پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,993,120 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,662,448 |
کارکرد عنصر «فضاسازی» در خلق محتوای حماسی در «هفت‌خان اسفندیار» از شاهنامة فردوسی | ||
| ادب فارسی | ||
| مقاله 8، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1399، صفحه 147-169 اصل مقاله (664.98 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.303372.1708 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم حسین زاده صلاتی1؛ سیّدمهدی نوریان* 2؛ سیّدمرتضی هاشمی باباحیدری3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| 3دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| در عرصۀ داستان‌پردازی معاصر، شناخت نوع ادبی یک اثر و ویژگی‌های آن، به بررسی عناصر سازندۀ آن داستان منوط شده است. یکی از مهمّ‌ترین و تأثیرگذارترین این عناصر، عنصر «فضاسازی» است. بهره‌گیریِ مناسب از عنصر فضاسازی، به‌ویژه در آثار حماسی، اهمّیّت خاصّی دارد؛ زیرا شاعر حماسی از طریق آن می‌تواند فضای حاکم بر اثر را به خواننده منتقل سازد. در این پژوهش، عوامل مؤثّر در فضاسازی و خلق محتوای حماسی، با تکیه بر داستان «هفت‌خان اسفندیار» از شاهنامۀ فردوسی بررسی و معرّفی می‌شود؛ چون با درنظرگرفتن قدرت حکیم طوس در سرودن حماسۀ ملّی ایران، برای شناخت ویژگی‌های نوع ادبی حماسی، بررسی داستان‌های شاهنامه ضروری به نظر می‌رسد. فردوسی در هفت‌خان اسفندیار، با بهره‌گیری از عنصر «خرق عادت» در قالب نیروهای آسمانی، عناصر زمینی و طبیعی و امور جادویی؛ فضا و محتوایی متناسب با روح حماسه را خلق کرده است. همچنین نمایش دلاوری‌های «اسفندیار» در گذر از هفت‌خان، به یاریِ «اغراق»، به‌عنوان جزء جدایی‌ناپذیر حماسه، باعث پررنگ‌شدن فضایِ حماسیِ داستان شده است. در این داستان اغراق‌ها گاه به صورت مستقیم و گاه در قالب تشبیه، استعاره، مفاهیم کنایی و یا در سیاق کلام، به تلقین روح حماسیِ داستان منجر شده و استفادۀ به‌جای فردوسی از این آرایه‌ها در کنار خوارق عادات، در ایجاد محتوای حماسی هفت‌خان اسفندیار نقش بسزایی داشته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فضاسازی؛ محتوای حماسی؛ خرق عادت؛ اغراق؛ هفت‌خان اسفندیار | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Influence of the Element of Mood in Creating Epic Content in “Haft Khan Esfandiyar” of Ferdowsi’s Shahnameh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azam Hoseinzadeh Salati1؛ Sayeed Mahdi Nouriyan2؛ Sayeed Mortaza Hashemi Babaheydari3 | ||
| 1PhD student in Persian language and literature, University of Isfahan | ||
| 2Professor in Persian Language and Literature, University of Isfahan | ||
| 3Associate Professor in Persian Language and Literature, University of Isfahan | ||
| چکیده [English] | ||
| In the field of contemporary storytelling, recognizing the literary type of a work and its characteristics depends on assessing the constructive components of that story. One of the most important and influential of these components is the mood. Proper use of the mood is very important, especially in epic works. This is because the epic poet can convey the dominant atmosphere of the work to the reader. This study examines and identifies influential factors in mood and the creation of epic content in the story of “Haft Khan Esfandiyar” from Ferdowsi’s Shahnameh. Considering Ferdowsi’s masterfulness in composing the national epic of Iran, analyzing the stories of Shahnameh is necessary in understanding the features of this literary genre. In “Haft Khan Esfandiyar,” Ferdowsi has created a mood and content appropriate to the nature of epic by using the element of “defamiliarization” in the form of celestial forces, natural elements, and magical affairs. Moreover, the heroism of Esfandiyar in passing through “Haft Khan,” with the help of hyperbole, which is an inseparable part of epic, has highlighted the epic mood of the story. In this story, exaggeration sometimes directly and sometimes in the form of similes, metaphors, irony or in the context, effect the epic mood of the story, and the proper use of these devices by Ferdowsi, together with defamiliarization, plays a significant role in creating the epic content of “Haft Khan Esfandiyar.” | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mood, Epic content, Defamiliarization, Hyperbole, Haft Khan Esfandiyar | ||
