تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,115,894 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,220,378 |
اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی (حل مسئله و تصمیمگیری) بر روابط معلم- شاگرد، سرزندگی تحصیلی و خوشبینی تحصیلی در دانشآموزان پسر پایه ششم ابتدایی | ||
فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی | ||
مقاله 3، دوره 11، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 47-67 اصل مقاله (728.79 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/japr.2021.300406.643483 | ||
نویسندگان | ||
کامران شیوندی چلیچه1؛ زهرا نفر* 2؛ فضل الله حسنوند2؛ علی موسوی3 | ||
1استادیار گروه روانشناسی تربیتی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران. | ||
3دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی (حلمسئله و تصمیمگیری) بر روابط معلم- شاگرد، سرزندگی تحصیلی و خوشبینی تحصیلی دانشآموزان پسر پایه ششم ابتدایی بود. این پژوهش برحسب هدف کاربردی بوده و روش مطالعه از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان پسر کلاس ششم در سال تحصیلی 99-1398 در شهر حسنآباد از توابع شهرری بود. نمونه آماری را 50 نفر از دانشآموزان پسر کلاس ششم که در دو گروه آزمایش و گروه کنترل (هر گروه 25 نفر) جایگزین شدند، تشکیل دادند. ابزار سنجش شامل پرسشنامههای استاندارد کیفیت رابطه معلم- دانشآموز، خوشبینی تحصیلی و سرزندگی تحصیلی بود. همچنین دانشآموزانی که از سرزندگی و خوشبینی بسیار بالاتر و کیفیت رابطه بهتری با معلم برخوردار بودند، کنار گذاشته شده و بقیه آزمودنیها در دو گروه 25 نفره جایگزینی شدند. شرکتکنندگان در گروه آموزش حلمسئله و توان تصمیمگیری، ده جلسه تحت آموزش قرار گرفتند. پس از اجرای روش آموزش از دو گروه آزمایش و کنترل پسآزمون گرفته شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها از شاخصهای آماری توصیفی در چهارچوب جدول فراوانی برای توصیف دادهها و از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره برای آزمون فرضیههای پژوهشی بهره گرفته شد. نتایج حاکی از افزایش کیفیت رابطه معلم- شاگرد، سرزندگی تحصیلی و خوشبینی تحصیلی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بود. در نتیجه میتوان از آموزش حلمسئله و تصمیمگیری بهعنوان بخشی از برنامههای توانمندسازی دانشآموزان و متولیان عرصه تعلیموتربیت استفاده کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
مهارت زندگی؛ رابطه معلم- شاگرد؛ سرزندگی تحصیلی؛ خوشبینی تحصیلی | ||
مراجع | ||
ابراهیمیبخت، ح. ا.، یاراحمدی، ی.، اسدزاده، ح.، و احمدیان، ح. (1397). تدوین مدل سرزندگی تحصیلی براساس خشنودی از نیازهای بنیادین روانشناختی، جهتگیری انگیزشی، یادگیری خودراهبر. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری. 6(11)، 153-135. اسلامیه، م. م. (1387). بررسی میزان شیوع اختلالات رفتاری دانشآموزان دوره ابتدایی شهر تهران. پژوهش در حیطه کودکان استثنائی. 8(1)، 109-98. تاجری، ب. (1395). اثربخشی آموزش مهارت حلمسئله بر حساسیت بینفردی و پرخاشگری دانشآموزان. مجله روانشناسی مدرسه. 5(3)، 55-39. چراغیخواه، ز.، عربزاده، م.، و کدیور، پ. (1394). نقش خوشبینی تحصیلی، هیجانات تحصیلی و بهزیستی مدرسه در عملکرد ریاضی دانشآموزان. پژوهشنامه روانشناسی مثبت. 1(3)، 20-11. حاجامینی، ز.، اجلی، ا.، فتحیآشتیانی، ع.، عبادی، ع.، دیبایی، م.، و دلخوش، م. (1387). بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر واکنشهای هیجانی نوجوانان. مجله علوم رفتاری. 2(3)، 269-263. حسینچاری، م.، قزلبیگلو، ف.، و جوکار، ب. (1398). تعامل معلم- دانشآموز و خودکارآمدی با سرزندگی تحصیلی: نقش واسطهگری جهتگیری هدف. فصلنامه روانشناسی تربیتی. 15(52)، 85-45. حسینلو، س. (1393). بررسی رابطه بحران هویت و تعارض با پدر و مادر در دانشآموزان دختر. اولین کنگره ملی روانشناسی خانواده گامی در ترسیم الگوی مطلوب خانواده. اهواز. دلیری، ا.