پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,229 |
| تعداد مقالات | 67,746 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,088,953 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,836,163 |
معناشناسی شناختی تکواژ «گاه» از منظر فرضیۀ ستیز و سازش معنایی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 5، دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 97-119 اصل مقاله (549.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2021.314951.666676 | ||
| نویسندگان | ||
| علی علیزاده1؛ حامد اکبرپور* 2؛ فرانک جمال الدین3؛ محمدرضا دهقان زاده3 | ||
| 1دانشیار زبان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 3دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف از انجام این پژوهش بررسی دقیق تکواژ «گاه» به منظور برشمردن مفاهیم اصلی موجود در آن و کشف ساز‌و‌کار تبدیل این مفاهیم از دیدگاه معناشناسی شناختی و در چهارچوب فرضیۀ ستیز و سازش معنایی تالمی است. برای این منظور تمامی کاربست‌های این تکواژ در فارسی معاصر را از مداخل مربوطه در فرهنگ فارسی دو جلدی صدری افشار و همکاران (1388) استخراج نموده و به بررسی و تحلیل تک‌تک آن‌ها به روشی تحلیلی- پژوهشی و از منظر کیفیِ مطرح‌شده در چهارچوب نظری معرفی‌شده پرداختیم. بدین صورت که پس از ماهیت‌شناسی طبقات باز و بسته و ایجاد تناظر بین مفاهیم آن‌ها و انواع کاربست‌های تکواژ «گاه» و اثبات تبعیت نکردن این تکواژ از یک الگوی ثابت در تعلق به طبقۀ باز یا بسته و به دنبال آن، بازنمودن فرضیۀ ستیز و سازش معنایی ذیل ارائۀ یک سری فرایندهای شناختی تحت عناوین دگردیسی، امتزاج، مجاورت تقابلی، دستگردانی و انسداد و زیرمجموعه‌های دقیق آن‌ها، پیکرۀ پژوهش را در بوتۀ محک این معیارها گذاردیم تا مشخص شود تکواژ «گاه» با چه تکواژهایی، طی چه فرایندهایی و با چه کارکردی ترکیب می‌شود و محصول نهایی آن اولاً خروجی کدام فرایند شناختی است و دوماً چه حوزۀ مفهومی را شامل می‌شود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مفهوم پایگی در «گاه»، زمان تشخیص داده شد و فرایند شناختی که از طریق آن این مفهوم به مفهوم «مکان» تبدیل می‌گردد به‌عنوان دستاوردی جدید در این حوزه ذیل عنوان «جایگزینی یک مؤلفه از ویژگی‌های عرضی یک طبقۀ باز با کل مفهوم پایگی یک طبقۀ پیوستاری (باز/ بسته)» به دست داده شد. همچنین علت این تشکیک در ماهیت «گاه» نیز فرایند شناختی دیگری تحت عنوان «شی‌ء‌انگاری» شناسایی گردید. بعلاوه مطابق آنچه در بررسی داده‌ها به دست آوردیم خروجی ترکیبات «گاه» از 4 حالت مکان اجرای فرایند، مکان اثر اجرای فرایند، مکان قرار گرفتن یک شیء (چیز)/جِرم و مکان قرار گرفتن اثر/جهت/امتداد یک شیء خارج نبود که البته در مواردی نیز تلفیقی ظاهر شده بودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گاه در فارسی؛ زبان‌شناسی شناختی؛ معناشناسی شناختی؛ ستیز و سازش معنایی؛ زمان و مکان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Cognitive Semantics of "GAH" from the Perspective of Semantic Conflict and Resolution Hypothesis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Alizadeh1؛ Hamed Akbarpour2؛ Faranak Jamaleddin3؛ Mohammad Reza Dehghanzadeh3 | ||
| 1Associate Professor Linguistics Department Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 2Ph.D. Candidate of Linguistics Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 3Ph.D. Candidate of Linguistics Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this study is to carefully examine the morpheme "GAH" in order to enumerate the concepts contained in and to discover the mechanism of conversion between these concepts from the perspective of Cognitive Semantics in the context of Talmy’s Semantic Conflict and Resolution hypothesis. To achieve this, we extracted all the entries of this morpheme from the Two Volume Persian Dictionary of Sadri Afshar et al. (2009). We examined each of them in an analytical-research way from a qualitative perspective presented in the introduced theoretical framework. After the autopsy of the nature of the open and closed classes and creating a correspondence between their concepts and types of uses of the morpheme "GAH" and proving that this morpheme does not follow a fixed pattern in belonging to the open or closed class, followed by dissection of the Semantic Conflict and Resolution hypothesis under the presentation of a series of Cognitive processes under the headings of shifts, blends, juxtaposition, juggling and blocking and their exact subsets, we put the body of research in the benchmark of these criteria to determine with which morphemes, via which processes and by which functions, the morpheme of “GAH” is combined, and the final output belongs to which Cognitive process and what conceptual domain it includes. The concept of "basicness" was recognized as TIME and the cognitive process through which this concept converts to "SPACE", as a new achievement in this research was established as “Replacement of whole the basicness concept of a spectrum (open/closed) class by a component of open-class side features.” Also, the cause of this gradation in the nature of "GAH" was identified through another Cognitive process called Reification. In addition, according to what we obtained in the data analysis, the outputs of "GAH"’s compounds were not out of 4 modes: location of the process, location of the effect of the process, location of an object/mass, and location of the effect/direction/extension of an object. A commixture of the modes also appeared. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| GAH in Persian, Cognitive Linguistics, Cognitive Semantics, Semantic Conflict and Resolution, Space and Time | ||
| مراجع | ||
|
ابوالقاسمی، محسن. (1388). راهنمای زبان‌های باستانی ایران؛ جلد دوم: دستور و واژه‌نامه، تهران، سمت. اکبرپور، حامد. (1394). بررسی و توصیف معنای برخی واژه‌های قیدی فارسی از دیدگاه معنی‌شناسی شناختی؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مشهد، دانشگاه فردوسی. انوری، حسن. (1367).دستورزبانفارسی، تهران، فاطمی انوری، حسن. (1381). فرهنگبزرگسخن، تهران، سخن. خیام پور، عبدالرسول. (1347).دستورزبانفارسی، چاپ ششم، تبریز، کتابفروشی تهران. دهخدا، علی‌اکبر. (1370). لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران. ذالنّور، ر. (1343). دستورزبانپارسی درصرفونحوزبانفارسی، تهران، ارغنون. رضایی، حدائق. رفیعی، عادل. (1395). «بررسی شبکه معنایی پسوند مکان‌ساز «گاه» با رویکردی شناختی»، زبان‌پژوهیدانشگاهالزهراء، سال هشتم، شمارۀ 18، بهار 95. زیدطوسی، احمد بن محمد. (1356). تفسیرسورۀیوسف، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. شریعت، محمدجواد. (1372). دستورزبانفارسی، تهران، اساطیر. شفایی، احمد. (1363). مبانیعلمیدستورزبانفارسی، تهران، نوین. صادقی، علی‌اشرف. (1371). «شیوه‌ها و امکانات واژه‌سازی در زبان فارسی معاصر»، نشردانش، فروردین و اردیبهشت، 1377، شمارۀ 69. صدری افشار، غلامحسین؛ حکمی، نسرین و حکمی، نسترن. (1388). فرهنگ فارسی دو‌جلدی، تهران، معاصر. ضیاء‌حسینی، محمد. (1388). مبانی زبان‌شناسی، تهران، رهنما. عمید، حسن. (1389). فرهنگفارسی، تهران، آگاه. فخرالدینی، فرهاد. (1394). تجزیه‌وتحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران، تهران، نشر معین. فرشیدورد، خسرو. (1384). دستورمفصلامروز، تهران، سخن. قریب، عبدالعظیم. (1378). دستورپنجاستاد، تهران، جهان دانش. کشانی، خسرو. (1371). اشتقاقپسوندیدرزبانفارسیامروز، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. کلباسی، ایران (1371).ساختاشتقاقیواژهدرفارسیامروز، تهران، آرین. مصباح یزدی، محمد‌تقی. (1398). آموزش فلسفه؛ جلد دوم، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل. معین، محمد. (1371). فرهنگفارسی، تهران، امیرکبیر. مشکور، محمدجواد. (1342). دستورنامه: درصرفونحوزبانپارسی، تهران، شرق. ناتل خانلری، پرویز. (1355).دستورزبانفارسی، تهران، نشر بابک. همایون‌فرّخ، عبدالرحیم. (1337). دستور جامع زبان فارسی. تهران، علمی. Abolghasemi, M., 2009. A Manual of Old Iranian Language; Part 2: Grammar and Lexicon, Tehran, SAMT, [In Persian]. Akbarpour, H., 2015. Examining and Describing the Meaning of Some Adverbial Words from the Perspective of Cognitive Semantics, M.A, Thesis, Mashhad, Ferdowsi University, [In Persian]. Amid,H., 2010. Amid Dictionary, Tehran, Agah, [In Persian]. Anvari,H.,1988. The grammar of Persian Language, Tehran, Fatemi, [In Persian]. Anvari, H.,1992. Farhang-e Bozorg-e Sokhan: The great dictionary of Sokhan, Tehran, Sokhan, [In Persian]. Dehkhoda, A. A.,1991. Dehkhoda Dictionary, Tehran, Tehran University Press, [In Persian]. Fakhreddini, F., 2015. Analysis and Description of Iranian Music (Radif), Tehran, Moeen, [In Persian]. Farshidvard, Kh., 2005. Modern Detailed Grammar, Tehran, Sokhan, [In Persian]. Ghareeb, A.,1999. Dastoor-e Panj Ostad: five- masters- Grammar, Tehran, Jahan-e Danesh, [In Persian]. Homayoun farrokh, A.,1958. Comprehensive Persian Grammar, Vol.2. Tehran, Elmi, [In Persian]. Kalbasi, I., 1992. The Derivational Structure of Word in Modern Persian, Tehran, Ariyan, [In Persian]. Keshani, Kh.,1992. Suffix Derivation in Modern Persian, Tehran, Markaz-e Nashr-e Daneshgahi, [In Persian]. Khayyampur, A.,1968. The Grammar of Persian Language, 6th Ed, Tabriz, Tehran Bookstore, [In Persian]. Mashkour, M. J.,1963. astourname: In the Morphology and Syntax of Persian Language, Vol.3,Tehran, Shargh, [In Persian]. Mesbah Yazdi, M. T., 2019. Training Philosophy; Volume II, Tehran, Sherkat-e Chap-o Nashr-e Bein-Al-mellal, [In Persian]. Moin, M. (1992). Moin Dictionary, Tehran, Amir Kabir,[In Persian]. Natel Khanlari, P. (1976). Persian Language Grammar, Tehran, Nashr-e Babak,[In Persian]. Rezaei, H. & Rafiei, A. (2016). "investigating the Semantic Network of Locator Suffix '-gah': a Cognitive Approach", Journal of Zabanpazuhi. 8(18), Pp. 107-123, [In Persian]. Sadeghi, A. A.,1992. "Methods and possibilities of word formation in contemporary Persian". Nashre Danesh Journal, 69. Pp. 20-25, [In Persian]. Sadri Afshar, G.H.; Hakami, Nasrin & Hakami, Nastaran., 2009. Persian Dictionary Two Volumes. Tehran, Moaaser, [In Persian]. Shafaee, A.,1984. Scientific Basics of Persian Grammar, Tehran, Novin. [In Persian]. Shariat, M. J.,1993. The Grammar of Persian Language. Tehran, Asatir, [In Persian]. Talmy. L., 2000. Toward a Cognitive Semantics. Vol I, Cambridge, MA: MIT press. ـــــــــــــــــــــ. (2000). Toward a Cognitive Semantics. Vol II, Cambridge, MA: MIT press. ـــــــــــــــــــــ.,2017. The Targeting System of Language, Cambridge, MA: MIT press. Zeyd Tusi, A.,1977,. Interpretation of Surat 'Yusuf', Tehran, The Institute of Book Translating and Publishing, [In Persian]. Ziyaa Hoseini, Mohammad. (2009). ABC of Linguistics, Tehran, Rahnama, [In Persian]. Zonnour,R.,1964,. The Grammar of Parsi in Persian Morphology and Syntax, Tehran, Arganun, [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |
||