تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,405 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,954 |
الگوی مدیریت زیستی فرسایش خاک در حوزههای آبخیز (مطالعه کاربردی: گلازچای اشنویه، آذربایجانغربی) | ||
تحقیقات آب و خاک ایران | ||
دوره 52، شماره 4، تیر 1400، صفحه 997-1010 اصل مقاله (1.68 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijswr.2021.317114.668871 | ||
نویسندگان | ||
سیدحمیدرضا صادقی* ؛ عاطفه جعفرپور؛ مصطفی ذبیحیسیلابی؛ شکوفه ملاشاهی؛ مریم نقدی؛ محمود شریفیمغانی؛ زینب قیصوری؛ الناز فرزادفر | ||
گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران | ||
چکیده | ||
امروزه روشهای زیستی یکی از راهکارهای مناسب و کارا برای مهار فرسایش خاک در مراحل ابتدایی فرسایش تلقی میشود. مدیریت زیستی رویکردی علمی، کاربردی و ترکیبی از مفاهیم ساختاری، زیستی و محیطزیستی برای مدیریت و مهار فرسایش، رواناب و رسوب است. حال آنکه تاکنون شیوهنامه کاربردی و مشخصی برای تهیه و طبعاً اجرای برنامههای زیستی مدیریت و یا مهار فرسایش خاک در کشور وجود ندارد. ازاینرو، پژوهش حاضر بهعنوان پژوهش پیشگام باهدف تبیین رویکرد مدیریت زیستی فرسایش برنامهریزی شد. در این خصوص ابتدا ارزیابی وضعیت فرسایش در آبخیز برای شناسایی مناطق مستعد مدیریت زیستی مدنظر قرار گرفت. سپس منحنیهای آمبروترمیک و هایترگراف تهیه و با لایههای توپوگرافی، دمایی، بارش و تبخیر و تعرق برای منطقهبندی و دستیابی به نقشه اقلیمی-کشاورزی ترکیب شد. در ادامه با تهیه فهرست گونههای بومی و غالب منطقه مطالعاتی بر اساس مطالعات جامعهشناسی گیاهی و وضعیت خاکشناسی، مدیریت زیستی فرسایش در هر رده اقلیمی-کشاورزی بهعنوان آخرین مرحله موردنظر برای چارچوب تهیهشده پیشنهاد شد. ارزیابی عملکرد الگوی پیشنهادی از طریق کاربرد آن در حوزه آبخیز گلازچای اشنویه در استان آذربایجانغربی صورت گرفت. نتایج نشان داد 24 درصد از آبخیز مطالعاتی در طبقه کم و 76 درصد دیگر در طبقه متوسط ازنظر وضعیت فرسایشی قرار دارند. بر اساس نقشه اقلیمی-کشاورزی، گونههای مناسب برای مدیریت زیستی فرسایش شناسایی و ویژگیهای رویشی آنها استخراج شد. درنهایت از بین گونههای مرتعی موجود در حوزه آبخیز مطالعاتی، گونههای Achillea millefolium، Agropyron desertorum ، Agropyron tauri، Galium verum، Melica persica kunthوStachys inflata benthبهعنوان گونههای نهایی برای مدیریت زیستی فرسایش حداکثر در 64 درصد از سطح حوزه آبخیز گلازچای اشنویه پیشنهاد و ارائه شد. نتایج پژوهش حاضر برای تعیین وضعیت فرسایشی آبخیزهای کشور و ارائه مدیریت زیستی مناسب قابلیت استفاده دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامه اجرایی حفاظت خاک؛ حفاظت آب و خاک؛ مدیریت زراعی؛ مدیریت فرسایش خاک | ||
مراجع | ||
Adimassu, Z., Langan, S., Johnston, R., Mekuria, W., & Amede, T. (2017). Impacts of soil and water conservation practices on crop yield, run-off, soil loss, and nutrient loss in Ethiopia: review and synthesis. Environmental Management, 59(1), 87-101. Alderson, J., & Sharp, W.C. (1994). Grass varieties in the United States. Agriculture handbook (United States. Dept. of Agriculture)(USA). Azardasht-Abbanan Engineering Consulting Company. (2010). Final report of study and design of drainage network for surface runoff and urban flood in Oshnavieh. 122 p. (In Farsi) Azarnivand, H. & Zare-Chahouki, M.A., 2012. Rangeland Improvement, University of Tehran Press, 352 p. (In Farsi) Boardman, J., Vandaele, K., Evans, R., & Foster, I.D. (2019). Off‐site impacts of soil erosion and runoff: Why connectivity is more important than erosion rates. Soil Use and Management, 35(2), 245-256. Dharma-Wardana, M.W.C. (2018). Fertilizer usage and cadmium in soils, crops, and food. Environmental geochemistry and health, 40(6), 2739-2759. Esmali, A., & Abdollahi, Kh. (2011). Watershed Management & Soil Conservation. University of Mohaghegh Ardabili. 612 p. (In Farsi) FAO, Agriculture Organization of the United Nations (1996). Soil Resources, Conservation Service, Agriculture Organization of the United Nations. Land, & Water Development Division. Agro-ecological zoning: Guidelines. Food & Agriculture Org. 73: 78p. Farajzadeh, M., & Takalo-Bighash, A., (2001). Agroclimatic zoning in Hamedan Province using GIS technology based on dry wheat. Geographical Research Quarterly. 