پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,750 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,080,716 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,819,023 |
مؤلّفه‌های عشق از دیدگاه طریقت چشتیّه در آثار امیران دهلوی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 4، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 59-79 اصل مقاله (565.65 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2021.316578.1849 | ||
| نویسندگان | ||
| نجمه دُرّی* 1؛ مسعود دوست پرور2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تربیّت مدرّس | ||
| 2دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه هرمزگان | ||
| چکیده | ||
| «چشتیّه» طریقتی تأثیرگذار در سرزمین هندوستان است. این طریقت با برجسته‌ساختن سویۀ عملی عرفان، جایگاه خود را به عنوان یک نظام عرفانی مقتدر تثبیت کرده است. مبانی هستی‌شناسانۀ این طریقت عرفانی را پیران پرآوازه‌ای همچون معین‌الدّین چشتی نظریّه‌پردازی کرده‌اند. امیرخسرو و امیرحسن دهلوی، دو شاعر مطرح هندوستان، متأثّر از آموزه‌های این طریقت به آفرینش آثار خویش پرداخته‌اند. در این میان، یکی از مفاهیم بنیادین طریقت که به عنوان موهبتی ازلی و اساس هستی ارزیابی و معرّفی میشود، عشق است. بر باور ایشان عشق در تمام ذرّات عالم امکان، ساری و جاری‌است. نوشتار پیش رو با تحلیل منابع این طریقت عرفانی، درصدد پاسخ‌گویی به این مسئله است که اساساً مفهوم عشق در نظام هستی‌شناسانۀ چشتیّه از چه جایگاهی برخوردار است؟ آیا عقل همیشه در تقابل با عشق است؟ دیدگاه چشتیّه در زمینۀ عشق مجازی چیست؟ نتایج حاصل از دریافت و تشریح برخی از متون منتسب به این گفتمان عرفانی که تاکنون در ایران به چاپ نرسیده‌است، با رویکرد تحلیل محتوایی، ناظر بر این حقیقت است که اندوه، لازمۀ طیّ طریق عشق است و عقل هدایت، موهبتی الهی‌است. بر اساس تحلیل منابع یافت‌شده، در گفتمان چشتیّه عشق مجازی، الزاماً منتج به عشق حقیقی نمی‌شود؛ مگر آنکه درون سالک از آلایشها پالایش یافته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| چشتیّه؛ عشق؛ اندوه؛ عقل؛ عشق مجازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Components of Love from the Viewpoint of the Chishti Order in the Works Amiran-e Dehlavī | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Najme Dorri1؛ Masood Doostparvar2 | ||
| 1Associate Professor in Persian Language and Literature, Tarbiat Modares University | ||
| 2Graduated PhD in Persian Language and Literature. Hormozgan University | ||
| چکیده [English] | ||
| Love has always been one of the most fundamental principles of Sufism. Since the spiritual preceptors of the Chishti Sufism know it as arising from the mystical thought of Khorasan, this path regards love as an eternal gift and the very foundation of the universe that flows in all particles of the Possibility World, and to succeed to the loved is considered as the last degree of the seeker’s behavior. Moein El-din Chishti, Bafareid Ganj Shar, and Mo-hammad Gisooderaz are among some spiritual preceptors of this path, who have left some written works and sensational odes, and they can be found in the works of Chishti poets such as Amir Khosroo and Amir Hasan Dehlavi. In this article, we review the prose and poetry of the Chishti order in order to find out about the position of love in the foundation of Chishti thinking, and about the effect of sorrow or grief on the seeker’s behavior. Is wisdom always at odds with love? And what is the perspective of Chishti order about the virtual love? | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Chishti