، و پیرایه، م. (1395). بررسی رابطه معلم- شاگرد با انگیزه پیشرفت دانشآموزان مقطع متوسطه منطقه رودخانه. دومین همایش بینالمللی مدیریت، اقتصاد و توسعه. تهران، مؤسسه علمی کیانپژوهان. دهقانیزاده، م. ح.، حسینچاری، م.، مرادی، م.، و سلیمانیخشاب، ع. ع. (1393). سرزندگی تحصیلی و ادراک از الگوهای ارتباطات خانواده و ساختار کلاس؛ نقش واسطهای ابعاد خودکارآمدی. فصلنامه روانشناسی تربیتی. 32(9)، 30-1. رحیمی، ع. س.، و جزایری، ع. ر. (1390). مجموعه آموزش مهارتهای زندگی. تهران: دانژه. رضاپورمیرصالح، ی.، فلاح، م.، و صابری، م. (1395). بررسی اثربخشی مداخله مبتنی بر آموزش مهارتهای زندگی بر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار. زن و جامعه. 7(1)، 99-81. رضایی، ا.، ملکپور، م.، و عریضی، ح. ر. (1388). بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر میزان استرس و شیوههای مقابله با استرس نوجوانان مرکز شبه خانواده. فصلنامه دانشور رفتار. 16(34)، 28-21. رفاهی، ژ. (1387). آموزش مهارتهای زندگی راهکار پیشگیری از آسیبهای اجتماعی نوجوانان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 1(2)، 146-131. سالک حدادی، ن.، و بدری، ر. (1391). بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سبکهای مقابلهای. فصلنامه آموزش و ارزشیابی. 21(6)، 94-79. سمیعی، ح.، و بیرامی، ر. (1397). بررسی آموزش مهارتهای زندگی بر کاهش رفتارهای پرخطر دانشآموزان. فصلنامه راهبردهای نوین مدیریت آموزشی. 1(1)، 9-1. شهابینژاد، ص. (1391). تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر عزتنفس و سازگاری اجتماعی دانشآموزان دبیرستانهای دخترانه شهر رفسنجان در سال تحصیلی 91-1390. پایاننامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی. دانشگاه شهید باهنر کرمان. صادقی، م.، علیپور، ا.، عابدی، ا.، و قاسمی، ن. ا. (1391). تأثیر آموزش مهارتهای زتدگی بر ابعاد کیفیت زندگی ایتام نوجوان. فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی. 13(49)، 249-235. عباسیان، ح.، و حیدرزاده، س. (1394). تبیین نقش خوشبینی تحصیلی و ساختار توانمندساز در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان. فصلنامه پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی. 1(2)، 165-147. عینی، س.، نریمانی، م.، و بشرپور، س. (1398). پیشبینی پیشرفت تحصیلی براساس سرزندگی تحصیلی و یادگیری خودراهبر دانشآموزان دختر. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری. 7(12)، 45-33. غباریبناب، ب.، پرند، ا.، خانزاده، ح.، فیروزجاه، ع. ع.، موللی، گ.، و نعمتی، ش. (1388). میزان شیوع مشکلات رفتاری دانشآموزان مقطع ابتدایی شهر تهران. پژوهش در حیطه کودکان استثنائی. 9(3)، 238-232. غنیفر، م. ح.، و خارایی، خ. ب. (1397). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط مؤثر) بر ابراز وجود و کمرویی دانشآموزان دوره دوم ابتدایی. دانشکده پزشکی علوم پزشکی مشهد. 62(1)، 101-94. قدرتی، ز.، و قدرتی، س. (1396). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی از طریق بازی بر مشکلات رفتاری دانشآموزان. فصلنامه فرهنگ مشاوره و رواندرمانی. 8(32)، 178-161. کدیور، پ. (1390). روانشناسی تربیتی. تهران: سمت کرمی، ج.، حیدریشرف، پ.، و شفیعی، ب. (1394). رابطه راهبردهای تنظیم هیجان و هوش هیجانی با هراس اجتماعی در دانشآموزان آسیبدیده بینایی و آسیبدیده شنوایی. تعلیم و تربیت استثنائی. 15(1)، 14-5. کیا، س.، شعبانی، ح.، احقر، ق.، و مدانلو، م. (1395). تأثیر آموزش مهارت ابراز وجود بر عزت نفس دانشآموزان. روانپرستاری. 4(1)، 46-38. متقی، ش.، یزدی، م.، بنیجمالی، ش.، و درویزه، ز. (1393). ارتباط معلم- دانشآموز و تصمیم به ادامه تحصیل یا ترک تحصیل: نقش واسطهای: نقش واسطهای انگیزش خودتعیینگری و عملکرد تحصیلی. پژوهش در نظام آموزشی. 8(27)، 58-35. محمدی، پ.، آریانی، ا.، و هاشمیمهر، م. (1397). آزمون الگوی علّی سرزندگی تحصیلی دانشآموزان براساس مشارکت فعال با میانجیگری امنیت در مدرسه. فصلنامه پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی. 4(15)، 90-68. مرادی، ح. ا.