پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,085,979 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,824,891 |
پیدایش، شکوفایی و افول سفال لاجوردینه | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 6، دوره 25، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 53-64 اصل مقاله (950.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2019.260506.665978 | ||
| نویسندگان | ||
| عباس اکبری1؛ امیر حسین چیت سازیان2؛ انسیه سادات موسوی ویایه* 3 | ||
| 1استادیار، دانشکدۀ معماری و هنر، گروه صنایع دستی، دانشگاه کاشان، شهر کاشان، اصفهان، ایران. | ||
| 2دانشیار، دانشکدۀ معماری و هنر، گروه مطالعات عالی هنر، دانشگاه کاشان، اصفهان، ایران. | ||
| 3کارشناس ارشد هنر اسلامی، دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه کاشان، شهر کاشان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در گسترۀ تنوع شیوه‌های تزئین سفال ایران، سفالینه‌های لاجوردینه جایگاه منحصر به فردی را به خود اختصاص می‌دهند. ویژگی بصری این آثار، استفاده از ورق‌طلا بر زمینۀ لعابدار لاجوردی، فیروزه‌ای یا سفیدی است که تزیین آن با بکارگیری رنگ‌های قرمز، سیاه و سفید تکمیل شده است. پژوهش توسعه‌ای حاضر که جمع‌آوری اطلاعات آن بر اساس اسناد و منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته، با بهره‌گیری از شیوه تاریخی-تحلیلی تلاش نموده است تا به پرسش‌هایی در رابطه با دلایل پیدایش، محدوده زمانی و مکانی رواج این سفالینه‌ها پاسخ گوید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که دورۀ حیات سفال لاجوردینه به اواخر قرن هفتم تا اواخر قرن هشتم هجری محدود می‌شود و ساخت سفال تکرنگ لاجوردی و پس از آن تحولات سفال مینایی و ساخت مینائی‌های زراندود زمینۀ پیدایش سفال لاجوردینه را فراهم نمودند. نمونه‌های متعدد لاجوردینۀ یافت شده از سلطانیه، حسنلو، نیشابور، بندر سیراف، تخت سلیمان و اکتشافات نواحی اردوی‌زرین (از رقبای قلمرو ایلخانیان)، نشانگر محدودۀ مکانی رواج این آثار می‌باشند اما شواهد ساخت این سفالینه‌ها به تخت سلیمان محدود می‌شوند. با افول ایلخانیان تولید سفالینه‌های لاجوردینه نیز رو به کاستی گذاشت و آخرین کاربرد عمدۀ سفال لاجوردینه در سمرقند و در اواخر قرن هشتم هجری نمایش یافت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سفال لاجوردینه؛ دوره ایلخانی؛ تخت سلیمان؛ اردوی زرین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Emergence, Evolution and Abolition of Lajvardina pottery | ||
| نویسندگان [English] | ||
| abbas akbari1؛ amir hossein chitsazian2؛ encieh sadaat mousavi viaye3 | ||
| 1Assistant Professor & Faculty member of Architecture and Art, Kashan University, Iran. | ||
| 2Associate Professor & Faculty member of Architecture and Art, Kashan University, Iran. | ||
| 3Msc , Islamic Arts, Faculty of Architecture and Art, Kashan University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Although Iranian pottery has attracted the attention of art researchers and many studies have been conducted in this area, there is still the need for research in this regard. Islamic art scholars divide Iranian pottery into different categories according to historical periods, production centers or methods. Lajvardina is one of the most noticeable decorative styles in the Iranian pottery about which no comprehensive study has been carried out yet. These earthenware products have unique physical and technical characteristics thanks to the Iranians' great experiences in pottery making. The most notable feature of decoration in lajvardina is the use of a gold sheet and a background with the lajvard (lapis lazuli blue), turquoise or white glaze, painted in red, black and white. In most cases, the original patterns were gilded and their edges were painted in red. The gilded decorations in the Iranian pottery through the use of gold glaze or sheet were common during the Seljuk period, and lajvardina is not distinct from the other products of its own age in terms of its glaze and body formulation. The combination of these elements is among the visual features of lajvardina, with no history in Iranian art before this era. The present developmental research, whose