پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,195,330 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,943,219 |
بررسی تلفظ دو تکواژ هم‌نقش- هم‌نویسۀ عطف و ربط در بافت‌های گوناگون | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 3، دوره 12، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 49-70 اصل مقاله (1.08 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.318522.666697 | ||
| نویسنده | ||
| بشیر جم* | ||
| دانشیار گروه زبان انگلیسی دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| زبان فارسی برای نقش‌های دستوری عطف و ربط از دو تکواژ [o]و [va] که نقش مشابهی دارند و هر دو با نویسۀ «و» نگاشته می‌شوند بهره می‌برد. از این رو، در پژوهش پیشِ رو این دو تکواژ هم‌نقش-هم‌نویسه در نظر گرفته شده‌اند. تکواژ [o] پی‌بستی است که با تغییرات آوایی و مقوله‌ای از گذشته به پارسی نوین رسیده است. تکواژ [va] نیز وام‌واژه‌ای از عربی است. دلیل اصلی وام‌گیری واژۀ [va] از عربی جبران عدم امکان کاربرد پی‌بست [o] در بافتی بوده که میزبانی برای چسبیدن این پی‌بست به آن وجود نداشته یا بین میزبان و این پی‌بست درنگ شده باشد. البته چنانچه در سبک رسمی گوینده پس از تولید هم‌پایۀ نخست درنگ نکند می‌تواند یکی از دو تکواژ [o] یا [va] را تولید کند. هدف این مقالۀ تحلیلی بررسی تلفظ این دو تکواژ در بافت‌های گوناگون است. بدین منظور محدودیت‌هایی که تعامل‌شان در قالب چند رتبه‌بندی تلفظ این دو تکواژ را تعیین می‌کنند در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 2004 /1993) مورد بحث قرار گرفته‌اند. نتایج این پژوهش در مورد پی‌بست [o] حاکی از آن است که اگر هم‌پایۀ نخست مختوم به یک همخوان باشد، فرایند «باز هجابندی» رخ می‌دهد. ولی چنانچه این هم‌پایه مختوم به واکه باشد یک همخوان میانجی میان آن و پی‌بست [o] برای رفع التقای واکه‌ها درج می‌شود. بدین صورت که همخوان میانجی‌ای که مشخصۀ مشترکی با یکی از واکه‌های [i]، [u] یا [o] داشته باشد درج می‌شود؛ اما از آنجا که هر یک از واکه‌های [e]، [a] یا [A]مشخصۀ مشترک بارزی با همخوان‌های میانجی زبان فارسی ندارند، میان هم‌پایۀ مختوم به یکی از این واکه‌ها و پی‌بست [o] یک همخوان میانجی که با واکۀ دوم یعنی [o]ی پی‌بست مشخصۀ مشترکی دارد درج می‌شود. سرانجام علت حذف واکۀ /a/ی واژۀ [va] هنگام التقای آن با یکی از دو واکۀ کشیده /A/ یا/i/ گونۀ خاصی از محدودیت پایایی MAX است که مانع حذف واکه‌های کشیده می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| واو عطف؛ واو ربط؛ ساخت هم‌پایه؛ باز هجابندی؛ همخوان میانجی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing the Pronunciation of Two Persian Homofunction-homogragh Conjunctions in Various Environments | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Bashir Jam | ||
| Associate Professor, Department of English, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Persian uses [o] and [va] as two conjunctions, both of which mean ‘and’. Interestingly, both are represented by the grapheme <و> in the Persian orthography. Accordingly, they are considered homofunction-homogragh conjunctions in the present research. The morpheme [o] is an enclitic that has reached the Modern Persian from the past after undergoing some phonological and categorical changes. The morpheme [va] is an Arabic loanword. The main reason for borrowing it from Arabic was to compensate for the impossibility of applying [o] in an environment where there is no host for [o] to attach to, or there is a pause between the host and [o]. Moreover, a speaker can produce [o] or [va] if he chooses not to pause after producing