![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,696,169 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,925,494 |
تحلیل و نقد ویژگیهای پسامدرنی رمان هیس | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 3، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 39-57 اصل مقاله (496.96 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.307158.1750 | ||
نویسندگان | ||
تیمور مالمیر* 1؛ نجم الدین رستم یونس2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کردستان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کردستان | ||
چکیده | ||
محمّدرضا کاتب در نوشتن، سبکی متفاوت با دیگر رماننویسان ایران دارد، نوشتههای او در فضایی مبهم و پیچیده قرار گرفته است. به نظر میرسد این مسئله در رمان هیس مشهودتر از دیگر آثار او باشد. این خصوصیّت یکی از ویژگیهای بارز مکتب پسامدرنیسم است. در این مقاله، برای نقد و تحلیل شگردها و جنبههای تازۀ نویسندگی محمّدرضا کاتب، براساس نظریّۀ پسامدرنها به بیان شگردها و ویژگیهایی پرداختهایم که موجب برجستهشدنِ محتوای وجودشناسانه و شگردهای فراداستانی در رمان هیس شده است. استفادۀ نویسنده از امکانات پسامدرنی داستان، مبتنی بر سهیمساختن خواننده در فهم و برساختن داستان، بازنگری در استنباطها و قضاوتهای پلیس دربارۀ جرمها، نقض روایتهای پذیرفتهشده به منظور تأمّل خواننده و بیاعتبارساختن راوی، و مرگ نویسنده است؛ یعنی نویسنده اهمّیّتی ندارد، بلکه به جای آن، خواننده مهم است که متن را با خوانش خود تفسیر و تحلیل میکند و در این داستان، این اهمّیّت خواننده، مقدّم بر اهمّیّت «متن» است. رمان هیس مبتنی بر گفتوگوست؛ یا بهصورت بیان کنشها یا جابهجاییهای کنشها که بهصورت مرگ یکی و روایت دیگری بیان میشود، یا اینکه بهصورت کدگذاری کنشها، اندیشهها و نقلقولهای نقیض شکل میگیرد. تأکید راوی بر نقض روایت و راوی، برای آن است که بگوید سخن اصلی چیست؛ امّا این سخن اصلی نیز دائم نقض میشود. اگر راوی را چندگانه مینماید و بیاعتمادی به روایت را پیش میآورد یا از شیوۀ روایت داستانهای درونهای کهن استفاده میکند، برای آن است که بتواند شیوۀ روایت و برهمکنش سطوح مختلف روایی را ترسیم کند. | ||
کلیدواژهها | ||
هیس؛ محمّدرضا کاتب؛ پسامدرن؛ وجودشناسانه؛ شگردهای فراداستانی | ||
مراجع | ||
پاول، جیم (1379)، پست مدرنیزم گامبهگام با جهان فلسفه و هنر مدرن، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران، نظر. پاینده، حسین (1382)، گفتمان نقد؛ مقالاتی در نقد ادبی، تهران، روزنگار. ــــــــــــــــــــ (1386)، رمان پسامدرن و فیلم؛ نگاهی به ساختار و صناعات فیلم میکس، تهران، هرمس. پژهان، هدی، محمّدعلی محمودی و محمّدعلی زهرازاده (1395)، «بررسی ارتباط مرگ با کلام و گفتمان پسامرگی در پستمدرنیسم در روایتهای داستانی محمّدرضا کاتب»، نقد و نظریّۀ ادبی، سال اوّل، دورۀ دوم، ش2، ص57-78. خادمیکولایی، مهدی و غلامحسین ملّازاده (1392)، «بررسی و تحلیل رمان هیس با توجّه به مؤلّفههای وجودشناسانۀ پست مدرن»، پژوهش زبان و ادبیّات فارسی، دورۀ 12، ش29، ص201-226. شریعتمداری، جعفر (1375)، شرح و تفسیر لغات قرآن براساس تفسیر نمونه، ج3، تهران، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. کاتب، محمّدرضا (1389)، هیس، چ6، تهران، ققنوس. لاج، دیوید (1389)، «رمان پسامدرنیستی»، نظریّههای رمان: از رئالیسم تا پسامدرنیسم، لاج و دیگران، گردآوری و ترجمۀ حسین پاینده، چ2، تهران، نیلوفر، ص143-200. لوئیس، بری (1383)، «پسامدرنیسم و ادبیّات»، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، هانیول و دیگران، ترجمۀ حسین پاینده، تهران، روزنگار، ص77-109. مکهیل، برایان (1392)، داستان پسامدرنیستی، ترجمۀ علی معصومی، تهران، ققنوس. نوذری، حسینعلی (1388)، صورتبندی مدرنیته و پستمدرنیته، بسترهای تکوین تاریخی و زمینههای تکامل اجتماعی، چ3، تهران، نقش جهان. وو، پاتریشیا (1390)، فراداستان، ترجمۀ شهریار وقفیپور، تهران، چشمه. هدایت، صادق (1351)، بوف کور، تهران، سپهر. یعقوبی جنبهسرایی، پارسا، فردین حسینپناهی و شهرام احمدی (1396)، «تعویق خود در داستانپردازی محمّدرضا کاتب»، متنپژوهی ادبی، دورۀ 21، ش73، ص53-78. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 638 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 556 |