21, 93-105. (In Farsi) Gao, L., Bowker, M. A., Xu, M., Sun, H., Tuo, D., & Zhao, Y. (2017). Biological soil crusts decrease erodibility by modifying inherent soil properties on the Loess Plateau, China. Soil Biology and Biochemistry, 105, 49-58. Ghanbari, M., Souri, M.K., Omidbaigi, R., & Hadavand Mirzaei, H., (2014). Evaluation of some ecological factors, morphological traits and essential oil productivity of Achillea millefolium L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 30 (5), 692-701. (In Farsi) Gholami, L., Karimi, N., & Kavian. A., (2017). Soil bioengineering methods used in water management and stabilization of steep slopes. Ecohydrology. 4 (1), 149-162. (In Farsi) Gholami, L., S.H.R Sadegh & Homaee, M. (2012). Straw mulching effect on splash erosion, runoff, and sediment yield from eroded plots. Soil Science Society of America Journal, 77(1), 268–278. Hanifehpur, M., Mashhadi, N., & Khosravi, H., (2013).The Effect of intensity and duration of drought on wind conditions and wind erosion in agricultural areas (Case study: Damghan area). Environmental Erosion Research. 3 (10), 65-77. (In Farsi) Hosseinalizadeh, M., Alinejad, M., Zarei, H., & Jalalifard, A. (2019). Piping Erosion, a Threat or an Opportunity?. Land Management Journal, 7.2(2), 165-177. Hosseini, S.A., Raeini, M., Sharifi, F., & Gholami, M., (2018). Evaluation of bio mulch erodibility on steep lands using rainfall simulation. Watershed Engineering and Management. 10 (1), 108-120. (In Farsi) Islam, M.A., Islam, M.S., Chowdhury, M.E., & Badhon, F.F. (2021). Influence of vetiver grass (Chrysopogon zizanioides) on infiltration and erosion control of hill slopes under simulated extreme rainfall condition in Bangladesh. Arabian Journal of Geosciences, 14(2), 1-14. Karimzadeh, J., Monirifar, H., Abdi Ghazijahani, A., & Razban Haghighi, A., (2013). Grouping of Agropyron tauri populations based on morphological traits. Rangeland and Desert Research. 19 (4). 693-702. (In Farsi) Masjedi, A., & Fathi Moghadam, M. (2009). A laboratory study of vegetation effects on preventing soil erosion in water catchments. Watershed Engineering and Management, 1(3), 201-2011. Mesdaghi, M., (2010). Range management in Iran. Imam Reza University Press. 336 p. (In Farsi) Moghadam, M.R., (2015). Range and range management. University of Tehran Press, 470 p. (In Farsi) Mostafazadeh, R., Sadeghi, S.H.R.., & Sadoddin, A., (2015). Analysis of Storm-wise sedimentgraphs and rating loops in Galazchai watershed, west-Azerbaijan. Journal of Water and Soil Conservation. 21 (5), 175-191. (In Farsi) National Cartographic Center, (2018). Database 25000. http://www.ncc.org.ir/fa/news/1417/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87-25000. (In Farsi) Nasrabadi, E., Farzam, M., Mesdaghi, M., & Ali Labafian, M., (2017). Domestication and acclimation of Melica persica Kunth, a native rangeland species, for using in the urban green space. Environmental Sciences. 14 (4), 17-28. (In Farsi) Noori, S.H., Jamshidi, A., Jamshidi, M., Hedayati Moghadam, Z., & Fathi, A., (2014). Survey on factors affecting the acceptance of soil conservation measures, a step towards sustainable agriculture; Case study: township of Shirvan and Chardavol. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. 45 (1), 195-205. (In Farsi) Norton, L.D., Castro Filho, C., Cochrane, T.A., Caviglione, J. H., Fontes Jr, H. M., Johansson, L. P., & Marenda, L.D. (2001). Monitoring the sediment loading of Itaipu Lake and modeling of sheet and rill erosion hazards in the watershed of the Parana River: an outline of the Project. Nyssen, J., Poesen, J., Gebremichael, D., Vancampenhout, K., D’aes, M., Yihdego, G., & Haregeweyn, N. (2007). Interdisciplinary on-site evaluation of stone bunds to control soil erosion on cropland in Northern Ethiopia. Soil and Tillage Research, 94(1), 151-163. Pimentel, D., & Burgess, M. (2013). Soil erosion threatens food production. Agriculture, 3(3), 443-463. Pourjavad, H., Rashki, A., Hosseinalizadeh. (2017). Assessing the influence of plant species on wind erosion in arid regions: (a case study of the Sebri region of Sabzevar, Iran). Desert Ecosystem Engineering Journal, 6 (14), 21-32. Saboohi, R., Barani, H., (2016). Climatic Characteristics of the Natural Habitats of Astragalus gossypinus Fisher in Isfahan Province. Applied Ecology. 