a word. This research aimed at analyzing the pronunciation of these conjunctions in various phonological environments applying optimality theory (Prince & Smolensky, 1993/2004). In so doing, the constraints whose interactions within the rankings determine the pronunciation of these conjunctions are discussed. As the results regarding the enclitic conjunction [o] indicate, in case the first part of the parallel structure ends in a consonant, it will undergo resyllabification. However, if the first part of the parallel structure ends in a vowel, an intervocalic consonant will be inserted between it and the enclitic [o] to resolve hiatus. More specifically, if the first part of the parallel structure ends in one of the vowels [i], [u] or [o], the intervocalic consonant will share the same feature with them. But as other Persian vowels [e], [a] or [A] do not share a significant feature with Persian common intervocalic consonants, the intervocalic consonant will share the same feature with the enclitic [o]. Finally, when the conjunction /va/ conjoins a word starting with a long vowel, a ranking which contains a specific type of MAX constraint resolves hiatus by deleting /a/ and preserving the long vowel. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| conjunction [o], conjunction [va], parallel structure, resyllabification, intervocalic consonant | ||
| مراجع | ||
|
ثمره، یدالله (1374). آواشناسی زبان فارسی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
جم، بشیر (1391). چگونگی تشکیل ترکیب‌های عطفی و تمایز آنها از گروه‌های نحوی، پژوهشهای زبان‌شناسی، سال 4، شمارۀ 2، صص 33-50.
جم، بشیر (1392). واژه‌نامه سنگ‌نبشته‌های پارسی باستان، تهران، انتشارات پادینه.
جم، بشیر (1394الف). «راه‌کارهای برطرف کردن التقای واکه‌ها در زبان فارسی»، مجلۀ زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، سال هفتم، شمارۀ 1، پیاپی 12، بهار و تابستان، صص 79- 100.
جم، بشیر)1394ب(. فرهنگ توصیفی فرایندهای واجی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. جم، بشیر (1396). پیرامون تلفظ «را» در زبان فارسی، مجله زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، بهار و تابستان، شمارة1، پیاپی16، صص1-14.
حق‌شناس، علی‌محمد (1356). آواشناسی، تهران، انتشارات آگاه.
شعبانی، منصور؛ کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه؛ آقاگلزاده، فردوس و ارسلان گلفام (1389). ساخت همپایگی: با نگاهی به زبان فارسی، ادب پژوهی. شمارۀ 13، پاییز، صص 131- 156.
شقاقی، ویدا (1374) واژه‌بست چیست؟ آیا چنین مفهومی در زبان فارسی کاربرد دارد؟ مجموعه مقالات سومین کنفرانس زبان‌شناسی، به کوشش یحیی مدرسی و محمد دبیرمقدم، صص 141- 157. قادری نجف‌آبادی، سلیمان (1395). همپایگی طبیعی و تصادفی در زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی زبان، پژوهشهای زبان‌شناسی تطبیقی، سال ششم، شمارۀ11، بهار و تابستان، صص 19- 33. گرامی، بهرام و هما عصار (1395). پیوند پارسی: واو عطف. ایران نامگ، سال1، شمارۀ ۴، زمستان، صص 210–213.
معین، محمد (1371). فرهنگ فارسی معین، تهران، امیرکبیر.
نغزگوی کهن، مهرداد (1392). بررسی کلمات ربط تقابلی فارسی و چگونگی تکوین آنها، جستارهای زبانی. دورۀ 4، شمارۀ 4 (پیاپی 16)، زمستان، صص245- 265.
نغزگوی کهن، مهرداد و جلال احمدخانی (1394). همپایگی عطفی در زبان فارسی، پژوهشهای زبان‌شناسی تطبیقی، سال پنجم، شماره10، پاییز و زمستان، صص 197- 217.
وفایی، عباسعلی و سمیه آقابابایی (1394). فصل و وصل از منظر علم معانی و دستور زبان، علوم ادبی، سال4، شمارۀ7، بهار و تابستان، صص 7-37.
