تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,692 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,223,398 |
پیامدهای واگذاری مدیریت بهرهبرداری و نگهداری شبکه آبیاری دشت سیستان بر پایه تئوری سیستم خاکستری | ||
تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران | ||
دوره 52، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 93-106 اصل مقاله (715.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijaedr.2021.313714.668975 | ||
نویسندگان | ||
محمود محمدقاسمی1؛ احمد قاسمی2؛ ایرج قاسمی* 3 | ||
1، استادیار اقتصاد کشاورزی واحد تحقیقات اقتصادی- اجتماعی و ترویجی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات-آموزش و ترویج کشاورزی ، زابل، ایران | ||
2استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان- سازمان تحقیقات-آموزش و ترویج کشاورزی ، زابل، ایران | ||
3استادیار عضو هیات علمی گروه برنامه ریزی شهری و منطقهای پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از تنگناههای اساسی منطقه سیستان کافی نبودن آب برای آبیاری محصولات کشاورزی و مصارف غیرکشاورزی است. در سالهای اخیر، مدیریت تقاضا به عنوان راهحل منطقی برای تحقق هدف بهرهبرداری پایدار آب مورد توجه قرار گرفته است. یکی از سازوکارها و روشهای بهبود مدیریت بهرهبرداری از آب در منطقه، اجرای طرح آبرسانی از طریق لولهکشی و بهکارگیری سیستمهای پمپاژ است. این طرح، با هدف تأمین آب در سطح 46000 هکتار از اراضی دشت سیستان آغاز و مدیریت و بهرهبرداری از شبکه واگذار شده است. این پژوهش به دنبال بررسی پیامدهای واگذاری مدیریت بهرهبرداری و نگهداری شبکه آبیاری در این دشت، از دیدگاه کشاورزان و کارشناسان منطقه است. در این راستا، پیمایش میدانی با ابزار مصاحبه و پرسشنامه برای جمعآوری دادهها بهکار گرفته شد. در این پیمایش، نمونهای از مدیران دولتی، کارشناسان شرکت بهرهبرداری شبکه آبیاری و 105 نفر از بهرهبرداران در سال زراعی 98-97 جهت جمعآوری دادهها انتخاب شدند. برای تحلیل اطلاعات و تعیین الگوی بهینه بهرهبرداری و نگهداری شبکه آبیاری، از تکنیک تصمیمگیری چند شاخصه به روش خاکستری استفاده شد. نتایج نشان داد مهمترین پیامدهای مثبت واگذاری مدیریت شبکه شامل ایجاد اشتغال، کاهش مهاجرت روستاییان ، افزایش بهرهوری محصولات، کسب اطمینان کشاورز از نظر تأمین غذا و درآمد، توزیع مناسب آب، بهرهگیری بیشتر از شبکه آبیاری و کاهش اتلاف منابع آب، افزایش احساس مسئولیت و مالکیت کشاورزان نسبت به استفاده از شبکه آبیاری و حفاظت از آن است. همچنین، نبود اطمینان نسبت به انجام مسئولیت، عدم کفایت تفاهم و همکاری موجود بین آببران، بروز اختلاف میان کشاورزان، عدم توجه کافی به آموزش و ترویج، نبود تجربه، از دست رفتن منابع، عدم توجه به مشکلات اقتصادی آببران، از دست دادن حمایت قانونی سازمان و عدم کفایت تفاهم و همکاری موجود بین آببران از جمله پیامدهای منفی میباشد. با توجه به این که هم بهرهبرداران پیشرو و هم شرکت تعاونیهای ایجاد شده، از وظایف خود در امر تحویل مدیریت و نگهداری از شبکه و انجام فعالیتهای مورد نظر اطلاع کافی ندارند، الگوی مدیریت و بهره برداری گام به گام توصیه میشود. مهمترین راهکار پیشنهادی، آموزش و آگاهسازی واقعی بهرهبرداران پیشرو در فرایند واگذاری شبکه آبیاری است. | ||
کلیدواژهها | ||
مشکلات اقتصادی آببران؛ بهرهبرداران؛ گروهای همآب؛ دشت سیستان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,576 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 480 |