تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,177 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,403 |
تحلیل شخصیّت اصلی رمان أیّام معه بر اساس نظریۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو | ||
ادب عربی | ||
دوره 13، شماره 4، اسفند 1400، صفحه 87-107 اصل مقاله (1.59 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.318421.612354 | ||
نویسندگان | ||
پیمان صالحی* 1؛ کلثوم باقری2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ایلام | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس | ||
چکیده | ||
نقد روانشناختی یکی از روشهای نوین نقد ادبی است که میکوشد به آنچه در ورای اثر ادبی است، بپردازد تا پیوستگی میان هنر و هنرمند را پیدا کند. آبراهام مزلو، روانشناس آمریکایی، معتقد است که انسان طبیعتاً به رشد نیاز دارد و برای رسیدن به این رشد و کمال، نیازمند گذر از پنج مرحله از نیازهاست: نیازهای فیزیولوژیکی، نیازهای امنیتی، نیازهای اجتماعی، نیازهای احترامی و نیازهای خودشکوفایی. در حقیقت، این نیازها وسیلهای است که فرد را برای رسیدن به هدف یاری میرساند و ابتدا باید نیازهای سطح پایین تأمین شود تا بتوان به سطوح بالاتر و در نهایت به خودشکوفایی رسید. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی شخصیّت اصلی رمان أیّام معه (روزهایی که با او گذشت) اثر کولیت خوری، نویسندۀ زن سوری، بر اساس نظریۀ مزلو پرداخته است. رمان مذکور تا حد زیادی بیانگر شخصیّت خوری و جامعۀ اوست؛جامعهای که محدودیتهای آن، از بزرگترین موانع رشد و تعالی زنان است. با وجود این، بسیاری از آنان برای خودشکوفایی و خلاقیّت، در برابر این موانع، مقاومت و تلاش خود را برای نیل به کمال، بیشتر میکنند. نتایج پژوهش، نشان از آن دارد که این رمان، با شاخصههای مطرحشده از سوی مزلو برای خودشکوفایی همخوانی دارد. بسیاری از زنان و دختران بهخاطر موانعی چون سنتها و آداب و رسوم نادرست حاکم، زمینهای برای رشد و شکوفایی و پرورش استعدادهای خود نمییابند. بارزترین نیاز شخصیّت اصلی رمان، وجود یک حامی است که بتواند موانع رشد او را بردارد و آرزوهایش را محقّق کند. او علیرغم اینکه تمامی مؤلفههای خودشکوفایی را ندارد، امّا وجود شاخصههایی همچون مقاومت در برابر فرهنگپذیری، مسئلهمداری و پذیرش خود و دیگران، خلاقیت و سادگی و طبیعیبودن در او نشان از خودشکوفایی دارد. وی برای دستیابی به نیازهای سطح چهارم و پنجم هرم مزلو تلاش میکند و در این راه، ضمن مقاومت در برابر فرهنگ غالب، با پرورش استعدادهای خود، از جمله سرودن شعر و نواختن موسیقی، به خودشکوفایی میرسد. | ||
کلیدواژهها | ||
کولیت خوری؛ أیّام معه؛ آبراهام مزلو؛ نیاز؛ خودشکوفایی | ||
مراجع | ||
باقری خلیلی، علیاکبر و منیره محرابی کالی (1390)، «بررسی ادراک واقعیت و پذیرش خود و دیگران در غزلیات حافظ (براساس نظریۀ شخصیت/ خودشکوفایی ابراهام مزلو»، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، سال سوم، ش 3، صص 1-18.
جلیلی، رضا و نوروز، مهدی (1398)، «بررسی سبک فکری ناصرخسرو با الگوهای نوین: نمودهای خودشکوفایی در اندیشه و شخصیّت ناصرخسرو بر پایۀ نظریۀ خودشکوفایی آبراهام مزلو»، سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال دوازدهم، ش 3، صص 331-353.
حمدی، علی الفرماوی (2008)، الحاجات النفسیة فى حیاة الناس الیومیة (قراءة جدیدة فی هرم ماسلو)، القاهرة، دار الفکر العربی.
خوری، کولیت (1959)، أیّام معه، بیروت، المکتب التجاری للطباعة والتوزیع والنشر.