Baković, E. 2000. Harmony, Dominance and Control. Doctoral dissertation, Rutgers university, New Brunswick, NJ. Boersma, P. 1998. Functional phonology: Formalizing the interactions between articulatory and perceptual drives. Utrecht: LOT. Bussmann, H. 1996. Routledge dictionary of language and linguistics. London and New York: Routledge. Ghaderi, S. 2016. Natural and Accidental Coordination in Persian. Researches in Linguistics. 6(11): 19-33[In Persian]. Grami, B. and H. Assar, “Conjunctive Vav,” Iran Namag, Volume 1, Number 4 (Winter 2017), 210-213 [In Persian]. Haghshenas, A. M. 1977. Phonetics. Tehran: Agah Publications [In Persian]. Haspelmath, M. 2004. Coordinating constructions: An overview. In Martin Haspelmath (ed.). Coordinating constructions. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 3-39. Jam, B. 2012. The formation and distinction of dvandva compounds from syntactic phrases in Persian. Researches in Linguistics. 4(2): 33-50 [In Persian]. Jam, B. 2013. A Dictionary of Old Persian Inscriptions. Tehran: Pazineh Publications [In Persian]. Jam, B. 2015. Hiatus Resolution Strategies in Persian. Journal of Linguistics & Khorasan Dialects Biannual. 1(12): 79-100 [In Persian]. Jam, B. 2016. A Dictionary of Phonological Processes. Tehran: Iran University Press [In Persian]. Jam, B. 2017. On the Pronunciation of Postposition “râ”in Persian. Journal of Linguistics & Khorasan Dialects Biannual. 1(16): 1-14 [In Persian]. Kent, R. G. 1953. Old Persian Grammar; Texts, Lexicon. 2nd rev. ed. New Haven: American Oriental Society. Lombardi, L. 1996. Positional Faithfulness and Voicing Assimilation in Optimality Theory. Ms., University of Maryland, College Park. McCarthy. J. 2002. A Thematic Guide to Optimality Theory. Cambridge: Cambridge University Press. McCarthy, J., & A. Prince, 1993."Generalized alignment. " In: Yearbook of morphology, eds. Geert Booij and Jaap van Marle,79–153. Dordrecht: Kluwer. Mo’in, M. 1992. A Persian Dictionary. Tehran: Amir Kabir Publishing Corporation [In Persian]. Naghzguy Kohan, M. 2013. A Study of Adversatives and Their Development in Persian. Language Related Research; 4 (4): 245-265 [In Persian]. Naghzguy Kohan, M., & Ahmadkhani, J. 2016. Dvandva Coordination in Persian. Iranian Journal of Comparative Linguistic Research. 5 (10) 197-217 [In Persian]. Prince, A., & P. Smolensky, 1993/2004. Optimality theory: constraint in generative grammar.MIT Press. Rosenthall, Sam. 2006. Glide distribution in classical Arabic verb stems. Linguistic Inquiry 37: 405-40. Samareh, Y. 1995. Persian Phonetics. Tehran: Iran University Press [In Persian]. Sha’bani, M., A. Kambouzia, F. Aghagolzadeh, & A. Golfam, 2010. Coordination Structure: A look at Persian Language”. Adab Pazhuhi. 13: Pp. 131-156 [In Persian]. Shaghaghi, V. 1996. What is a Clitic? Is such notion used in Persian? In: Yahya Modarresi & Mohammad Dabir-Moghaddam (eds.), Proceedings of the Third Linguistics Conference. PP. 141-157 [In Persian]. Skjoervø, P. O. 2009. Middle West Iranian. In: Gernot Windfuhr (ed.), The Iranian languages. London and New York: Routledge, 196 - 278. Vafaee, A., & Aghababaee, S. 2015. Reflecting the artistic language in the translation of Nahj al Jafar Shahidi (With emphasis on the sermon, a first-Wise). The Biannual Journal of Literary Science. 4(7): 7-37 [In Persian]. Zipf, G. 1949. Human behavior and the principle of least effort. Boston Addison Wesley. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 389 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 244 |
||