data have been collected using library documents and resources, used the historical analysis method to determine the causes of the emergence, evolution and abolition of lajvardina in Iran and other countries. The results suggested that lajvardina life in Iranian pottery is limited to the late seventh century until the late eighth century. The construction of the single-colored lajvard and the combination of the technical features of Mina'i and some Iranian pottery traditions led to lajvardina. Eventually, lajvardina replaced Mina'i completely at the end of the seventh century. What makes it distinct from the other pottery decoration methods used in Iran is its use of distinctive color ranges, geometric patterns, and lajvardina gilding. Soltaniyeh, Hasanlu, Neyshapour, and Siraf Port are among the regions where lajvardina was discovered. However, the greatest Iranian lajvardina works were obtained from Abaqa Khan's Palace located in Takht-e Soleyman. These discoveries are not limited to Ilkhanate Iran; a few remains of these earthenware products have been found in Jordan, Egypt and Italy as well. Archaeologists' findings are indicative of lajvardina common use in Golden Horde regions, remarkable in terms of number, diversity and geographic distribution. The trade relations between Italian and Egyptian businessmen and the residents of Golden Horde justify the discovery of lajvardina remains in Italy, Egypt and Jordan. Since there has been no evidence of the construction of these works in areas outside the boundaries of Ilkhanate Iran, the lajvardina under question cannot definitely be considered to be local products. The decline of the Ilkhanate decreased the lajvardina production, the last major use of which was shown in Samarkand, dating back to the late eighth century AH. The production of lajvardina pottery in the late eighth century became an old technique. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Lajvardina pottery, Ilkhan period, Takht-e-Soleyman, Golden Horde | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، مریم (1388)، معرفی و مطالعه فنی کاشیهای تخت سلیمان، فصلنامۀ خبری و آموزشی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی– فرهنگی، سال چهارم، شماره 24، ص21. ایروین، روبرت (1388)، هنر اسلامی، ترجمۀ رویا آزادفر، انتشارات سوره مهر، تهران. آلن، جیمز ویلسن (1387)، سفالگری اسلامی از آغاز دوران ایلخانی در موزه آشمولین آکسفورد، ترجمۀ مهناز شایسته فر، انتشارات مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران. بلر، شیلا اس و بلوم، جاناتان ام (1382)، هنر و معماری اسلامی در ایران و آسیای مرکزی، جلد اول دوره ایلخانیان و تیموریان، ترجمۀ سید محمدموسی هاشمی گلپایگانی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. بهرامی، مهدی (1327)، صنایع ایران: ظروف سفالین، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. پوپ، آرتر آپم و اکرمن، فیلیس (1387)، سیری در هنر ایران (از دوران پیش از تاریخ تا امروز)، ترجمۀ نجف دریابندری و دیگران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. پورتر، ونیتیا (1381)، کاشیهای اسلامی، ترجمۀ مهناز شایسته فر، مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران. جوهری نیشابوری، محمد بن ابی البرکات (1383)، جواهرنامۀ نظامی، به کوشش ایرج افشار با همکاری محمدرسول دریاگشت، تهران: میراث مکتوب. دیماند، موریس اسون (1383)، راهنمای صنایع اسلامی، مترجم عبدالله فریار، چاپ سوم، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. ساندرز، ج.