تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,109,779 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,503 |
مهندسی نورماتیویته در معرفتشناسی کواین | ||
فلسفه | ||
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 36، تیر 1400، صفحه 197-218 اصل مقاله (490.83 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2021.312337.1006560 | ||
نویسندگان | ||
زهرا قزلباش* 1؛ مهدی ذاکری2؛ حسن مهرنیا3 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفۀ غرب دانشگاه تهران | ||
2دانشیار گروه فلسفۀ دانشگاه تهران | ||
3استادیار گروه فلسفۀ دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
یکی از مشکلات جدی «معرفتشناسی طبیعیشده» در فلسفۀ کواین، مسئلۀ «نورماتیویته» است؛ نورماتیویته، تجویزی برای باور صادق موجّه و در پی معقولیّت و توجیه شناخت است. در معرفتشناسی سنّتی، نورماتیوهای شناخت بر اساس مبناگرایی عقلی یا تجربی مشخص شدهاند؛ اما کواین با تأکید بر استقرا و نظریۀ تکامل داروین با چالشی جدی دربارۀ نورماتیویته مواجه میشود و در پاسخ به انتقادها، معرفتشناسی طبیعیشده را نوعی «مهندسی نورماتیو» و «تکنولوژی جستوجوی صدق» یا پیشبینی صحیح معرفی میکند، وانگهی ابهام در معنای مورد نظر کواین از واژگان مهندسی و تکنولوژی، به این چالش دامن میزند. با بررسی آرای کواین در این زمینه، میتوان فهمید که نورماتیویته در مقام کنترل فرضیهها در مراحل ابتدایی، موارد ابطالپذیر علم را آشکار ساخته، به جای متن به حاشیۀ علم میپردازد، در حالی که نورماتیویتۀ سنّتی در متن شناخت کاربرد داشت. علاوه بر این، کواین با اصلاح تجربهگرایی سنّتی و چرخش از آن به طبیعتگرایی، خود اصل تجربهگرایی را که میگوید: «چیزی در ذهن نیست که قبلاً در حس نبوده باشد»، بهعنوان مهمترین نورماتیو علم معرفی کرده، آن را جداکنندۀ علم از غیر علم برمیشمارد. این اصل در کنار نورماتیوهایی از قبیل سادگی، محافظهکاری و کلیّت، فرضیهها را در مرحلۀ کشف علم بررسی میکنند؛ اما شرایط صدق آنها کار خود علم است و نورماتیویتۀ کواین برخلاف نوع سنّتی نقشی در توجیه علم ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
نورماتیویته؛ طبیعتگرایی؛ معرفتشناسی طبیعیشده؛ استقرا؛ تکنولوژی جستوجوی صدق | ||
مراجع | ||
Dancy, Jonathan (2000), Normativity, Oxford, Blackwell. Doepke, Frederick C (2006), “A Normative Conception of Philosophy”, Pluralist, Vol. 1, 2006, No. 2, p. 104-122. Foley, Richard (1994), “Quine and Naturalized Epistemology”, Midwest Studies in Philosophy, XIX, 1994, p. 243-260. Guttenplan, Samuel (1975), Mind and Language, Oxford, Clarendon. Hahn, Lewis Edwin and Paul Arthur Schilpp (1998), The Philosophy of W.V. Quine, Chicago, Ill, Open Court. Houkes, Wybo (2003), “Normativity in Quine’s Naturalism: The technology of Truth-Seeking?”, Journal for General Philosophy of Science 33, 2002, p. 251-267. Kaiser, Marie I (2019), “Normativity in the Philosophy of Science”, Metaphilosophy, Vol. 50, 2019, Nos. 1-2, p. 36-62. Kim, Jaegwon (1988), “What is it 'Naturalized Epistemology?”, Philosophical Perspectives, 2 ( Epistemology), 381-405. Quine, W. V. (1998), FromStimulustoScience, Cambridge & Massachusetts, Harvard University Press. Quine, W. V. (1975), “The Nature of Natural Knowledge”, in: Guttenplan, Samuel (1975), Mind and Language, Oxford, Clarendon. Quine, W. V. (1969), Ontological Relativity and other Essays, Columbia UP, New York. Quine, W. V. (1992), Pursuit of Truth, Cambridge & Massachusetts, Harvard University Press. Quine, W. V. (1998), “Reply to White”, in: Hahn, Lewis Edwin and Paul Arthur Schilpp (1998), The Philosophy of W.V. Quine, Chicago, Ill, Open Court. Quine, W. V. (1973), The Roots of Reference, la Salle, Illinois, Open Court. Quine, W. V. (1982), Theories & Things, second printing, Cambridge & Massachusetts, Harvard University Press. Quine, W. V. (1966), The Ways of Paradox and other Essays, New York, Random House. Quine, W. V. (1960), Word & Object, Cambridge & Massachusetts, The M.L.T. White, Morton (1998), “Normative Ethics, Normative Epistemology, and Quine Holism”, in: Hahn, Lewis Edwin and Paul Arthur Schilpp, The Philosophy of W.V. Quine, Chicago, Ill, Open Court. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 566 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 402 |