تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,440 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,093 |
تبیین گاهنگاری نسبی استقرارها و ارزیابی نظامهای فرهنگی پیشاز تاریخ حوضه کشفرود (دشت مشهد) از دوره نوسنگی تا مفرغ میانی | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1399، صفحه 41-63 اصل مقاله (1.33 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.290461.142792 | ||
نویسندگان | ||
محمدصادق داوری* 1؛ حسن باصفا2؛ محمود طغرایی3 | ||
1دانشآموخته کارشناسیارشد باستانشناسی، دانشگاه نیشابور | ||
2دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه نیشابور | ||
3دانش آموخته کارشناسی ارشد باستانشناسی، دانشگاه نیشابور | ||
چکیده | ||
حوزه کشف رود بدلیل وجود آثاری از دوره پارینه سنگی قدیم، به عنوان قدیمی ترین حوزه فرهنگی ایران، همواره مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بوده، به همین دلیل این حوزه فرهنگی در ادبیات باستان شناسی کشور و خاور نزدیک شناخته شده و دارای جایگاهی ویژه است. رودخانه کشف رود بدلیل سیراب کردن دشت مشهد بستر حاصلخیز و اکوسیستمی بارور را در طول ادوار مختلف تاریخی ایجاد نموده که زمینه جذب و شکل گیری جوامع پیش از تاریخ در این محدوده شده است. با توجه به توزیع نا همگون و محدود کاوش های باستان شناسی در خاک خراسان، شناخت ما از فرهنگ های پیش از تاریخ این منطقه در تمام بخش ها یکسان نیست. تعیین تاریخ نسبی استقرارهای پیش از تاریخ حوزه کشف رود(دشت مشهد) به منظور تهیه جدول گاهنگاری منطقه یکی از ضرورت های مطالعات باستان شناختی در این منطقه محسوب می شود؛ علاوه براین بررسی فرهنگهای سفالی پیشاز تاریخ غالب منطقه و ارزیابی کنشهای درون و برون منطقهای نیز از دیگر سوالات پژوهش محسوب میشود. بنیان پژوهش حاضر، بررسی سنت های سفالی پیش از تاریخ استقرارهای حوضه کشفرود در محدوده شهرستان مشهد، جهت تاریخگذاری نسبی استقرارها و بررسی نظام های فرهنگی غالب در منطقه برحسب مطالعات تطبیقی است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که سفالهای پیش از تاریخ حوزه کشف رود دارای گونههای مشابه با سایر مکانهای باستانی شناخته شده در مناطق پیرامونی و همچنین دارای گونهها و فرم های محلی نیز بوده که صرفا بر اساس تحلیل تکنیک ساخت و نقوش، قابل مطالعه و تاریخگذاری نسبی هستند | ||
کلیدواژهها | ||
خراسان؛ کشفرود؛ استقرارهای پیشازتاریخ؛ گاهنگاری نسبی؛ سنتهای فرهنگی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
امیرلو، عنایت الله، (1365)، نگاهی به فرهنگهای کهن سنگی ایران، مجله باستانشناسی و تاری، د1، ش1، صص13-30. باصفا، حسن،(1396)، تبیین فرهنگهای دوره آهن دشت نیشابور براساس مواد فرهنگی تپه تیغ مهره، جامعه شناسی تاریخی، 1-17. باصفا،حسن، (1391)، گزارش مقدماتی کاوشهای باستانشناختی محوطه شهرک فیروزه نیشابور، مجموعه مقالات یازدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران، موزه ایران باستان، ص85. باصفا، حسن، رحمتی، مهدیه، (1392). گزارش مقدماتی کاوشهای باستانشناختی محوطه شهرک فیروزه شهرستان نیشابور، پژوهشهای ایران شناسی، مزدک نامه، ش5، صص613-624. باصفا، حسن، (1394)، گزارش توصیفی فصل اول کاوش باستانشناختی محوطه قاراچشمه(کلاته شوری) دشت نیشابور، پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور، پژوهشکده باستانشناسی.