خیاطیان، قدرتالله و صبا فدوی (1395)، «نیل به کمال در نظریههای انسان کامل ابن عربی و انگیزش آبراهام مزلو»، پژوهشنامۀ عرفان، سال نهم، ش 19، صص 1-20.
راتوس، اسپنسر(1388)، روانشناسی عمومی، ترجمۀ حسین ابراهیمیمقدّم و همکاران، تهران، سالاوان، چاپ دوم.
سواری، فائزه و همکاران (1399)، «تجلیّات النسویة ولغتها فی أعمال کولیت خوری (لیلة واحدة و أیام معه) و منیرو روانیپور (دل فولاد و کولی کنار آتش)»، إضاءات نقدیة، سال دهم، ش 37، صص130-103.
سیف، علیاکبر(1390)، روانشناسی پرورشی نوین؛ روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران، دوران.
شاملو، سعید (1388)، مکتبها و نظریهها در روانشناسی شخصیّت، تهران، رشد، چاپ نهم.
شولتز، دوان (1385)، روانشناسی کمال، ترجمۀ گیتی خوشدل، تهران، پیکان، چاپ سیزدهم.
ــــــــــ و شولتز، آلن سیدنی (1392)، نظریههای شخصیّت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران، چاپ بیستوچهارم.
صمصامی، شیرین و امین حمامیان (1393)، «بررسی اختلال شخصیّت ضد اجتماعی سودابه در شاهنامۀ فردوسی»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال دهم، ش 18، صص 77-93.
ظهیریناو، بیژن، مریم علائی ایلخچی و سوران رجبی (1387)، «بررسی تطبیقی نمودهای خودشکوفایی در مثنوی با روانشناسی انسانگرایانۀ آبراهام مزلو»، گوهر گویا، سال دوم، ش 7، صص 38-50.
عدنانالحصنی، سلوی (2009)، بنیة خطاب المرأة فی أعمال کولیت خوری الإبداعیة فی ضوء الدراسات المقارنة، رسالة الماجستیر، إشراف، راتب سکر، جامعة البعث.
عرب یوسفآبادی، عبدالباسط و همکاران (1398)، «بررسی تطبیقی زبان بدن در دو رمان أیام معه از کولیت خوری و بامداد خمار از فتانه حاجسیدجوادی»، پژوهشهای ادبیات تطبیقی، ش 3، صص 196-221.
فیست، جسو و گرگوری فیست (1391)، نظریّههای شخصیّت، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران، روان، چاپ هفتم.
لاندین، رابرتویلیام (1378)، نظریّهها و نظامهای روانشناسی، ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، تهران.
مبروک، رشامحمدعلی (2011)، الحاجات النفسیة فی ضوء نظریة ماسلو (دراسة مقارنة بین الکفیف و مبصر)، رسالة الدکتوراه، المشرف: فوقیة حسنعبدالحمید رضوان وآمال العرباوی مهدی، جامعة بورسعید.
محمد، السیدعبدالرحمن (1998)، نظریات الشخصیة، القاهرة، قباء.
مروتی، سهراب و همکاران (1392)، «نقد و بررسی سلسلهمراتبی بودن نیازهای انسان در نظریۀ مزلو با رویکردی بر آیات قرآن کریم»، پژوهشهای علم و دین، سال چهارم، ش 2، صص 129-146.
مزلو، آبراهام (1367)، روانشناسی شخصیّت سالم، ترجمۀ شیوا رویگریان، تهران، هدف.
ـــــــــــــــ (1369)، انگیزش و شخصیّت، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد، آستان قدس رضوی.
ـــــــــــــــ (1372)، افقهای والاتر فطرت انسان، ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد، آستان قدس رضوی.
نوروزی، زینب، علیرضا اسلام و محمدحسین کرمی (1391)، «بررسی شخصیّت بهرام در هفت پیکر با توجه به نظریۀ مزلو»، متنشناسی ادب فارسی، سال چهارم، ش 4، صص 17-32.
هایل، سهیمحمد (2009)، الرؤیا والتشکیل فی إبداع کولیت الخوری الروائی، رسالة الدکتوراه، المشرف: محمد الشوابکة، اردن، جامعة مؤته.
یاوری، حورا (1384)، زندگی در آینه؛ گفتارهایی در نقد ادبی، تهران، نیلوفر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 694 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 466 |