ج (1363)، تاریخ فتوحات مغول، ترجمۀ ابوالقاسم حالت، انتشارات امیرکبیر، تهران. ستوده، منوچهر (1383)، آثار تاریخی ورارود و خوارزم، جلد اول: سمرقند و بخارا، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، تهران. طالب پور، فریده (1387)، بررسی نقوش کاشی های کاخ آباقاخان در تخت سلیمان، فصلنامه نگره، سال چهارم، شماره 8-9، صص 30-17. فریه، ر. دبلیو (1374)، هنرهای ایران، ترجمۀ پرویز مرزبان، انتشارات نشر و پژوهش ف‍رزان روز، تهران. کاربونی، استفانو و ماسویا، توموکو (1381)، کاشیهای ایرانی، ترجمۀ مهناز شایسته فر، انتشارات مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، تهران. کاشانی، ابوالقاسم عبدالله (1345)، عرایس الجواهر و نفایس الاطایب، به کوشش ایرج افشار، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی، تهران. کریمی، فاطمه و کیانی، محمد یوسف (1364)، هنر سفالگری دوره اسلامی ایران، مرکز باستان شناسی ایران، تهران. کیانی، محمد یوسف (1357)، سفال ایرانی بررسی سفالینه‌های ایرانی، مجموعۀ نخست وزیری، انتشارات مخصوص نخست وزیری، تهران. لین پول، استانلی (1363)، طبقات سلاطین اسلام، ترجمه عباس اقبال، چاپ دوم، تهران: دنیای کتاب. محمدحسن، زکی (1363)، تاریخ صنایع ایران بعد از اسلام، ترجمۀ محمدعلی خلیلی، چاپ دوم، نشر اقبال، تهران. ناومان، رودلف (1374)، ویرانه‌های تخت سلیمان و زندان سلیمان، ترجمۀ فرامرز نجد سمیعی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور. نفیسی، نوشین (1345)، آثار جالب توجهی از هنر کاشی‌سازی ایران در دوره ایلخانیان، ماهنامه هنر و مردم، دوره 4، ش 41 و 42، صص 47-43. وولف، هانس ای (1372)، صنایع‌دستی کهن ایران، ترجمۀ سیروس ابراهیم زاده، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران. ویلبر، دونالد و دیگران (1374)، معماری تیموری در ایران و توران، ترجمۀ کرامت‌الله افسر و محمد یوسف کیانی، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران. ویلسن، ج. کریستی (1366)، تاریخ صنایع ایران، ترجمۀ عبدالله فریار، چاپ دوم، انتشارات فرهنگسرا، تهران. همدانی، رشیدالدین فضل الله (1358)، سوانح الافکار رشیدی، به کوشش محمدتقی دانش پژوه، انتشارات کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد، تهران. هیلن برند، رابرت (1386)، هنر و معماری اسلامی، ترجمۀ اردشیر اشراقی، انتشارات روزنه، تهران. یزدانی، ملیکا و دیگران (1396)، مطالعۀ شیوه ساخت و اجرای تزیینات برجسته و زراندود در سفال مینایی دوران میانی اسلامی در ایران، نشریۀ هنرهای صناعی ایران، دوره 1، شماره 1، صص 20-5. یزدانی، ملیکا (1394)، سفال مینایی (تصاویر و کتیبه‌ها)، بیرجند: نشر چهار درخت. یزدانی، ملیکا و دیگران (1394)، گاهنگاری سفال مینایی براساس نمونه‌های کتیبه‌دار، نشریۀ هنرهای زیبا، هنرهای تجسمی، دوره 20، شماره 3، صص 56-45. Fehervari, Geza (2000). Ceramics of the Islamic world in the tareq Rajab museum, L.B tauris publisher, London.
Haddon, Rosalind Anne Wade (2011). Fourteenth century fine glazed wares produced in the Iranian world, and comparisons with contemporary ones from the Golden Horde and Mamlūk Syria/Egypt, PhD Thesis, 2 volume. SOAS, University of London.
Hirx, john et al (2002). The Glazed Press-Molded Tiles of Takht -I Sulaiman, The Legacy of Genghis Khan: Courtly Art and Culture in Western Asia, 1256 -1353, edited by Stefano Carboni ,Linda Komaroff, New York: Metropolitan Museum of Art, pp 233-242.
Kobendau, Yves (1997). L'ARCHITECTURE SACREE DE L'ISLAM, acr edition.
Lane, Arthur (1971). Later Islamic pottery Persia, Syria, Egypt, turkey, second edition, faber and faber, London.
Mason, Robert B.J (2004). Shine like the sun ,lustre-painted and associated pottery from the medieval Middle East, Mazda publishers with royal Ontario museum.
Masuya, tomoko (2002). Ilkhanid courtly life, The Legacy of Genghis Khan: Courtly Art and Culture in Western Asia, 1256 -1353, edited by Stefano Carboni, Linda Komaroff, NewYork: Metropolitan Museum of Art, pp 74 -103.
Morgan, Peter (1995). Some far eastern elements in coloured-ground sultanabad wares, Islamic art in the ashmolean, part 2, edited by James Allan, oxford university press , New York, pp 19-44.
Morgan, Peter (2003). IL-KHANIDS .IV. CERAMICS, Encyclopaedia iranica Vol. XII edited by Ehsan Yar shater, Routledge & Kegan Paul, 2003, pp 664-670.
O’Kane, Bernard (2011).Tiles of Many Hues, THE DEVELOPMENT OF IRANIAN CUERDA SECA TILES AND THE TRANSFER OF TILEWORK TECHNOLOGY, color in Islamic art and culture, S.blair and j.bloom, new haven Yale university press, pp 174-203.
Soudavar Abolala (2003). In defense of rašid-od-din and his letters, studia iranica 32, pp 77-120.
Watson, Oliver (2006), Ceramics from Islamic Lands, Thames & Hudson, London. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 718 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 495 |
||