(منتشرنشده) باصفا، حسن، رضایی، محمد حسین، (1393)، گمانه زنى به منظورتدقیق عرصه استقرارپیش ازتاریخى چناران، خلاصه مقالات دوازدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی. بان، رنفریو، بان، پل، (1390)، مفاهیم بنیادی در باستانشناسی، ترجمه اکبر پورفرج و سمیه عدیلی سمیه، تهران: نشر سمیرا. بیگلری، فریدون، (1394)، مروری بر باستانشناسی دوران پارینه سنگی خراسان با تاکید بر محوطههای کشفرود، گذری بر باستانشناسی خراسان؛گزیدهای از یافتههای باستانشناختی و نفایس تاریخی- فرهنگی خراسان(به کوشش میثم لباف خانیکی)، روابط عمومی و مرکز نشر امور فرهنگی با همکاری معاونت میراث فرهنگی، د1، ش1، صص. 16-24. حبیبی، سید خلیل، شیخ بگلو اسلام، بابک، عشقی، علی اکبر، طغرایی، محمود، (1394)، شواهد فرهنگهای پیشاز تاریخی آسیای مرکزی در منطقه شمال شرقی ایران براساس بررسی روشمند تپه نادری طرق، دومین همایش ملی باستانشناسی ایران، مشهد. داوری، محمدصادق، (1395)، تبیین گاهنگاری نسبی و مطالعات سنجش از راه دور به منظور تحلیل چشم انداز فرهنگی و جغرافیایی محوطههای پیشاز تاریخ حوضه کشفرود(شهرستان مشهد) از دوره نوسنگی تا مفرغ پایانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیشابور: نیشابور(منتشر نشده). دهقان، پوریا، پورمقدم، حسین، لشکری پور، مرتضی، محمد، غفوری، (1392)، بررسی اشکال ژئومورفولوژی حوضه آبریز کشفرود، مجموعه مقالات هشتمین مجمع زمین شناسیمهندسی و محیط زیست ایران. مشهد:دانشگاه فردوسی، 1659-1666. روستایی، کوروش، (1396)، خوانش یک مقاله(2)، مجله باستان پژوهشی (ضمیمه معرفی و نقد کتاب)، د7، ش 2، صص 216-226. سیدسجادی، سید منصور، (1395)، باستانشناسی آسیای مرکزی، ج اول، تهران: انتشارات سمت. طلائی، حسن، (1390)، هشت هزارسال سفال ایران، چ1، تهران: انتشارات سمت. کوهل، فیلیپ الف، (1394)، باستانشناسی آسیای مرکزی از دوره پارینه سنگی تا عصرآهن، ترجمه حسین رمضانپور و معصومه مرادیان، تهران: انتشارات سمیرا. لباف خانیکی، رجبعلی، (1391)، مرور فعالیتهای خراسان بزرگ از آغاز تا کنون، مجموعه مقالات همایش هشتاد سال باستانشناسی ایران، پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، چ1، صص137-158. مجیدزاده، یوسف، (1372)، روش کاوش در باستان شناسی (قسمت اول)، باستان شناسی وتاریخ، د7، ش 1و2(یادنامه هلن جی کنتور)، صص 75-78. وحدتی، علی اکبر،(1394)، عصر مفرغ و آهن در خراسان(3000تا500ق.م)، گذری بر باستانشناسی خراسان؛گزیدهای از یافتههای باستانشناختی و نفایس تاریخی- فرهنگی خراسان(به کوشش میثم لباف خانیکی)، روابط عمومی و مرکز نشر امور فرهنگی با همکاری معاونت میراث فرهنگی، د1، ش1، صص 37-47. هیبرت، فردریک، دایسون، رابرت، (1385)، نیشابور پیشاز تاریخ و مناطق مرزی بین ایران و آسیای مرکزی، مجله باستان پژوهی، ش14، صص 24-45. Amirlu, A. 1997. A look at the ancient stone cultures of Iran. Bastanshenasi Va Tarikh: 13-30. [in Persian].
Ariai, A. and Thibault, C. 1975. Nouvelles précisions à propos de l'outillage paléolithique ancien sur galets du Khorasan (Iran). Paléorient (3): 101-108.
Basafa, H. and Rezaei. M.H. 2014. Evidence of Cheshmeh Ali Culture in Chenaran Plain (Northeastern Iran). Archaeology: 10-15. [in Persian].
Basafa, H. 2018. Explaining the Neyshabur plain Iron Age cultures based on Material culture of Tighe Mohre. Journal of Historical Sociology: 1-18. [in Persian].
Basafa, H. 2013. Preliminary report of archeological excavations in the area of Shahrak Firouzeh of Neyshabour. Proceedings of the 11th Annual Iranian Archaeological Conference, Tehran: 85-88. [in Persian].
Basafa, H. Rahmati, M. 2014. Preliminary report of archaeological excavations in the area of Shahrak-Firouze Neyshabur. Mazdak Nameh: 613-624. [in Persian].
Basafa, H. 2016. Descriptive report of the first chapter of archaeological excavation of Qara cheshmeh area (Kalateh Shouri) in Neyshabour plain. ICHTO. [in Persian].
