تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,027 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,585 |
بوطیقای روایت در چکامه «سمفونی کولی» اثر عبدالوهاب بیاتی | ||
ادب عربی | ||
مقاله 2، دوره 13، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 23-42 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2020.307925.612254 | ||
نویسندگان | ||
داود نجاتی* 1؛ سید فضل الله میر قادری2 | ||
1دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
به کارگیری تمهیدات داستانی در شعر، غالباً در راستای تقویت سطحِ شکلی و فرم اشعار و با هدف انتقال لایههای ژرف دلالتهای معنایی از طریق عادتزدایی در نگاه و ذهن خواننده صورت میگیرد. این ترفند، از مهمترین مؤلفههای عینی در انداموارگی متن و ساختمان سرودههای عبدالوهاب بیاتی، شاعر پرآوازة معاصر عربی است. بهرهگیری از شگردهای روایت و به کار بستن خلاقانة تمهیدات داستانپردازی، ساختاری مبتکرانه و پیچیدگی ابهامآفرینی را به بافت روایی و ساخت زبانی چکامة «سمفونی کولی» اثر عبدالوهاب بیاتی بخشیده که پتانسیل تفسیر و تأویلپذیری شعر را افزونتر کرده است. ترکیببندی روایت سمفونی کولی در دو بخش طراحی و مهندسی شده، به گونهای که بخش دوم، چرایی رخدادها و ابهامات بخش نخست را پاسخگو و روشنگر است. این پژوهش کوششی در بررسی و بازشناسی عناصر روایت، در بافتار داستانیِ چکامة سمفونی کولی، به هدف دستیابی به زیباشناختی عناصر روایی شعر و چگونگی استفادة شاعر از ابزارها و فضاهای تکنیکی و هنری روایت در این سروده است. نتایج برآمده از پژوهش حاضر نشان میدهد که هرچند تمام سازههای بوطیقای روایت با چکامة سمفونی کولی همپوشانی ندارد، روایتمندی این سروده، به شکلی درست، کارآمد و بسیار هنرمندانه صورت پذیرفته است. بیاتی در سمفونی کولی، به کمک عناصرِ زیباییسازِ بوطیقای روایت مانند پیرنگ، شخصیت، صحنهپردازی، گفتگو، زاویة دید و درونمایه کوشیده است با درهم آمیختن عین و ذهن و گذشته و حال در سطحی گسترده، از تصویر سرگردان و آشنای کولی، سمبلی غریب برای بازنمودِ سیمای انسان رنجدیده در درازنای تاریخ و بازخوانی هویت گمگشتة او بسازد و پیام حضوری باژگونه را در پهنة حیات برای انسانیت آواز دهد. بیاتی با فراخوانی اسطورهها و کهنالگوها و به یاری شخصیتهای سمبلیک موجود در شعرش (کولی، باکره و کفبین)، به روایت خود کیفیت رازآلودتر و شمولپذیرتر میبخشد و اندوه کولی را به اندوه همگانی تعمیم میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
بوطیقای روایت؛ هویت؛ آرمانشهر؛ سمفونی کولی؛ عبدالوهاب بیاتی | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، مختار (۱۳۹۲)، «گرایش فمینیستی در شعر سیمین بهبهانی»، فصلنامة زن و فرهنگ، دانشگاه تهران، سال چهارم، ش شانزدهم، صص 69-81. اخوت، احمد (1371) دستور زبان داستان، اصفهان: فردا. باقی نژاد، عبّاس (1392)، «روایت شاعرانه و شعر روایی اخوان ثالث»، فصلنامة بهارستان سخن، دانشگاه خوی، سال دهم، ش 24، صص 217-236. براهنی، رضا (1388)، قصه نویسی، تهران: نو. البیاتی، عبدالوهاب (1995)، الأعمال الشعریّة، مجلّد 2، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر. حاجی آقابابایی، محمّد رضا (1398)، روایت شناسی: نظریه و کاربرد، تهران: مهراندیش. حسینی، مریم (1387)، «از رند حافظ تا کولیسمین»، ماهنامة حافظ، دائرة المعارف ایران شناسی، ش 54، صص 35-38. حمدانی، حمید (1991)، بنیة النص السردیّ (من منظور النقد الأدبی)، بیروت: المرکز الثقافیّ العربی للطباعة والنشر والتوزیع. دهباشی، علی (۱۳۸۳)، زنی با دامنی شعر، تهران: نگاه. رخشندهنیا، اکرم، روشنفکر، کبری (1391)، «تحلیل عناصر داستان «الشاعر والملک الجائر» ایلیا ابوماضی»، لسان مبین، دانشگاه امام خمینی (ره) قزوین، سال چهارم، ش نهم، صص 105-119. الفیصل، سمر روحی (2003)، الروایة العربیة: البناء والرؤیا، دمشق: اتحاد الکتاب العرب. کالر، جاناتان (1382) نظریة ادبی، ترجمة فرزانه طاهری، تهران: مرکز نشر. کمری، علیرضا (1389)، درآمدی بر مطالعة نشانه شناختی روایت؛ مقولهها و مقالهها، بررسی ادبیات دفاع مقدس، به کوشش محمّد قاسم فروغی جهرمی، جلد اوّل، تهران: خانة کتاب و حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس. لیوینگستن، پیزلی (1384)، دانشنامه زیبایی شناسی «روایت» ، تهران: فرهنگستان هنر. مرتضوی، سید جمال الدین (1388) «فرایند روایت در شعر اخوان»، فصلنامة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، ش 14 و 15، صص 187-195. مطیع، حسین (1397)، دانشنامة ادبیات جهان، قم: بوکتاب. میرصادقی، جمال (1394)، عناصر داستان، تهران، سخن، چاپ نهم. ــــــــــــــ (1382)، ادبیات داستانی،تهران: علمی، چاپ چهارم. نامور مطلق، بهمن و دیگران (1393)، اسطوره و اسطوره شناسی نزد نورتروپ فرای، تبریز: چاپ نقش رنگ. واعظ، سعید، آلبوغبیش، عبدالله (1392) «بوطیقای روایت در داستان یک سرخپوست در آستارا از بیژن نجدی»، ادب فارسی، دانشگاه تهران، دورة 3، ش 1، پیاپی 11. یونسی، ابراهیم (1379)، هنر داستان نویسی، تهران: سهروردی. یقطین، سعید (1997)، تحلیل الخطاب الروائی، بیروت: المرکز الثقافی العربی، الطبعة الثالثة. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 585 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388 |