order, Sufism, Love, Sorrow, Wisdom, Virtual love | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیل‌پور، ولی‌اللّه (1390)، «مفهوم عشق و مقایسۀ آن در دستگاه فکری احمد غزّالی و عینالقضات همدانی با تأکید بر سوانح‌العشّاق، تمهیدات، نامه‌ها و لوایح»، زبان و ادب فارسی، دورۀ 3، ش9، ص26-45. انصاری، عبداللّه (1368)، صد میدان، طهران، طهوری. بختیار کاکی، قطبالدّین (1361)، دیوان اشعار، تهران، جاویدان. ـــــــــــــــــــ (1311)، دلیلالعارفین، دهلی، مجتبایی. بدر اسحاق (1880)، اسرارالأولیا، کانپور، مطبع نول کشور. چشتی، شیخ محمود (1898)، رساله معرفةالسّلوک، لکهنو، مطبع نول کشور. حسینی، سیّدمحمّد اکبر (1356)، جوامعالکلم، حیدرآباد دکن، پریس. دارا شکوه، محمّد (1883)، سفینةالأولیا، هند،کانپور. دهلوی، امیرخسرو (1977)، کلّیّات قصاید، ج1 و 2، لاهور، مطبع عالیه. ـــــــــــــــــــ (1361)، دیوان اشعار، تهران، جاویدان. ـــــــــــــــــــ (1975)، مطلع‌الأنوار، مسکو، شعبۀ ادبیّات خاور. دهلوی، حسن (1390)، فوایدالفؤاد، تهران، عرفان. ـــــــــــــــــــ (1383)، دیوان اشعار، چاپ احمد بهشتی و قلیچ‌خانی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. رحیمیان، سعید (1370)، «عشق حقیقی و عشق مجازی»، کیهان اندیشه، ش37، ص100-111. سهروردی، شهاب‌الدّین (1372)، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، تهران، مطالعات و تحقیقات فرهنگی. شجاری، مرتضی (1388)، «آفرینش بر اساس عشق و قاعدۀ الواحد از دیدگاه ابن عربی»، پژوهش‌های فلسفی-کلامی، دورۀ 1، ش40/14، ص 83-108. شریفیان، مهدی (1390)، «مشترکات سوانح‌العشّاق و تمهیدات در باب عشق و تفکّر عارفانه»، عرفانیّات در ادب فارسی، دورۀ 3، ش9، ص91-114. عبّاس‌زاده، خداویردی و هانیه طاهرلو (1392)، «تجلّی عشق در اشعار مولانا»، عرفان اسلامی، دورۀ 9، ش36، ص93-119. عینالقضات همدانی (1373)، تمهیدات، تهران، گلشن. غزّالی، احمد (1392)، سوانح، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. ـــــــــــــــــــ (1374)، کیمیای سعادت، چاپ خدیو جم، ج1 و 2، تهران، علمی فرهنگی. قشیری، ابوالقاسم (1379)، رسالۀ قشیریّه، تهران، علمی فرهنگی. کاشانی، عزالدّین محمود (1367)، مصباح‌الهدایة و مفتاح‌الکفایة، تهران، هما. گیسودراز ، سیّدمحمّد (1350)، اسمارالأسرار، حیدرآباد دکن، اسیتم پریس. ـــــــــــــــــــ (1360الف)، انیس‌العشّاق، حیدرآباد دکن، پریس. ـــــــــــــــــــ (1360ب)، مجموعه یازده رسایل، حیدرآباد دکن، پریس. ـــــــــــــــــــ (1362)، مکتوبات، حیدرآباد دکن، پریس. ـــــــــــــــــــ (1364ق)، شرح زبدةالحقایق معروف به شرح تمهیدات، دکن، معین پرس. مبارک علوی، سیّدمحمّد (1978)، سِیَرالأولیا، لاهور، انتشارات اسلامی لاهور. مستملی بخاری (1363)، شرح التّعرّف لمذهب التّصوّف، تهران، اساطیر. معین‌الدّین چشتی (1884)، انیس‌الأرواح، لاهور، نسیم سحر. ـــــــــــــــــــ (1363)، دیوان اشعار، تهران، چشتیّه. موحّدی، محمّدرضا (1388)، «عقل در کوی عشق؛ دیدگاه شیخ نجمالدّین دربارۀ عقل و عشق»، پژوهش‌های فلسفی-کلامی، دورۀ11، ش41/1، ص167-194. مولوی (1379)، مثنوی معنوی، چاپ کریم زمانی، تهران، اطّلاعات. محمّد بن منوّر (1371)، اسرارالتّوحید فی مقامات شیخ ابوسعید، تهران، آگاه. منصف، مصطفی (1388)، «کدام افضل است؟ عشق یا محبّت»، نثرپژوهی ادب فارسی، ش25، ص273-297. نخشبی، ضیاءالدّین (1369)، سلک سلوک، تهران، زوّار. نزهت، بهمن (1389)، «نظریّۀ عشق در متون کهن عرفانی»، زبان و ادب فارسی، ش43، ص47-62. نظام‌الدّین اولیا، احمد (1309)، راحةالقلوب، دهلی، مجتبایی. نیکلسن، رینولد (1372)، عرفان عارفان مسلمان، مشهد، دانشگاه فردوسی. هجویـری (1378)، کشف‌المحجوب، چاپ ژکوفسـکی، تهران، طهوری. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 471 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 303 |
||