Basafa, H. and Rezaei, M. H. 2015. Archaeological excavations at Chenaran site. Abstracts of the Twelfth Annual Archaeological Conference of Iran. Tehran: ICHTO. [in Persian].
Biglari, F. 2014. A review of the archeology of the Paleolithic period of Khorasan. A new key on the archeology of Khorasan; a selection of archaeological findings and historical-cultural treasures of Khorasan (by Meysam Labaf Khaniki). ICHTO: 16-24. [in Persian].
Crawford, V. E. 1963. Beside the Kara Su. The Metropolitan Museum of Art Bulletin (22): 263-73.
Davari, M. S. 2015. Explaining the relative chronology and remote sensing studies in order to analyze the cultural and geographical landscape of the prehistoric sites of Kashafrud Basin (Mashhad city) from the Neolithic to the Bronze Age. Master Thesis, Faculty of Literature and Humanities. Neyshabour University (unpublished). [in Persian].
Dehghan, P. Moghadam, H. Lashkaripur, M. and Ghafori, M. 2013. Investigation of geomorphological forms of Kashafrud catchment. Proceedings of the 8th Iranian Society of Engineering Geology and Environment. 1659-1666. [in Persian].
Deshayes, J. 1967. Ceramiques peintes de Tureng tepè. IRAN: 123-131.
Jami alahmadi, M. Vahdati Nasab. H. Fazeli Nashli H. and Beshkani. A. 2008. Kashafrud revisited: discovery of new Palaeolithic sites in north-eastern Iran. Antiquity (82-317): 1-2. [in Persian].
Habibi, S. KH. Sheikh Baglu, B. Eshghi. A.A and Toghrae, M. 2016. Evidence of prehistoric cultures of Central Asia in the northeastern region of Iran based on a methodical study of Tape Naderi. The Second National Archaeological Conference of Iran. Mashhad. [in Persian].
Hiebert F. T. 2002. The Kopet Dag sequence of early villages in Central Asia. Paléorient: 25-41.
Kohl, P. 1984. Central Asia: Paleolithic beginnings to the Iron Age. Editions Recherché sure les civilizations. Paris.
Hiebert, F. Dyson. R. 2007. Prehistoric Nishapur and the frontier between Central Asia and Iran, Translated by M. Dana. Bastanpazhohi (14): 24-45. [in Persian].
Kohl, P. 2016. Central Asia: Paleolithic beginnings to the Iron Age. Translated by H. Ramezanpur. M. Moradiyan. Tehran, Samira.[in Persian].
Kohl, P.L. and Heskel. D. 1980. Archaeological Reconnaissance in the Darreh Gaz Plain: A Short Report. IRAN (18): 160-169.
Kohl, P. L. Biscione. R. and Ingraham. M. L. 1982. Implications of recent evidence for the Prehistory of Northeastern Iran and Southwestern Turkmenistan. Iranica Antiqua (XVI): 185-204.
Labaf Khaniki, R. A. 2012. Review of the activities of Greater Khorasan from the beginning until now. Proceedings of the Conference on Eighty Years of Iranian Archeology. ICHTO: 137-185. [in Persian].
Majidzaheh, Y. 2004. Archaeological excavation method (Part 1). Bastanshenasi Va Tarikh (7): 75-78. [in Persian].
Masson, V. M. and Sarianidi. V. I. 1972. Central Asia: Turkmenia before the Achaemenids, Translated and edited Ruth Tringham. Thames and Hudson.Mellaart, J. 1975. The Neolithic of the near east (The World of archaeology). Thames and Hudson.Pumpelly, R. 1908. Prehistoric civilizations of Anau. Carnegie Institution of Washington Publications (73-2).
Renfrew, K. and Bahn. P. 2004. Archaeology: The Key Concepts. Translate A. Porfaraj and S. Adili. Tehran: Samira. [in Persian].
Ricciardi. R. V. 1980. Survey in the Upper Atrek Valley (Khorassan, Iran): Preliminary Report. Mesopotamia Torino: 51-72.
Roustaei. K. 2016. An Emerging Picture of the Neolithic of Northeast Iran. Iranica Antiqua ( LI): 21-55.
Roustaei, K. 2018. Read an article (2). Bastanpazhohi (7): 216-226. [in Persian].
Sajjadi, S.S. 2016. Archaeology of central Asia. Tehran: Samt. [in Persian].
Talaei, H. 2011. Eight thousand years of Iranian pottery. Tehran: Samt. [in Persian].
Vahdati, A. A. 2016. Khorasan in the Bronze and Iron Age. Gozari bar Bastanshenasi Khorasan (ICHTO): 37-47 [in Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,417 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 591 |