، باصری، ا.، معاونجولا، ر. (1397). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی (حلمسئله، تصمیمگیری و تفکر خلاق) بر عزتنفس فرزندان شاهد و ایثارگر شهر تهران. فصلنامه روانشناسی نظامی. 8(31)، 53-47. مرادی، ک.، واعظی، م. ا.، فرزانه، م.، و میرزایی، م. (1393). نقش رابطه خوشبینی تحصیلی با پیشرفت تحصیلی در بین دانشآموزان مدارس متوسطه پسرانه مناطق 6 و 9 شهر تهران. نشریه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. 2(5)، 80-69. مرتاضی، گ.، و خاکی صدیق، ف.، (1395). آموزش مهارتهای زندگی ویژه کودکان. تهران: سازمان بهزیستی کشور. موتابی، ف.، فتی، ل.، کاظمزاده عطوفی، م.، و محمدخانی، ش. (1385). راهنمای عملی برگزاری کارگاههای آموزش مهارتهای زندگی. تهران: دانژه. مهرینژاد، ا. ق.، صدری، ن.، رمضان ساعتچی، ل.، و غفاری، ز. (1398). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر عزتنفس و تعارض والد- نوجوان دختران دوره متوسطه اول شهر تهران. اندیشههای نوین تربیتی. 15(1)، ورنون، آ. (1397). آموزش مهارتهای زندگی رشد هیجانی، اجتماعی، شناختی و خود. ترجمه مهرداد فیروزبخت. تهران: دانژه. References Barry, M., Clarke, A., Jenkins, R., & Patel, V. (2013). A systematic review of the effectiveness of mental health promotion interventions for young people in low and middle income countries. BMC Publ. Health. 13(1), 835. Beard, K. S., Hoy, W. K., & Hoy, A. W. (2010). Academic optimism of individual teachers: Confirming a new construct. Teaching and Teacher Education. 26(5), 1136-1144. Breeman, L. D., Wubbels, T., Van Lier, P. A. C., Verhulst, F. C., Van der Ende, J., Maras, A., ... & Tick, N. T. (2015). Teacher characteristics, social classroom relationships, and children's social, emotional, and behavioral classroom adjustment in special education. Journal of School Psychology. 53(1), 87-103. CCert, J. K. W. B. (2014). Primary school pupils’ life skills development: The case for primary school pupils’ development in Ugand. (Unpublished Doctorate Thesis) Mary Immaculate College Limerick. CEF. (2020). Life skills. Retrieved from https://www.unicef.org/lifeskills/index_7308.html Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). “The "what" and "why" of goa l pursuits: Human needs and the self-determinat ion of behavior”. Psychological Inquiry. 11, 227-268. Dhingra, R., & Chauhan, K. S. (2017). Assessment of life skills of adolescents in relation to selected variables. International Journal of Scientific and Research Publications. 7(8), 201-212. Dincer, A., Yesilyurt, S., & Takkacm M. (2012). The effects of sutonomy supportive climates on EFL learner’s engagement, achivement and competence in english speaking classrooms. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 46, 3890-3894. James, O. (2010). Awareness and application of life skills education in primary schools in postconflict areas: a case of Kalaki county Kaberamaido district. Unpublished Master Thesis. Makerere University: Kalaki. Kirkley, J. (2003). Principles for teaching problem solving. Indiana University. Web: http://www.plato.com/downloads/papers/paper_04.pdf Kumar, A., & Seth, M. (2018) Life Skills Development of Marginalized Youth Martin, A. (2015). “Academic buoyancy: Towards an understanding of student’s everyday academic resilience”. Journal of School Psychology. 46(30), 53-83. Martin, A. J. (2014). “Academic buoyancy and academic outcomes: Towards a further understanding of students with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD), students without ADHD, and academic buoyancy itself”. British Journal of Educational Psychology. 84(1), 86-107. Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools. 43(3), 267-281. Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an understanding of students' everyday academic resilience. Journal of School Psychology. 46(1), 53-83. Oberle, E., Guhn, M., Gadermann, A. M., Thomson, K., Schonert-Reichl, K. A. (2018). Positive mental health and supportive school environments: a population-level longitudinal study of dispositional optimism and school relationships in early adolescence (In press). Soc. Sci. Med. Okech, D. O., & Role, E. M. (2015). Implications of life skills education on character development in children: a case of Hill school. Baraton. Interdisciplinary Research Journal. 5(special issue), 173-181. Palmer, S. B., & Wehmeyer, M. L. (2003). Promoting self-determination in early elementary school. Remedial and Special Education. 24(2), 115-126. Patrick, H., Kaplan, A., & Ryan, A. M. (2011). Positive classroom motivational environments: Convergence between mastery goal structure and classroom social climate. Journal of Educational Psychology. 103(2), 367-382. Pick, S., Givudan, M., & Poortinga, V. H. (2003). Sexuality and life skills education: A multistrategy intervention in Mexico. Journal of American Psychologist. 58(3), 230-234. Putwain, D. V., Connors, L., Symes, W., & Douglas-Osborn, E. (2011). Is academic buoyancy anything more than adaptive coping? Anxiety, Stress and Coping. 25(3), 349-58. Quinn, G. P., & Keough, M. (2002). Experimental Design and Data Analysis for Biologists. Cambridge University Press, Cambridge, UK. Reeve, J. (2006). Teachers as facilitators: What autonomy-supportive teachers do and why their students benefit. The Elementary School Journal. 106(3), 225-236. Ryan, A. M., & Patrick, H. (2001). The classroom social environment and changes in adolescents’ motivation and engagement during middle school. American Educational Research Journal. 38(2), 437-460. Shek, D. T., & Li, X. (2016). “Perceived School Performance, Life Satisfaction, and Hopelessness: A 4-Year Longitudinal Study of Adolescents in Hong Kong”. Social Indicators Research. 126(2), 921-934. Shure, M. B., & Spivack, G. (1988). Interpersonal Cognitive Problem Solving. In R. H. Price, E. L. Cowen, R. P. Lorion, & J. Ramos-McKay (Eds.), Fourteen ounces of prevention: A casebook for practitioners (p. 69–82). American Psychological Association. Soran, H., Akkoyunlu, B., & Kavak, Y. (2006). Yaşam Boyu Öğrenme Becerileri ve Eğiticilerin Eğitimi Programı: Hacettepe Üniversitesi Örneği [Life-Long Learning Skills and Training Faculty Members: A Project at Hacettepe University). Hacettepe University Journal of Education. 30(2006), 201-210. Sun, X. J., Tian, Y., Zhang, Y. X., Xie, X. C., Health, M. A., & Zhou, Z. K. (2015). Psychological development and education problems of Children left in rual areas. School. Psychology International. 36(3), 227–252. Tschannen-Moran, M., Bankole, R. A., Mitchell, R. M., & Moore J. R. D. M. (2013). Student academic optimism: A confirmatory factor analysis. Journal of Educational Administration. 51(2), 150-175. Tuttle, J. (2006). Adolescent life skills training for high risk teens: results of group intervention study. Journal of Pediatric Health. 20(30), 91-184. Yadav, P., & Iqbal, N. (2009). Impact of life skill training on self-esteem, adjustment and empathy among adolescents. Journal of Indian Academy of Applied Psychology. 35, 61-70. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,832 |