![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,699,838 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,933,893 |
واژه به مثابه گفتمان: بررسی پیوند واژه با دورهها و گفتمانهای تاریخی | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 1، دوره 12، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 1-26 اصل مقاله (1.4 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.319610.666700 | ||
نویسندگان | ||
ندا امین1؛ رضامراد صحرائی* 2؛ بهزاد رهبر3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
2دانشیار زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
3استادیار زبان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
این پژوهش، بر پایة رویکرد تحلیل گفتمانی فوکو برداشت گفتمانی مشارکان را از واژههای تاریخی-سیاسی بررسی میکند و در پی آن است که صورتبندیهای متفاوت تاریخی-گفتمانی و ماهیت متغیر آنها، چگونه در واژهها به عنوان مصداقی از حقیقتِ گفتمانی (برساختة گفتمانی) نمود یافته و با واژهها بازتولید و یادآوری میشوند؟ به عبارت دیگر چگونه «واژه» به تنهایی یک گفتمانِ قابلتحلیل است؟ این پژوهش طی دو مرحله و دو پرسشنامه و به ترتیب با 110 و 135 مشارک از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی به عنوان نسل جوان معاصر انجامشده است. روش این پژوهش کیفی-کمّی و مبتنی بر توصیف و تحلیل است. پرسشنامة دوم در 5 گروه پرسشی، پیوند واژه با دورههای تاریخی و گفتمانها، تفاوت گفتمانِ واژه در هر دوره و گفتمان فردی مشارکان را ارزیابی میکند. دادهها به صورت کیفی و کمّی و در قالب آمار و نمودار توصیف و تحلیل شدهاست. تحلیل کمّی و آمار استنباطی دادهها که شامل 21 گویه بودند با نرمافزار SPSS ارائه شد که وجود پیوند معنادار میان «واژهها» با «دورهها و گفتمانهای تاریخی» را تأیید میکرد. نتایج نشان میدهد برخی واژهها مانند واژههای تاریخی-سیاسی تا حدی برساختهای گفتمانی هستند و به گفتمانهای تاریخیِ مشخصی گرهخوردهاند و متقابلاً به تنهایی و خارج از هرگونه پیشزمینه و بافت کلامی میتوانند بازنما و القاگر آن گفتمان باشند و در ذهن مخاطب مؤلفههای مربوط به آن گفتمان را بازسازی کنند؛ بنابراین واژهها اگرچه هریک به تنهایی معنای قاموسی خود را در هر زبان دارند اما بنا به بافتهای متفاوت، شرایط وقوع، اذهان گوناگون و نهایتاً گفتمانهای متفاوت؛ دریافت، اثرگذاری و معانی نسبی متفاوتی را نشان داده و حامل گفتمانهای متفاوتی هستند و مفهومی که از آنها در ذهن وجود دارد امری تاریخی است که در تاریخ شکلگرفته است. دستاورد این پژوهش تأیید میکند که واژهها بازتاب تغییر مسیر صورتبندیها و مفصلبندیهای گفتمانی تاریخ هستند و میتوانند به تنهایی مورد مطالعاتِ تحلیل گفتمانی و تبارشناسانه واژه قرار گیرند. | ||
کلیدواژهها | ||
فوکو؛ گفتمان؛ واژه؛ مفاهیم تاریخی-سیاسی؛ حقیقت گفتمانی | ||
مراجع | ||
بستانی، قاسم و دیگران (1398). بررسی تغییرات انگارة واژة شیعه در طول تاریخ اسلام، پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه، سال 1، شمارۀ 1، صص 99-126. بشیریه، حسین (1378). سیری در نظریههای جدید در علوم سیاسی، چاپ اول، تهران: علوم نوین. توحیدفام، محمد (1381). دولت و دموکراسی در عصر جهانی شدن: سیری در اندیشههای سیاسی معاصر غرب،تهران، انتشارات روزنه. حقیقت، سیدصادق (1382). آشفتگی مفاهیم سیاسی در ایران معاصر، نشریه علوم سیاسی، مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم، سال 6، شمارۀ 24، ص 69-94. دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1378)، میشل فوکو: فراسوى ساختگرایى و هرمنوتیک، حسین بشیریه، تهران، نشر نى. ذوالنور، افسانه (1372). تأثیر تحولات ناشی از انقلاب اسلامی بر دگرگونی حوزه های معنائی در زبان فارسی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی. رحمانیان، احمد (1382). واژهها و مفاهیم سیاسی در رسائل عصر قاجار، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی. رضازاده زوارم، محمد (1389). سیر تحول واژگان نظامی در زبان فارسی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور تهران