پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,515,511 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,639 |
نقش و رنگ در جُل اسب شاهسون | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 23-46 اصل مقاله (1.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2021.305984.881 | ||
| نویسنده | ||
| محمد افروغ* | ||
| استادیار گروه آموزشی فرش دانشگاه اراک، اراک، ایران. | ||
| چکیده | ||
| جل ها از مهم ترین و کاربردی ترین دست بافته های عشایر شمال غرب ایران و به‌طور خاص، شاهسون است که ضمن مرتفع ساختن نیاز ضروری عشایر در ارتباط با حمل افراد و اسباب زندگی، محملی برای آشکار کردن ابعاد زیباشناختی ذهن هنرمند بومی و عشایری، بود. نقش های برآمده از عقاید و باورهای جمعی و فردی و اندیشه خیالین و رنگ های برتافته از ذوق و احساس بافنده در جل شاهسون، اینگونه بافته ها را از منظر زیباشناختی منحصربه فرد نموده است. این مقاله بر آن است تا بررسی، تحلیل، توصیف و معرفی جل های شاهسونی را با سی نمونه انتخابی در ابعاد فن شناختی (فنون بافت) و زیباشناختی (نقش و رنگ)، مورد مطالعه قرار دهد. پرسش مطروحه در این مقاله این است که طرح ها و نقش ها و رنگ های به‌کاررفته در جل های شاهسون کدام است؟ برخی از یافته های پژوهش چنین است: اندازه جل های شاهسونی نسبت به جل های سایر عشایر، بزرگ تر و به شکل مستطیل است. ضمن اینکه از نقش و نگاره های بیشتری بهره برده است. فضای ساختاری زمینۀ آنها غالباً به قاب ها یا نوارهای افقی کم عرض و متوسط، تقسیم شده است که در درون آنها انواع نقش مایه ها به ویژه نقوش جانوری، تزئین و نقش پردازی گشته است. زمینه برخی از جل ها نیز بدون قاب و نوار و به صورت سرتاسری و افشان گونه تزئین گشته است. نقش مایه طاووس و بز (بزغاله)، بیشترین و متنوع ترین نقش و نگاره های و نقوش گیاهی همـچون درخت و گل و بوته های انتزاعی کم ترین نمونه های نقش اندازی شده در این جل هاست. همچنین بافت جل ها به طور غالب، به شیوه پیچ بافی یا سوماک است. رنگ های به کار رفته در این جل ها محدود، طبیعی و گیاهی است که شامل قرمز، آبی و انواع طیف آن، سرمه ای، زرد طلایی و خردلی، سیاه، سفید، قهوهای سیر و باز، سبز سیر و باز، است. این مقاله از نوع کیفی و بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی است و شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای و جستجو در منابع مختلف (سراچه‌ها، مجموع ها و موزه های معتبر)، است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شاهسون؛ دست بافته؛ جل؛ نقش؛ رنگ؛ فن بافت | ||
| مراجع | ||
|
بخشی، اکرم، علی وندشعاری، 1395، بررسی ساختار فرمی طرح و نقش قالیهای اصیل کردی خراسان (رضوی و شمالی)، دو فصلنامه گلجام، ش 29، صص 92-63. تاپر، ریچارد، 1347، شاهسون (قرهقویونلوها)، ترجمۀ مجید ورهرام، مجلۀ بررسیهای تاریخی، سال سوم، ش 5 و 6، صص 25-16. جانباللهی، محمد سعید،13، نگاهی مردمشناختی به چرخه زندگی عشایر ایلسون، مردمشناسی و فرهنگ عامه، جزایری، زهرا، 1380، شناخت گلیم، تهران، انتشارات سروش. صالحی، علی، 1381، نقوش در ورنی، کتاب ماه هنر، ش 45-46، صص 142-140. صدری، مهرداد، 1384، مفاهیم نمادین در نقوش قالی سنقر، دو فصلنامه گلجام، ش 1، صص 41-32. صفری، بابا، 1371، اردبیل در گذرگاه تاریخ، اردبیل، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل. کریمزاده، محمدکریم، 1352، شاهسونهای فارس (پیشینه تاریخی و شناخت شاهسونها)، مجلۀ هنر و مردم، ش 136 و 137، صص 78-75. محمودی، فتانه، مهناز شایستهفر، 1387، بررسی تطبیقی نقوش دستبافتههای ایل شاهسون و قفقاز، فصلنامه علمی پژوهشی گلجام، ش 11، صص 40-25. مرادیخلج، محمدمهدی، محمد کشاورزی، شهرام یوسفیفر، 1396، بررسی تأثیرات عوامل سیاسی در تغییرات سرزمینی ایل شاهسون در دورۀ قاجاریه، پژوهشنامه تاریخهای محلی ایران، ش 1، صص 212-189. Nazmiyalanti-querugs.com / www.nomada.biz. www.dorotheum.com / www.peterpap.com. www.rippon-boswell-wiesbaden.de. www.rippon-boswell-wiesbaden.de. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 595 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 471 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب