تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,076 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,954 |
دلالت واژۀ «هو» بر «وجود رابط» در زبان عربی عصر نزول؛ خوانشى منطقی-تاریخی از آثار فارابی و ابن سینا | ||
فلسفه | ||
مقاله 12، دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 35، اسفند 1399، صفحه 243-260 اصل مقاله (898.84 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2020.304046.1006524 | ||
نویسندگان | ||
رضا نژادتبریزی1؛ محمدرضا ستوده نیا* 2؛ رضا شکرانی2 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
2دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
پرسش این جستار از دلالت یا عدم دلالت واژة «هو» بر وجود رابط در زبان عربی عصر نزول قرآن است. بدین منظور، آثار ابن سینا به عنوان شاخصترین مدافع دلالت واژه صورتبندی شده است. این صورتبندی نشان میدهد استدلال وی ترکیبى از دو بخش منطقی و زبانی است. نگارندگان در گام نخست، این دو رویکرد را از یکدیگر تفکیک کرده و بخش منطقی استدلال وی را نقد کردهاند. سپس بخش زبانی استدلال او را برابر گزارش تاریخی فارابی از نزاع نهضت ترجمه بر سر برگردان مفهوم «هستی» به زبان عربی نهاده و آن را نیز مردود شمردهاند. در واقع گزارش فارابی درصدد تبیین چرایی و چگونگی جابهجایی این واژه توسط مترجمان نهضت ترجمه از زبان عربی طبیعی پیش از نهضت ترجمه به زبان علمی- فلسفیِ هنگامه و پس از آن است. مجموع نقدهای نوشتار و گزارش فارابی جملة کلیدی جستار را به دست دادهاند: واژة «هو» در زبان عربی عصر نزول قرآن بر وجود رابط دلالت نداشته است؛ بلکه برای نخستینبار برگردانندههای نهضت ترجمه چنین دلالتى برای واژه در نظر گرفتند. این برآیند به کشف نقشهاى تاریخی برای دلالت واژه بر وجود رابط، در کلیت زبان عربی نیز یاری رسانده است؛ چهبسا بتواند همراهى برای پژوهشهای همراستا در حوزة کشف معانی اصیل قرآنی نیز باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ابن سینا؛ زبان عربی عصر نزول؛ فارابی؛ واژة هو؛ وجود رابط | ||
مراجع | ||
ابن رشد (1978)، تلخیص کتاب ارسطوطالیس فی العبارة، مصر، دارالکتب. ابن سینا (1405)، الشفاء: المنطق، ج1 و3، قم، کتابخانة آیتالله العظمی المرعشی النجفی. اسدی، سیاوش و رضا اکبریان (1392)، «شیء فی نفسه و پدیدار در نظر کانت و علامه طباطبایی»، فلسفه و کلام اسلامی، سال 46، ش2، ص 1-20. جهامی، جیرار (1994)، الإشکالیّة اللغویة فی الفلسفة العربیّة، بیروت، دارالمشرق. حکمت، نصرالله (1389)، متافیزیک ابن سینا، تهران، الهام. دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران. زکی، فرجالله (1905)، شروح الشمسیة: مجموعة حواشٍ و تعلیقات، مصر، الامیریة. سبزواری، ملاهادی (1379)، شرح المنظومة، تصحیح و تعلیق حسنزادة آملی، ج1، تهران، ناب. شکر، عبدالعلی (1389)، نظریة وجود رابط و مستقل نزد فیلسوفان قبل از صدرالمتألهین، مقالات و بررسیها، دفتر 74، زمستان، ص 139-160. شکرانی، رضا (1391)، «الرابط فی الجمل الاسمیة العربیة»، بحوث فی اللغة العربیة و آدابها، سال8، ش14، ص 15-24. شهیدی، فاطمه (1393)، «موجود و وجود در کتاب الحروف فارابی»، جاویدان خرد، دورة 11، ش25، ص 55-76. طوسی، محمد (1367)، أساس الإقتباس، تصحیح محمدتقی رضوی، چ3، تهران، دانشگاه تهران. عسگری، احمد و سینا سالاریخرم (1396)، «فارابی، الحروف و فراهستشناسی»، حکمت و فلسفه، سال 13، ش1، ص 43-64. عمید، حسن (1389)، فرهنگ فارسی عمید، تهران، راه رشد. فارابی (1408)، المنطقیات، ج2 و 3، قم، کتابخانۀ عمومی آیتالله مرعشی نجفی. ــــــــــــ (1990)، کتاب الحروف، بیروت، دار المشرق. کاظمی، محمدکاظم (2014)، « است یا هست»، http://parsianjoman.org/?p=1140. کمالیزاده، طاهره (1384)، «بررسی مفهوم وجود در الحروف فارابی»، رهنمون، ش11-12، ص133-161. ــــــــــــ (1388)، «بررسی مفهوم وجود در متافیزیک ارسطو و الحروف فارابی»، مطالعات اسلامی، سال 41، شمارة پیاپی 2/83، ص121-148. نراقی، ملا محمدمهدی (1380)، شرح الهیات الشفاء، قم، کنگرة بزرگداشت محققان نراقی. Afnan, S. (1964), Philosophical terminology in Arabic and Persian, Leiden, E.J. Brill. Graham, A. (1965), “Being in linguistics and philosophy: a preliminary inquiry”, Foundations of language, 223-231. Heidegger, M. (1984), Nietzsche: The Eternal Recurrence of the Same, edited & translated by David Farrell Krell, San Francisco, Harper & Row. Menn, S. (2008), “Al-Farabi's Kitab Al-Huruf and his analysis of the senses of being”, Arabic sciences and philosophy, 18, 59-97. Shehadi, F. (1969), “Arabic and to Be: in the verb and its synonyms”, philosophical and grammatical studies, 9, supplementary series, 112-125. ἔστιν (2020), Wiktionary: The Free Dictionary, from https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=%E1%BC%94%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BD&oldid=59397495 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 381 |