مرکز. رضایی، فاطمه و مرادی، مسعود (1395). تحول سنجی مفهوم ملت در دورۀ قاجار، مجله پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، دورۀ 10، شمارۀ 19، صص 101-120. شرت، ایون (1390). فلسفه علوم اجتماعی قارهای، هرمونتیک تبارشناسی و نظریه انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران، نشر نی. عبدالله یوا، عزیزه (1395). بررسی مقابلهای اصطلاحات سیاسی- اجتماعی متون مطبوعاتی در زبان فارسی و قزاقی، پایاننامه ارشد. دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی. فرج الهی، مسعود (1397). نحوه بازتاب ملی شدن صنعت نفت در سرمقالههای روزنامه باختر امروز، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم ارتباطات. دانشگاه علامۀ طباطبائی. فوکو، میشل (1368). نقش سیاسی روشنفکران، ترجمۀ آرمن لوکس، کیهان فرهنگی، سال ششم، شمارۀ 20، ص 21-23. فوکو، میشل (1381). نیچه، تبارشناسى و تاریخ، نیکو سرخوش و افشین جهاندیده؛ مندرج در: از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، لارنس کهون، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان و دیگران، تهران، نشر نی. فوکو، میشل (1388). نیچه، فروید، مارکس، افشین جهاندیده و دیگران، تهران، نشر هرمس. فوکو، میشل (1389). نظم اشیاء (دیرینهشناسی علوم انسانی)، یحیی امامی، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی. کشاورز، پریسا (1388). بررسی میزان کاربرد واژههای سیاسی مصوب فرهنگستان زبان در بخش سیاسی مطبوعات، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامۀ طباطبائی. منصوری، مهران (1399). تحلیل در زمانی واژههای زبان کردی (سورانی): تحول واژههای کردی در صد سال، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامۀ طباطبائی. Abdollah Yova, A. 2016. A Contrastive Analysis of Political and Social Expressions in Persian and Kazakh Journalistic Prose. MA thesis, Allameh Tabataba'i University.]In Persian.[ Bashiriyeh.H.1999.New Theories in Political Science.Tehran: Novin Press.]In Persian.[ Bostanee,Gh And et al.2019. Investigating the Changes in the Term of Shiite with Historical Perspective. Research in Shi’a Comparative Theology, 1(1): 99-126.]In Persian.[Canihac, H. 2020. From nostalgia to utopia: A genealogy of French conceptions of supranationality (1848-1948). Modern Intellectual History, 17(3), pp 707-736.Daigle, H. 2019. Words Really Can Hurt You: The Potential Impacts of Political Rhetoric on Secondary School Students in the San Diego-Tijuana Border Region. MA thesis. University of California San Diego.Dreyfus, H.L & Rabinow,P.2000. Michel foucault beyond structuralism and hermeneutics. Translated by Bashiriyeh.H. Tehran: Ney Press. ]In Persian.[ Dunin-Wąsowicz, R. 2015. Culture for Europe: struggles for contemporary meanings and social understandings of Europe through cultural institutions, festivals, and art projects. PhD Dissertation, The London School of Economics and Political Science (LSE). in: http://etheses. lse. ac. uk/3223/1/Dunin-W%C4%85sowicz_culture_for_europe. pdf.Fairclough, N. 1993. Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press. Farajolahi.M.2019. The refletion of nationalizing The oil industry in The editorials of Bakhar Emrooz newspaper, MA thesis, Tehran: Allameh Tabatabaei University. ]In Persian.[ Foucault, M. 1971. Orders of Discourse. Social Science Information. 10 (2), pp. 7-30. Foucault, M. 1977. The political function of the intellectual. Translated by Armen Lyuk’s, Tehran: Cultural Keyhan, 6(20): 21-23. ]In Persian.[ Foucault, M. 1980. Power/Knowledge: Selected Interviews & Other Writings 1972-1977. (ed by) C Gordon. New York: Pantheon. Foucault, M.2003. Nietzsche, Genealogy, History. in: From Modernism to Postmodernism, Cahoone,L.E (Editor). Translated by Abdul Karim Rashidian and others. Tehran: Ney Publishing. ]In Persian.