تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,521,768 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,781,282 |
ارزیابی پایداری محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی محصولات زراعی (مطالعه موردی: شهرستان گرگان) | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
دوره 73، شماره 3، آذر 1399، صفحه 515-528 اصل مقاله (1.02 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2020.297011.1905 | ||
نویسندگان | ||
اعظم رضایی* 1؛ علی کرامت زاده2 | ||
1استاد/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
2دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
چکیده | ||
با توجه به اهمیت مسائل محیطزیستی در کنار ثبات اقتصادی و عدالت اجتماعی، مسأله پایداری در کشاورزی اهمیت یافته که از ارکان توسعه پایدار به شمار میآید. در این پژوهش پایداری اجتماعی، محیطزیستی و اقتصادی در مقیاس منطقهای در شهرستان گرگان با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره بررسی گردید. آمار و اطلاعات موردنیاز از مدیریت جهادکشاورزی شهرستان گرگان و تکمیل پرسشنامه از 110 کشاورز بهدست آمد. همچنین، برای وزندهی معیارها و زیرمعیارهای تعیینکننده پایداری از نظرات متخصصان محیطزیست، اقتصادکشاورزی، ترویج کشاورزی، گیاهپزشکی و زراعت استفاده شد. وزن معیارهای پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی بر اساس نظر متخصصان به ترتیب 35/0، 25/0 و 40/0 در پایداری کل در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج، شاخصهای کودها، آفتکشها، مصرف آب، ماشینآلات و سن کشاورزان اثر منفی و تحصیلات، اندازه خانوار، اشتغالزایی کشاورزی، ارزش و حاشیه ناخالص محصول اثر مثبت بر پایداری دارند. سیبزمینی با وزن 276/0 به عنوان محصول پایدارتر انتخاب شد. گندم، برنج و سویا به ترتیب با وزن 249/0، 245/0 و 23/0 در اولویتهای بعدی هستند. براساس معیارهای اجتماعی، محیطزیستی و اقتصادی به ترتیب، برنج با نمره 266/0،گندم با نمره 421/0 و سیب-زمینی با 412/0 بالاترین پایداری را داشتند. بعلاوه، پایداری محیطزیستی بیشتر از پایداری اقتصادی و اجتماعی است. بر اساس تحلیل حساسیت عملکرد، پایداری با افزایش وزن معیار محیطزیستی تا سطح 46/0 پایداری گندم افزایش خواهد یافت. همچنین، با افزایش وزن معیارهای اقتصادی و اجتماعی تغییری در اولویتبندی محصولات انجام نمیشود. براساس نتایج، پیشنهاد میشود برای افزایش پایداری ارقامی با عملکرد بالاتر برای محصولات و راهکارهای بیولوژیکی برای دفع آفات استفاده شود. | ||
کلیدواژهها | ||
پایداری؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ شهرستان گرگان؛ محصولات زراعی | ||
مراجع | ||
Chen SK. 2000. The establishment of evaluation and indices system for Chinese sustainable development. World Environ 1:1–9. Dantsis, T., C. Douma. 2010. "A methodological approach to assess and compare the sustainability level of agricultural plant production systems." Ecological Indicators10(2): 256-263. Mouron, P., B. Heijne. 2012. "Sustainability assessment of crop protection systems: SustainOS methodology and its application for apple orchards." Agricultural Systems113(0): 1-15. Mucharam, I., Rustiadi, E., & Fauzi, A. (2019, December). Development of sustainable agricultural indicators at provincial levels in Indonesia: A Case study of rice. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 399(1), 20-54. Mustajoki, J., Saarikoski, H., Belton, V., Hjerppe, T., & Marttunen, M. (2020). Utilizing ecosystem service classifications in multi-criteria decision analysis–Experiences of peat extraction case in Finland. Ecosystem Services, 41, 101-109. Mutyasira, V., Hoag, D., Pendell, D., Manning, D., and Melaku Berhe. 2018. Assessing the relative sustainability of smallholder farming systems in Ethiopian highlands, Agricultural Systems, Volume 167, Pages 83-91. Rezaee, A., Mortazavi, S., Peykani, G., Khalilian, S. 2014. Evaluation and Comparison of the Sustainability Level of Agronomy Crops under Drought Condition by Using MCDA in the East of Zayandeh-Rud River Basin. Journal of Environmental Studies, 40(2), 529-540. (in Persian) Roy, R., & Chan, N. W. (2012). An assessment of agricultural sustainability indicators in Bangladesh: review and synthesis. The Environmentalist, 32(1), 99-110. Saaty, T. L. 2008. "Decision making with the analytic hierarchy process." International Journal of Services Sciences1(1): 83-98. Smith, C. S., & McDonald, G. T. (1998). Assessing the sustainability of agriculture at the planning stage. Journal of environmental management, 52(1), 15-37. Widayati, Tri; Waridin; Yusuf, Edy. 2017. Strategies for Environmental, Economic, and Social Sustainability of Potato Agriculture in Dieng plateau Central Java Indonesia Journal of Environmental Management & Tourism; Craiova. Vol. 8, Iss. 1(17) : 259-269. Zhen L, Routray JK. 2003. Operational indicators for measuring agricultural sustainability in developing countries. Environ Manage 32(1):34–46 Zulfiqar, F., & Thapa, G. B. 2017. Agricultural sustainability assessment at provincial level in Pakistan. Land use policy, 68, 492-502. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 519 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 501 |