| مراجع | ||
|
آقاحسینی، حسین و محبوبه همّتیان (1394)، نگاهی تحلیلی به علم بیان، تهران، سمت. آیدنلو، سجاد (1379)، «اسفندیار و رویینتنی»، شعر، ش 28، ص42-47. ـــــــــــــ (1388)، «هفت‌خانِ پهلوان»، نشریّۀ دانشکده ادبیّات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، ش26/23، ص1-27. ارسطو (1343)، بوطیقا، ترجمة عبدالحسین زرّین‌کوب، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب. امیدسالار، محمود (1381)، جستارهای شاهنامه‌شناسی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر افشار. اسلامی‌نُدوشن، محمّد‌علی (1349)، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، تهران، ابن سینا. اسماعیل‌لو، صدیقه (1384)، چگونه داستان بنویسیم، چ2، تهران، نگاه. بازرگان، محمّدنوید و زهرا فرج‌نژاد فرهنگ (1393)، «بررسی خوارق عادات یا خلاف‌آمد عادت‌ها در حماسه»، ادب حماسی، ش 10/18، ص43-76. بیدمشکی، مریم (1383)، «مُهر مِهر بر هفت‌خان رستم»، کتاب ماه هنر، آذر و دی، ص 114-124. پارساپور، زهرا (1383)، مقایسة زبان حماسی و غنایی (با تکیه بر خسرو و شیرین و اسکندرنامة نظامی)، تهران، دانشگاه تهران. جعفری، اسدالله (1389)، نامۀ باستان در بوتۀ داستان، تهران، علمی و فرهنگی. خالقی‌مطلق، جلال (1386)، حماسه؛ پدیدهشناسی تطبیقی شعر پهلوانی، تهران، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. رستگار فسایی، منصور (1369)، تصویرآفرینی در شاهنامۀ فردوسی، شیراز، دانشگاه شیراز. سرامی، قدمعلی (1388)، از رنگ گل تا رنج خار، تهران، علمی و فرهنگی. سرکاراتی، بهمن (1378)، سایه‌های شکارشده، تهران، قطره. شایگان‌فر، محمّدرضا (1394)، «حماسه»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، ج21، تهران، دائرة‌المعارفبزرگ اسلامی، ص 328-333. شفیعیکدکنی، محمّدرضا (1352)، «انواع ادبی و شعر فارسی»، خرد و کوشش، ش 11و12، ص96-119. ـــــــــــــ (1393)، صور خیال در شعر فارسی، تهران، آگه. شمیسا، سیروس (1381)، انواع ادبی، تهران، فردوس. ـــــــــــــ (1370)، بیان، تهران، فردوس. صفا، ذبیح‌الله (1333)، حماسه‌سرایی در ایران، تهران، امیرکبیر. عبدالله‌زاده برزو، راحله و محمّد ریحانی (1396)، «نقد کهن‌الگویی سفر قهرمان در داستان هفت‌خان اسفندیار بر اساس نظریۀ ژوزف کمپبل»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، ش 1/23، ص71-88. فردوسی، ابوالقاسم (1393)، شاهنامه (دفتر پنجم)، چاپ جلال خالقی‌مطلق، تهران، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1369)، سخن و سخنوران، چ4، تهران، خوارزمی. فشارکی، محمّد (1379)، نقد بدیع، تهران، سمت. قلی‌زاده، خسرو و سحر نوبخت‌فرد (1393)، «بررسی روند تکامل شخصیّت قهرمان در هفت‌خان رستم و اسفندیار بر اساس نظریۀ یونگ»، زبان و ادبیّات فارسی، ش22/77، ص237-270. کزازی، میرجلال‌الدّین (1376)، رؤیا، حماسه، اسطوره، تهران، سعدی. مختاری، محمّد (1369)، اسطورۀ زال؛ تبلور تضاد و وحدت در حماسۀ ملّی، تهران، آگه. ـــــــــــــ (1379)، حماسه در رمز و راز ملّی، تهران، توس. مستور، مصطفی (1379)، مبانی داستان کوتاه، تهران، مرکز. مسکوب، شاهرخ (1374)، تن پهلوان و روان خردمند، تهران، طرح نو. مشهور، پروین‌دخت (1378)، «هفت‌خوان یا هفت‌خان رستم و برجستگی‌های این رزمنامه»، شعر، سال چهارم، ش 13، ص 172-179. مؤتمن، زین‌العابدین (1371)، تحوّل شعر فارسی، تهران، طهوری. نصراصفهانی، محمّدرضا و طیبه جعفری (1388)، «کنون زین سپس هفت‌خان آورم ... (رویکردی روان‌شناختی به هفت‌خان رستم و اسفندیار)»، زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، سال سوم، ش4/12، 133-156. واحد‌دوست، مهوش (1379)، نهادینه‌های اساطیری در شاهنامه، تهران، سروش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 365 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |
||