[Foucault, M.2010. Nietzsche, Freud, Marx. Translated by Jahanideh, A. And et al, Tehran, Hermes Publications. ]In Persian.[ Foucault, M.2011. The Order of Things: An Archaeology of the Human Sciences. Translated by Emami, Y. Tehran: Institute for Social and Cultural Studies Publications. ]In Persian.[ Gruner, S. M. 1967. Bourgeois and bourgeoisie from 1789 – 1844: a study in the evolution of French political theory. MA thesis, Durham University. in: http://etheses. dur. ac. uk/9616/. Guo, T. 2020. Politics of love: Love as a religious and political discourse in modern China through the lens of political leaders. Critical Research on Religion, 8(1), pp 39-52.Haghighat, S.S.2003. The confusion of political concepts in contemporary Iran.Political Science.6(24):69-94. ]In Persian.[Joseph, L. 2021. Re-presenting protestors as thugs: The politics of labelling dissenting voices. Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities. 12(5): Open Access in: https://www. scopus. com/Keshavarz, M. H. 1988. Forms of address in post-revolutionary Iranian Persian: A sociolinguistic analysis. Language in society. Cambridge University Press. pp 565-575. Keshavarz, P. 2010. Investigation of the use of political words approved by the Academy of Persian Language in the political section of the press. MA Thesis of Linguistics. Tehran: Allameh Tabatabai University. ]In Persian.[ Leo R. Ch And et al. 2019. Words hurt: Political rhetoric, emotions/affect, and psychological well-being among Mexican-origin youth. Social Science & Medicine (228), pp240-251. Mansouri, M.2020. Diachronic analysis of kurdish language words(sorani): One hundred years of kurdish words. MA thesis, Tehran, Allameh Tabataba'i University. ]In Persian.[ Oddy, N. M. 2017. 'Europe' in Renaissance France: The word, its uses and contexts (c. 1540-1620). PhD Dissertation, Durham University. in: http://etheses. dur. ac. uk/12105/ Rahmanian, A. 2004. Political words and concepts in the treatises of the Qajar era. MA thesis. Tehran: Trabiat Modares University. ]In Persian.[ Rezaei, F. and, Moradi, M. 2017.Evaluating Change of the Concept of Nation in the Qajar Period, Journal of Historical Researches, University of Sistan and Balouchestan,10(19):101-120. ]In Persian.[ Rezazadeh Zavaram, M. 2011. The evolution of military words in Persian. MA Thesis. Tehran: Payame Noor University of Tehran Center. ]In Persian.[ Sato,N & Sato,K. 2019. Statistical analysis of word usage in biological publications since 1965: Historical delineation highlighting an emergence of function-oriented discourses in contemporary molecular and cellular biology. Journal of Theoretical Biology. 462, pp 293-303. Sherratt, Y. 2006. Continental Philosophy of Social Science. Translated by Jalili, H. Tehran: Ney Press. ]In Persian.[ Smart, B. 2002. Michel Foucault. NewYork: Routledge. Tohidfam, M. 2003.State and democracy in the age of globalization. Tehran, Rowzaneh Press. Zhang, H. 2019. Dynamic Word Embedding for News Analysis. Master of Science in Computer Science. University of California, Los Angeles, (Professor Kai-Wei Chang, Chair). in: https://escholarship. org/uc/item/9tp9g31f. Zulnoor, A. 1994. The effect of developments of the Islamic Revolution of Iran on the changes of semantic domains in the Persian language. MA Thesis. Tehran: Allameh Tabatabai University. ]In Persian.[ | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 888 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 571 |