5 (16), 13-29. (In Farsi) Sadeghi, S.H.R. (2005). A Semi-Detailed Technique for Soil Erosion Mapping Based on BLM and Satellite Image Applications, Journal of Agricultural Sciences and Technology (JAST), 7(3and4):133-142. Sadeghi, S.H.R., Kheirfam, H., & Zarei Darki, B.. (2020). Controlling runoff generation and soil loss from field experimental plots through inoculating cyanobacteria. Journal of Hydrology, 124814. Sadeghi, S.H.R., Kheirfam, H., Homaee, M., Zarei Darki, B., & Vafakhah, M. (2017). Improving runoff behavior resulting from direct inoculation of soil micro-organisms. Soil and Tillage Research, 171, 35-41. Salahi, B., Valizadeh-Kamran, Kh., & Ghavidel-Rahimi, Y., (2008). The simulation of Tabriz temperature in atmospheric carbon dioxide doubling condition using Goddard institute on space studies general circulation model (GISS GCM). Geographical Research Quarterly. 62, 55-66. (In Farsi) Salehi, M., & Kalvandi, R., (2020). Evaluation of Morphological and Phytochemical Characteristics Changes in Different Populations of Stachys inflata Benth. In Hamedan Province. Journal of Horticultural Science. 34 (2). 247-260. (In Farsi). Seyedmohammadi, S.A., Jafari, A.A.., Seyedmohammadi, N., Khayat, M., & Motagh, M., (2011). Study of Relationship between Forage Yield and Morphologycal Characteristics of Agropyron desertorum Genotypes. Crop Physiology Journal. 2 (8). 71-81. (In Farsi) Shirmardi, H.A., Gholami, P., Mohammadi Najafabadi, H., & Fakhimi Abarghoei, E., (2018). Investigation of changes production and consumption of Bromus tomentellus Boiss in Karsanak Rangelands in Chaharmahal & Bakhtiari Province. 7th National Conference on Range and Range Management of Iran. 12 p. (In Farsi) Somasundaram, J., Sinha, N.K., Dalal, R. C., Lal, R., Mohanty, M., Naorem, A. K. & Chaudhari, S.K. (2020). No-Till Farming and Conservation Agriculture in South Asia–Issues, Challenges, Prospects, and Benefits. Critical Reviews in Plant Sciences, 1-44. Symmank, L., Natho, S., Scholz, M., Schröder, U., Raupach, K., & Schulz-Zunkel, C. (2020). The impact of bioengineering techniques for riverbank protection on ecosystem services of riparian zones. Ecological Engineering, 158, 106040. Taylor, K., (1999). Biological flora of the British Isles. Journal of Ecology. 87: 713-730. Vahabi, M.R., Basiri, M., Moghadam, M.R., Masoumi, A.A., 2007. Determination of the most effective habitat indices for evaluation of Tragacanth sites in Isfahan province. Journal of the Iranian Natural Research. 59 (4), 1013-1029. (In Farsi) Vianna, V.F., Fleury, M.P., Menezes, G.B., Coelho, A.T., Bueno, C., Lins da Silva, J., & Luz, M.P. (2020). Bioengineering Techniques Adopted for Controlling Riverbanks’ Superficial Erosion of the Simplício Hydroelectric Power Plant, Brazil. Sustainability, 12(19), 7886. Wulanningtyas, H.S., Gong, Y., Li, P., Sakagami, N., Nishiwaki, J., & Komatsuzaki, M. (2021). A cover crop and no-tillage system for enhancing soil health by increasing soil organic matter in soybean cultivation. Soil and Tillage Research, 205, 104749. Zabihi Silabi, M., Sadeghi, S.H.R, Mostafazadeh, R., (2020). Comparison of FAO, USDA, and FRWMO Methods in Preparation of Land Capability Map of Oshnavieh Galazchai Watershed, Iran. Journal of Soil and Water Resources Conservation. 9 (4), 71-87. (In Farsi) Zarif Ketabi, H., Shahmoradi, A.A., Dashti, M., Paryab, P., Hosseini-Bamrood, Gh.R, Zarekia, S., (2010). Autecology of Melica persica Kunth. In Khorasan Region. Rangeland and Desert Research. 17 (3). 421-430. (In Farsi) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 608 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 462 |