
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,233,711 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,068,062 |
عذرخواهی یا عدم عذرخواهی: رویکردی بیناحوزه ای به تحلیل کلام عذرخواهی های رسمی در رسانه های ایران | ||
پژوهشهای زبانی | ||
مقاله 4، دوره 11، شماره 2، بهمن 1399، صفحه 73-95 اصل مقاله (897.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2020.306113.666621 | ||
نویسنده | ||
حدائق رضائی* | ||
استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
چکیده | ||
عذرخواهی در بیشتر مطالعات، به ویژه در زبان فارسی، از منظری کاربردشناختی و به عنوان یک کنش گفتاری پربسامد مورد مطالعه قرار گرفته است؛ اما مطالعه حاضر از منظری تحلیل کلامی و با تأکید بر لزوم اتخاذ رویکردی بیناحوزهای در تحلیل کلام، در چارچوب لیکاف (2015)، به تحلیل عذرخواهی های رسمی در رسانه های ایران پرداخته است. در این راستا، شواهد لازم از میان عذرخواهی های رسمی در رسانه های ایران در بین سالهای 1394 تا 1397 گردآوری و مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که اولاً بدون اتخاذ رویکردی بینا حوزهای در تحلیل این کنش، بسیاری از جنبه های تعاملی آن مغفول واقع خواهد شد. این مسأله محصول این ویژگی عذرخواهی است که این کنش ابزاری برای حفظ وجهه در بافت تعاملی است و عوامل بینافردی و دیدگاه گوینده، مخاطب و بافت کاربردی نقش مهمی در انتخاب ابزار و شیوه بیان آن دارند. از سویی دیگر رسمی و عمومی بودن عذرخواهی ها پیچیدگی ها در کاربرد آن را دوچندان کرده و باعث میگردد گوینده از همه امکانات زبانی و فرازبانی در سطوح مختلف برای برآوردن هدف ارتباطی بهره جوید. نکته دوم اینکه شواهد نشان داد عذرخواهی های صریح و سرنمونی در این نوع گفتمان به ندرت اتفاق میافتد به نحوی که بسیاری از آنچه به عنوان عذرخواهی در این بافتها اتفاق میافتد را میتوان نمونههایی از عدمعذرخواهی دانست. از آنجا که یکی از پیش انگاشت های اساسی عذرخواهی اذعان به خطا و پذیرش مسئولیت آن است، اجتناب از عذرخواهی صریح در بافت رسمی و رسانهای تلاشی خودآگاه یا ناخودآگاه برای فرار از تبعات بالای عذرخواهی به ویژه در گفتمان سیاسی و عمومی است. نتایج همچنان نشان میدهد، بازنمودهای عذرخواهی را میتوان به صورت پیوستاری در نظر گرفت که در یک انتهای آن عذرخواهی سرنمونی و در انتهای دیگر عدم عذرخواهی قرار دارد. این امر راه را برای در نظر گرفتن عذرخواهی به عنوان مقوله ای سرنمونی و افزودن سطحی شناختی در تحلیل کلام عذرخواهی تسهیل می نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
عذرخواهی؛ عدم عذرخواهی؛ تحـلیل کلام؛ کـنش گفتاری؛ رویکرد بینا حوزه ای | ||
مراجع | ||
سجادی، سید نصرالله. (1385). آشنایی با جنبش المپیک. تهران، کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران. وودز، نیکلا. (1396). توصیف گفتمان: راهنمایی کاربردی برای تحلیل گفتمان. ترجمۀ برقعی مدرس، محمدباقر و نخعی، مریم. تهران، نشر نویسه پارسی. یول، جورج. (1383). کاربردشناسی زبان. ترجمۀ عموزاده مهدیرجی، محمد و توانگر، منوچهر. تهران، سمت.. Afghari, A., 2007. A sociopragmatic study of apology speech act realization patterns in Persian. Speech communication, 49(3), 177-185. Blum-Kulka, S. & Olshtain, E., 1984. Requests and apologies: A cross-cultural study of speech act realization patterns (CCSARP). Applied Linguistics, 5. 196–213. Bergman L. Mark and Kasper, G., 1991. The interlanguage of apologizing: Cross- cultural evidence. University of Hawai'i Working Papers in ESL, Vol. 10, No.2, pp. 139-176. Brown, Penny & Levinson S., 1987. Politeness: Some universals in language usage. Cambridge: Cambridge University Press. Cohen, A. & Elite O., 1981. Developing a measure of sociocultural competence: The case of apology. Language Learning, 31, pp. 113–134. Eslami-Rasekh, Z., 2004. Face-keeping strategies in reaction to complaints: English and Persian. Journal of Asian Pacific Communication, 14: pp. 181–197. Fraser, B., 1981. On apologizing. In Florian Coulmas (ed.), Conversationalroutine, pp. 259–273. The Hague: Mouton. Goffman, E., 1971. Relations in public: microstudies of the public order. New York: Basic Books. Hart, C. and Cap, P., 2014. Contemporary critica discoursel studies. London and New York: Bloomsbury Publishing Co. Jeffries, L., 2007. Journalistic constructions of Blair’s apology for the intelligence leading to the Iraq war. In Johnson Sally & Ensslin Astrid (eds.), Language in the media, 48–69. London: Continuum. Kampf, Z., 2009. Public (non-) apologies: The discourse of minimizing responsibility. Journal of Pragmatics, 41, pp. 2257–2270. Lakoff, R., 2015. Nine ways of looking at apologies. In Schiffrin Deborah, Tannen Deborah & Hamilton Heidi (eds.), The handbook of discourse analysis, pp. 293–307. Oxford: Bloomsbury Publishing Plc. Murphy, J., 2014 Apologies in the discourse of polititians: A pragmatic approach. Unpublished doctoral thesis, University of Manchester, Manchester. Murphy, J. 2015 Revisiting the apology as a speech act: The case of parliamentary apologies. Journal of Language and Politics, 14 (2), pp. 175-204. Murphy, J., 2019. I’m sorry you are such an arsehole: (non)canonical apologies abd their implications for (im)politeness. Journal of pragmatics, 142: pp. 223- 232. Olshtain, E. and Cohen, A., 1983. Apology: a speech act set. In Wolfson, N. and Judd, E. (Eds.), Sociolinguistic and Language Acquisition. Rowley, Mass: Newbury House. (pp. 18-36). Pejman Fard, M., 2004. Politeness principles: requests and apologies in Spoken Persian. Unpublished MA Thesis. Allame Tabatab’i University, Tehran. Sajadi, N., 2007. The Olympic movement. Tehran: National Olympic Committee of Iran (NOCI). [In Persian]. Shariati, M. and Chamani, F., 2010. Apology strategies in Persian. Journal of Pragmatics, 42, pp. 1689–1699. Tajvidi, G R., 2000. Speech acts in second language learning process of Persian speakers: communicative and pragmatic competence in crosscultural and cross-linguistic perspective. Unpublished Doctoral Thesis. Allame Tabataba’i University, Tehran. Woods, N., 2017. Describing discourse: A practical guide to discourse analysis. (Borghaei, M. B., Nakhaei, M. and Arabzadeh, A. Trans.). Tehran: Nashr-e-Neviseh. [In Persian]. Yule, G., 2004. Pragmatics. (Amouzadeh, M. and Tavangar, M. Trans.). Tehran: SAMT. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 726 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 546 |