تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,860 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,748 |
برساختی جامعهشناسانه از منفعت: با تأکید بر فهم بوردیویی از منفعت | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
دوره 9، شماره 4، دی 1399، صفحه 1027-1052 اصل مقاله (646.83 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2020.305442.1085 | ||
نویسندگان | ||
یونس اکبری* 1؛ حسین میرزایی2؛ ابوعلی ودادهیر3 | ||
1عضو هیئتعلمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی | ||
2دانشیار گروه مطالعات توسعة اجتماعی دانشگاه تهران | ||
3دانشیار گروه انسانشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
با بیان واژة منفعت، اولین چیزی که بیدرنگ به ذهن متبادر میشود، منفعت اقتصادی است؛ درحالیکه میدانهای مختلف زندگی منافع خاص خود را دارند که لزوماً منفعت اقتصادی نیستند. پژوهش حاضر با استفاده از روش اسنادی به بررسی تنوع سطوح و معانی غیراقتصادی مفهوم منفعت از دیدگاه جامعهشناسان پرداخته است و قصد دارد با تأکید بر فهم بوردیویی از منفعت ابزاری مفهومی برای تبیین پدیدههای اجتماعی در اختیار پژوهشگران قرار دهد. نتایج این پژوهش حاکی از این است که دو توکویل، وبر، راتزنهوفر، اسمال، السورث راس، زیمل و کلمن منفعت را در قالب خرد و فردی آن بهکار گرفتهاند. با این حال وجه تمایزی نیز میان متفکران مذکور دربارة مفهوم منفعت وجود دارد و آن این است که توکویل، وبر، کلمن و زیمل مفهوم منفعت را عنصری اجتماعی درنظر گرفتهاند و در تحلیل روابط میان افراد جامعه از آن استفاده کردهاند، اما راتزنهوفر، اسمال و راس درکی پیشااجتماعی از مفهوم منفعت دارند و آن را عنصری میدانند که سبب تشکیل جامعه میشود، نه عاملی که بتوان روابط میان افراد جامعه را بهوسیلة آن تحلیل کرد. نتایج این تحقیق حاکی از این است که متفکرانی مانند مارکس، بنتلی و بوردیو منفعت را در قالب جمعی و گروهی آن استفاده کردهاند. با وجود این، با نگاهی عمیقتر به آثار و کاربرد تجربی نظریههای متفکران فوق دربارة مفهوم منفعت شاید بتوان بیان کرد که نگاه جامعهشناسانة مارکس به مفهوم منفعت در قالب منافع طبقاتی هرچند دارای بار جامعهشناسانه است و منفعت را مختص به فرد نمیداند، باز معنای اقتصادی از منفعت را برای گروهی از افراد همرده درنظر دارد و بهنوعی راه را برای تفکر و تأمل دربارة سایر اشکال متنوع و غیراقتصادی منفعت میبندد. دیدگاه بنتلی نیز با یکیکردن منفعت و گروه راه به اینهمانی تبیینها میبرد و به همین دلیل امکان کاربست تجربی و آزمونپذیری آن محدود میشود. با وجود این به نظر میرسد رویکرد نظری و روشی بوردیو به مفهوم منفعت دریچة امکانها را بهسوی نگاه غیراقتصادی به مفهوم منفعت در قالب جامعهشناسی و با معنایی غیراقتصادی باز میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصاد؛ بوردیو؛ جامعهشناسی؛ منفعت؛ میدان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 970 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 511 |