سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,692
تعداد مقالات72,229
تعداد مشاهده مقاله129,184,028
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,014,161
موسوی خسروی, الیاس, کبیر, یحیی. (1400). بررسی و نقد دیدگاه قاضی سعید قمی در مورد صفات خداوند با تأکید بر صفت علم الهی. , 18(3), 319-338. doi: 10.22059/jpht.2021.313094.1005796
الیاس موسوی خسروی; یحیی کبیر. "بررسی و نقد دیدگاه قاضی سعید قمی در مورد صفات خداوند با تأکید بر صفت علم الهی". , 18, 3, 1400, 319-338. doi: 10.22059/jpht.2021.313094.1005796
موسوی خسروی, الیاس, کبیر, یحیی. (1400). 'بررسی و نقد دیدگاه قاضی سعید قمی در مورد صفات خداوند با تأکید بر صفت علم الهی', , 18(3), pp. 319-338. doi: 10.22059/jpht.2021.313094.1005796
موسوی خسروی, الیاس, کبیر, یحیی. بررسی و نقد دیدگاه قاضی سعید قمی در مورد صفات خداوند با تأکید بر صفت علم الهی. , 1400; 18(3): 319-338. doi: 10.22059/jpht.2021.313094.1005796

بررسی و نقد دیدگاه قاضی سعید قمی در مورد صفات خداوند با تأکید بر صفت علم الهی

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 18، شماره 3، مهر 1400، صفحه 319-338    اصل مقاله (621.87 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2021.313094.1005796
نویسندگان
الیاس موسوی خسروی* 1؛ یحیی کبیر2
1مربی، گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور ایران، ایران
2دانشیار گروه فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
قاضی سعید قمی از افاضل حکما و عرفای ایران در دورۀ صفویه بود. او در حکمت مشاء و اشراق تبحر داشت و دارای گرایش‌های عرفانی بود. قاضی در حوزۀ صفات الهی قائل به الهیات سلبی بود و اعتقاد داشت آنچه از وجود و صفات ممکنات می‌فهمیم، قابل انتساب به خداوند نیست، زیرا، اولاً خدا وجود صرف است و هیچ صفتی ندارد؛ دیگر اینکه عقل توانایی درک خدا و صفاتش را ندارد. او در بحث وجودشناسی صفات، باور به عینیت و زیادت صفات را شنیع دانسته و به تبیین نیابت ذات از صفات پرداخته است. او به‌طور مفصل به صفت علم خدا پرداخته و معتقد بود علم خدا آن‌گونه که بین حکما مشهور است، حضوری و حصولی و اجمالی نیست. نوشتۀ حاضر بر آن است تا با نگاهی انتقادی به بررسی دیدگاه قاضی در حوزۀ صفات، به‌ویژه صفت علم خدا بپردازد و نشان دهد که دیدگاه قاضی با وجود مطابقت با ظاهر برخی روایات، به‌دلیل پایبندی به برخی اصول، از جمله باور به تباین کلی بین خدا و ممکنات، از یک سری ضعف‌های درونی رنج می‌برد و با برخی مبانی عقلی و یک سری روایات سازگاری ندارد.
کلیدواژه‌ها
الهیات سلبی؛ صفات خداوند؛ علم حضوری و حصولی
مراجع
ـ قرآن مجید

ـ نهج‌البلاغه

  1. آشتیانی، سید جلال‌الدین (1393). منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران از میرداماد و میرفندرسکی تا زمان حاضر، ج3، چ سوم، قم: بوستان کتاب.
  2. ابن‌سینا، حسین ابن عبدالله(1404)، التعلیقات، مکتبه الاعلام الاسلامی، نسخۀ الکترونیکی.
  3. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1375). اسماء و صفات حق، چ اول، تهران: قیام.
  4. برنجکار، رضا؛ منتظری، محمدحسین (1391). تحلیل و ریشه‌یابی نظریۀ قاضی سعید قمی در معناشناسی اسماء و صفات الهی، مجلۀ فلسفۀ دین، دورۀ 9، ش 1.
  5. توکلی، غلامحسین (1386). «الهیات سلبی»، نامۀ حکمت، دورۀ 5، ش 1.
  6. سبحانی، محمدتقی (1386). اسماء و صفات خداوند، چ چهارم، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  7. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی (1352). حکمت الاشراق، چ دوم، ترجمۀ جعفر صیادی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  8. شیرازی، صدرالمتالهین (1981). الحکمه المتعالیه، ج 6، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  9. صدوق،محمد بن علی بن بابویه قمی (1398). التوحید، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  10. طباطبائی، محمدحسین (1417ق). المیزان، ج14، چ پنجم، قم: مکتبه النشر الاسلامی.
  11. ------------------ (1393). نهایه الحکمه، ج3، چ سیزدهم، علی شیروانی، قم: بوستان کتاب.
  12. طوسی، خواجه نصیرالدین (1407ق). تجرید الاعتقاد، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  13. قمی، قاضی سعید (1362). کلید بهشت، محمد مشکوه، چ اول، تهران: الزهرا.
  14. قمی، قاضی سعید (1415ق). شرح توحید صدوق، ج1،2و3، چ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  15. قمی، قاضی سعید (1381). شرح الاربعین، نجفقلی حبیبی، چ اول، تهران: هاتف.
  16. کربن، هانری (1384). تاریخ فلسفۀ اسلامی، جواد طباطبایی، چ چهارم، تهران: انتشارات وزارت کشور.
  17. ملاشمسا (1396). حاشیه تعلیقه بر الهیات شرح تجرید خفری، محمدعلی دیباجی و حسن محسنی راد، چ اول، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
  18. مطهری، مرتضی (1376). مجموعه آثار، ج1، قم: صدرا .
  19. -------------- (1367). اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 5، قم: حکمت.
  20. محمدی ری‌شهری، محمد (1386). دانشنامۀ عقاید اسلامی،ج4، قم: دارالحدیث.
  21. مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحارالانوار، بیروت: مؤسسۀ الوفاء.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,162
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 384





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب