تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,102,154 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,208,672 |
توسعۀ فضاهای عمومی در شیراز نیمۀ اول قرن هفتم هجری و نقش آن در تکوین مدارای مدنی | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1399، صفحه 89-106 اصل مقاله (347.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2020.277810.473092 | ||
نویسندگان | ||
کیوان مددی* 1؛ عبد الرسول خیراندیش2 | ||
1دانشجوی دکترای تاریخ دانشگاه شیراز | ||
2استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
اگرچه شیراز در دورۀ آلبویه صاحب آبادانی و آوازهای قابلتوجه شد اما به روزگار دولت سلغریان بود که موقعیتی خاص در میان شهرهای ایران یافت؛ زیرا به روزگار اتابک سعد و فرزندش اتابک ابوبکر که در پی گسترش قلمرو خوارزمشاهیان و سپس تهاجمات مغولان، شهرهای بزرگ سخت در معرض آسیب قرار گرفتند، شیراز امن و آباد باقی ماند و شاهد رونق ساختوساز اماکن عمومی بود. هرچند در یک ارزیابی شتابزده چنین شرایطی را به در امان ماندن فارس از تهاجم مغولان در پی تسلیم در برابر آنان دانستهاند، اما واقعیت آن است که این ایالت چندان هم مصون از تندباد حوادث نبوده است؛ ولی به دلیل حضور صوفیان و قاضیان، اهل مدارا از یکسو، فرهنگ رواداری در میان مردمان گسترش یافته بود و هم آنکه اقدامات عمرانی عامالمنفعه با هدف کار خیر در داخل شهر که موجب توسعۀ فضاهای عمومی شد نیز نقش مهمی در تداوم مدارای مدنی در آن شهر داشته است. این اندیشه نهتنها از طرف صاحبان ثروت و قدرت بلکه دارندگان منزلت و معرفت همچون شیخ روزبهان و شیخ سعدی نیز ترویج شده است. در این پژوهش رابطۀ میان فرهنگ شهری و توسعۀ کالبدی شهر از طریق ایجاد فضاهای عمومی بهعنوان پدیدهای درونزا در شهر شیراز قرن هفتم با روش توصیفی و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مباحات عامه؛ مدارا؛ سلغریان؛ شیراز؛ سدۀ هفتم هجری | ||
مراجع | ||
ابنبطوطه، شمسالدین ابیعبدالله محمد، سفرنامه، ترجمۀ علی موحد، تهران، آگه،1370. ابنبلخی، فارسنامۀ ابنبلخی، به تصحیح و تحشیۀ منصور رستگارفسایی، شیراز، بنیاد فارسشناسی، 1374. ابنحوقل، ابوالقاسم محمد بن حوقل، صوره الارض، ترجمۀ جعفر شعار، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1345. اصطخری، ابوالاسحاق ابراهیم بن محمد الفارسی، مسالک و الممالک. لندن، دار صادر 2004. افسر، کرامتاله، تاریخ بافت قدیم شیراز، تهران، قطره، 1374. افشار، ایرج، حکمایی، عمادالدین، کتابچۀ املاک اینجوی فارس، تهران، فرهنگستان هنر 1389. بارتلد، ویلهم، جغرافیای تاریخ ایران، ترجمۀ همایون صنعتیزاده، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار، 1377. بیضاوی، ناصرالدین، نظام التواریخ، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار، 1382. جنید شیرازی، عیسی، هزار مزار، تصحیح و تحشیۀ نورانی وصال، شیراز، کتابخانۀ احمدی شیراز، 1364. جنید شیرازی، معینالدین، شدالازرار. به تصحیح و تحشیۀ محمد قزوینی و عباس اقبال، تهران، مجلس، 1328. حافظ ابرو، عبدالله بن لطفاله، زبده التواریخ، تصحیح سیدکمال حاج سیدجوادی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380. حلبی، ابنزهره، غنیه النزوع الی علم الاصول و فروع، قم، امام صادق، 1417. خیراندیش، عبدالرسول، فارسیان در مقابل مغولان. تهران، آبادبوم، 1394. زرکوب شیرازی، شهابالدین ابیالخیر، شیرازنامه، تصحیح و توضیح اکبر نحوی. شیراز، دانشنامۀ فارس، 1390. زرینکوب، عبدالحسین، از کوچۀ رندان، تهران، سخن، 1387. شبانکارهای، محمد بن علی بن محمد، مجمع الانساب، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، امیرکبیر، 1381. شهید ثانی، زینالدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع اسلام، قم، موسسه معارف الاسلامیه، 1413. فرصت، محمدنصیر، آثار عجم، تصحیح منصور رستگارفسایی، تهران، امیرکبیر، 1377. کتبی، محمود، تاریخ آل مظفر. تصحیح عبدالحسین نوابی، تهران، امیرکبیر، 1364. لمبتون، آن کاترین، مالک و زارع در ایران، ترجمۀ منوچهر امیری، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1354. محمد بن ابراهیم، سلجوقیان و غز در کرمان، محقق و مصحیح محمدابراهیم باستانیپاریزی، تهران، طهوری، 1343. مستوفی، حمدالله، نزهتالقلوب، تصحیح و تحشیۀ محمد دبیرسیاقی، تهران، حدیث امروز، 1381. مسکویه الرازی،ابوعلی، تجارب الامم، ترجمۀ علینقی منزوی، تهران، توس، 1376. معینینطنزی، معینالدین، منتخب التواریخ معینی، تصحیح پروین استخری، تهران، اساطیر، 1383. مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ترجمۀ علیتقی منزوی، تهران، شرکت مؤلفان و مترجمان اول، 1361. مؤمن قمی، علی، جامع الخلاف و وفاق، قم، زمینهسازان ظهور امام عصر، 1421. نسوی، شهابالدین محمد، سیرت جلالالدین منکبرنی، تهران، علمی و فرهنگی، 1384. وصاف، عبدالله بن فضلاله، تاریخ وصاف، نوشتۀ عبدالمحمد آیتی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1383. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 329 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 346 |