تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,102,009 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,208,564 |
بازنمایی تاریخ صدر اسلام در آثار و افکار شیخ محمد الغزالی مصری | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1399، صفحه 25-46 اصل مقاله (447.57 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2020.270613.473060 | ||
نویسندگان | ||
عباس بصیری* 1؛ رسول جعفریان2 | ||
1دانشجوی دکترای تاریخ اسلام دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تاریخ صدر اسلام بهعنوان نقطهای ایدئال و آرمانی از تاریخ اسلام تا عصر حاضر دستمایۀ بسیاری از متفکرین مسلمان برای تبیین وضع موجود خود و ارائۀ راهکار و چشماندازی برای آینده بوده است. متفکرین مصری بهویژه در دوران معاصر با بروز زمینههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جدید و ورود هماوردی قدرتمند به نام مدرنیته در پی خوانشی جدید از مقطع صدر اسلام برای رهنمونسازی جامعۀ مصر به سمت اعتلایی از جنس اسلامی برآمدند. در این پژوهش سعی شده است تا با مطالعۀ موردی بر آثار شیخ محمد الغزالی، از متفکران اسلامگرای معاصر مصر، نوع و چگونگی بازنمایی وی از تاریخ صدر اسلام مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش با تکیه و توجه به زمینه و زمانۀ پیدایش این آثار به بررسی آنها پرداخته است. غزالی با گرایشی سلفگرا، تاریخ صدر اسلام را مبنایی برای بازگشت جامعۀ مسلمان مصر و نیز مسلمانان جهان اسلام به دورۀ درخشان گذشته میداند. وی علاوه بر تاریخ اسلام از دو منبع مربوط به صدر اسلام یعنی قرآن و سیرۀ پیامبر اسلام برای تبیین گذشته بهره برده است. اوضاع و زمانۀ حیات غزالی در مصر وی را به پرداختن به موضوعاتی از قبیل عدالت اجتماعی، مقابله همزمان با سرمایهداری، کمونیسم و سوسیالیسم، استعمار سیاسی و فرهنگی، امکان برقراری حکومت اسلامی، مسألۀ زنان، توجه به قرآن و مفاهیم آن، مسألۀ فلسطین و یهود با تکیه بر تاریخ صدر اسلام رهنمون ساخته است تا از این طریق راه برونرفتی از وضعیت نابهنجار و عقبماندۀ جامعۀ مصر بیابد. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخ صدر اسلام؛ مصر؛ محمد الغزالی؛ قرآن؛ سیرۀ پیامبر؛ خلفای راشدین | ||
مراجع | ||
قرآن کریم جدعان، فهمی، الماضی فی الحاضر، بیروت، الموسسه العربیه للدراسات و النشر، ط 1، 1997. حورانی، آلبرت، اندیشۀ عرب در عصر لیبرالیسم، ترجمۀ علی شمس، تهران، نامک، 1393. السّمان، علی، رویارویی مسلکها و جنبشهای سیاسی در خاورمیانۀ عربی تا سال 1967م.، ترجمۀ حمید نوحی، تهران، قلم، 1357. الشرقاوی، عبدالرحمن، محمد رسول الحریّه، القاهره، دارالشروق، 1990. عماره، محمد، أضواء علی محاورات الشیخ الغزالی، القاهره، دارالسلام للطباعه و النشر و التوزیع و الترجمه، 2011. عنایت، حمید، اندیشۀ سیاسی در اسلام معاصر، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران، خوارزمی، 1392. الغزالی، محمد و غیره، المرأه فی الإسلام، قاهره، اخبار الیوم اداره الکتب و المکتبات، بیتا الف. الغزالی، محمد، قذائف الحق، دمشق، دارالقلم، 1991. ــــــــــــــ، ارزیابی میراث فکری مسلمانان، ترجمۀ داود ناروئی، تهران، احسان، 1395. ــــــــــــــ، الاسلام المفتری علیه؛ بین الشیوعیین و الرأسمالیین، جیزه، نهضه مصر، 2005 الف. ــــــــــــــ، الإسلام فی وجه الزحف الأحمر، إشراف عام دالیا محمد ابراهیم، القاهره، نهضه مصر، 2005 ب. ــــــــــــــ، الإسلام و الاستبداد السیاسی، القاهره، نهضه مصر، 2005 پ. ــــــــــــــ، الإسلام و الأوضاع الاقتصادیه، القاهره، نهضه مصر، 2005 ت. ــــــــــــــ، الإسلام و الطاقات المعطّله، القاهره، نهضه مصر، 2005 ث. ــــــــــــــ، التعصب و التسامح بین المسیحیه و الإسلام، القاهره، نهضه مصر، 2005 ج. ــــــــــــــ، الجانب العاطفی من الإسلام، القاهره، نهضه مصر، 2005 چ. ــــــــــــــ، الدّعوۀ الإسلامیّه فی القرن الحالی، القاهره، دار الشروق، بیتا ب. ــــــــــــــ، السنه النبویه بین اهل الفقه و اهل الحدیث، القاهره: دارالشروق، بیتا پ. ــــــــــــــ، الطریق من هنا، القاهره، دارالشروق، بیتا ت. ــــــــــــــ، تأملات فی الدین و الحیاه، اشراف عام دالیا محمد ابراهیم، القاهره، نهضه مصر، 2005 خ. ــــــــــــــ، جدد حیاتک، اشراف عام دالیا محمد ابراهیم، القاهره، نهضه مصر، 2005 د. ــــــــــــــ، دستور الوحده الثقافیه بین المسلمین، القاهره، دارالشروق، بیتا ث. ــــــــــــــ، دفاع عن العقیده و الشریعه ضد مطاعن المستشرقین، القاهره، نهضه مصر، 2005 ذ. ــــــــــــــ، سر تأخّر العرب و المسلمین، القاهره، نهضه مصر، 2005 ر. ــــــــــــــ، فقه السیره، ترجمۀ سید محمدطاهر حسینی، تهران، احسان، 1388. ــــــــــــــ، کیف نفهم الاسلام، القاهره، نهضه مصر، 2005 ز. ــــــــــــــ، لیس من الإسلام، القاهره، دارالشروق، بیتا ج. ــــــــــــــ، معرکه المصحف فی العالم الإسلامی، القاهره، نهضه مصر، 2005م ژ. ــــــــــــــ، نقش قرآن در جهان معاصر، ترجمۀ محمدصدیق خالقپناه، سنندج، هه ژار، 1380. ــــــــــــــ، نگرشی نو در فهم قرآن، ترجمۀ داود نارویی، تهران، احسان، 1393. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 543 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 407 |