پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,216,291 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,963,171 |
کارکرد بلاغی وجه جمله در خسرو و شیرین نظامی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1399، صفحه 21-37 اصل مقاله (505.73 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2021.274191.1347 | ||
| نویسندگان | ||
| روح الله هادی* 1؛ علیرضا حاجیان نژاد1؛ زینب نصیری2 | ||
| 1دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| شعر نظامی از نظر بلاغت ارزش چشمگیری دارد. توجّه شاعر به اصول بلاغی و چگونگی ارتباط او با مخاطب از مباحث برجستۀ شعر نظامی‌است که از طریق بررسی این مباحث، میتوان به توانایی شاعر در هنر شاعری و تأثیرگذاری بر مخاطب خود پی برد. در منظومۀ خسرو و شیرین، شاعر بیش از هر اثر دیگری از عنصر گفتوگو بهره برده است. حضور مخاطب و توجّه شاعر به وی کاملاً مشهود است و بین گوینده و شنونده ارتباطی دوسویه برقرار است؛ از این‌رو، وجوه مختلف جمله بسامد زیادی در اشعار او دارد و با تحلیل این وجوه از منظر علم معانی میتوان به کارکرد ادبی و هنری آنها در متن پی برد. یکی از ویژگی‌های نحوی جمله، «وجه» است که کارکرد بسیارمهمّی در تحلیل بلاغی متون ادبی دارد. وجه جملات، کارکرد تعاملی زبان را نشان میدهد و از میزان ارتباط نویسنده با مخاطب حکایت میکند. بر این اساس، وجه جملات از مؤثّرترین عوامل ایجاد پویایی و چندصدایی در متن است. در این پژوهش به بررسی وضعیّت وجه جمله در شعر نظامی با تأکید بر منظومۀ خسرو و شیرین میپردازیم و کارکرد وجوه امری، پرسشی و ندایی و همچنین وجه شرطی را که بنا بر فرضیّۀ ما کارکرد مهمّی در شعر نظامی دارند، بررسی میکنیم. در بخش جملات امری، به جملات دعایی نیز که کاربرد بسیاری در شعر نظامی دارند، میپردازیم. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بلاغت؛ علم معانی؛ نظامی گنجوی؛ خسرو و شیرین؛ وجه جمله | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Rhetorical Function of Sentence Mood in Nezami Ganjavi’s Poetry | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Roohollah Hadi1؛ Alireza Hajiannezhad1؛ Zeinab Nasiri2 | ||
| 1Associate Professor in Persian Language and Literature, University of Tehran | ||
| 2PhD student in Persian language and literature, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Nezami’s poetry has great rhetorical value. The poet’s attention to rhetorical principles and the relationship between the poet and the reader are the most important characteristics of Nezami’s poetry. Through the illustration of these characteristics, we can understand the poet’s ability in his poetic art and his influence on the audience. In Khosro and Shirin, the poet has used conversation more than in his other works. The reader’s presence and the poet’s attention to them are completely evident, and there is a mutual relationship between the speaker and the listener. Therefore, his poems have many different sentence moods, and by analyzing these moods, we can perceive their literary and artistic function. One of the syntactic characteristics of sentence is “mood” which has a very important function in rhetorical analysis of literature. Sentence mood indicates the interactive function of language and shows the extent of the relationship between the author and the reader. Accordingly, the sentence moods are the most effective principles of mobility and polyphony of the text. In declarative sentences, the relationship between the author and the reader is one-sided and the sentences have less mobility. However, in interrogative and imperative sentences, the audience interacts with the author and this interaction increases the text’s mobility. In this research, the role of sentence mood in Nezami’s Khosro and Shirin is discussed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rhetoric, Semantics, Nezami Ganjavi, Khosro and Shirin, Sentence Mood | ||
| مراجع | ||
|
آق‌اولی، حسام‌العلما (۱۳۱۵)، درر الأدب، شیراز، بینا. آهنی، غلامحسین (۱۳۶۰)، معانی و بیان، تهران، بنیاد قرآن. انوری، حسن و احمد گیوی (۱۳۸۷)، دستور زبان فارسی ۲، چ4، تهران، فاطمی. تجلیل، جلیل (۱۳۸۵)، معانی و بیان، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. شمیسا، سیروس (۱۳۸۹)، معانی، تهران، میترا. صفا، ذبیحاللّه (۱۳۷۷)، آیین سخن، تهران، ققنوس. مازندرانی، محمّدهادی (۱۳۷۶)، انوار البلاغه، چاپ محمّدعلی غلامینژاد، تهران ، مرکز فرهنگی نشر قبله. معلوف، لوئیس (۱۳۸۴)، المنجد، ترجمۀ محمّد بندرریگی، تهران، ایران. ناتل خانلری، پرویز (۱۳۵۱)، دستور زبان فارسی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. ـــــــــــــــــــ (۱۳۸۲)، دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ عفّت مستشارنیا، چ5، تهران، توس. نظامی گنجوی (۱۳۹۳)، خسرو و شیرین، چاپ وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران، قطره. Halliday, M. A. K. (1985), An Introduction to Functional Grammar, London, Edward Arnold. Jakobson, R. (1960), Closing Statement: Linguistics and Poetics, T. A. Sebeok (ED), Cambridge, Mass: M.I.T. Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 598 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 578 |
||