![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,681,858 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,905 |
آداب الحرب و الشجاعه و تصحیح آن | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 4، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 25، شهریور 1399، صفحه 57-75 اصل مقاله (613.35 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2020.295129.1614 | ||
نویسندگان | ||
محمود عابدی1؛ لیلا شوقی* 2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه خوارزمی | ||
چکیده | ||
آداب الحرب و الشجاعه، از متون مشهور نیمۀ اوّل قرن هفتم و نوشتۀ فخر مدبّر است. این کتاب از جهات گوناگون در میان متون فارسی ممتاز و حائز اهمّیّت است؛ از جمله آنکه در موضوع خود (آیین کشورداری و سپاهیگری، اسبشناسی و تعریف و توصیف ابزار جنگی) در میان آثار پیش از دورۀ مغول، منبعی کمنظیر است. بسیاری از اسامی آلات جنگ و طرز تعبیه و آرایش لشکر و شیوههای مقابله و رویارویی با دشمن در این کتاب آمده است. انواع فواید زبانی و ادبی کتاب، به خصوص وجود اصطلاحات نظامی و واژههای خاصّ، آن را در موضوع خود بیمانند کرده است. با این فواید استثنایی، امروز، آداب الحرب و الشجاعه برای محقّقان در تنظیم فرهنگها و مطالعۀ آیینها و آداب جنگ، کتاب مرجعی مفید و منحصربهفرد است. این کتاب در سال 1346 به اهتمام احمد سهیلی خوانساری به طبع رسیده و از آن پس، در همۀ این سالها، دربارۀ آن کاری قابل ذکر انجام نگرفته است. راهیافتن کاستیهای بسیاری در متن به دلیل برخی اشکالات اساسی، مانند گزینش نادرست شیوۀ تصحیح، عرضۀ ناقص نسخهبدلها، اغلاط و افتادگیها، نقص در نسخهها؛ و ناشناختهماندن ارزشهای بیشمار متن به دلیل اختصار در پرداختن مقدّمه، تعلیقات و نمایه، ضرورت تصحیح تازهای را ایجاب میکند. در این مقاله با بهرهگیری از نسخههای خطّی دستیاب، متن چاپی بررسی و با عرضۀ نمونههایی از خطاهای گونهگون کتاب، ضرورت تصحیح مجدّد آن نشان داده شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
آدابالحرب و الشجاعه؛ فخر مدبّر؛ آیین کشورداری؛ اسبشناسی؛ ابزار جنگی؛ تصحیح | ||
مراجع | ||
آموزگار، ژاله (1391)، «واژۀ سپنج و کاربرد آن»، بخارا، سال پانزدهم، ش 89-90، 1391، ص22–28. بلعمی، ابوعلی محمّدبن محمّد (1353)، تاریخ بلعمى،تصحیح محمّدتقى بهار، به کوشش محمّد پروین گنابادى، ج1، تهران، زوّار. بیهقی، ابوالفضل (1384)، تاریخ بیهقی، چاپ علىاکبر فیّاض، تهران، علم. دهخدا، علیاکبر (1373)، لغتنامه، تهران، دانشگاه تهران. صفا، ذبیحالله (1363)، تاریخ ادبیّات در ایران، ج3، تهران، فردوسی. طبری، محمّد بن جریر (1356)، ترجمۀ تفسیر طبری، چاپ حبیب یغمایی، ج4، تهران، توس. عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر (1373)، قابوسنامه، چاپ غلامحسین یوسفی، تهران، علمی و فرهنگی. فخر مدبّر، محمّد بن منصور (1346)، آدابالحرب و الشجاعه، تصحیح احمد سهیلى خوانسارى، تهران، اقبال. ـــــــــــــ (بیتا)، آدابالحرب و الشجاعه، ن.خطّی«ن»، ش10318، کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی ـــــــــــــ (بیتا)، آدابالحرب و الشجاعه، ن.خطّی «د»، ش8968، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. ـــــــــــــ (1084ق)، آدابالحرب و الشجاعه، ن.خطّی «م»، ش5347، کتابخانۀ ملک. ـــــــــــــ (بیتا)، آدابالحرب و الشجاعه، ن.خطّی «ب» ش16853add.، کتابخانۀ موزۀ بریتانیا، نسخۀ عکسی ش1288، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران. ـــــــــــــ(بیتا)، آدابالملوک و کفایةالمملوک، ن.خطّی «هـ»، ش647، کتابخانۀ دیوان هند، میکروفیلم ش40، کتابخانۀ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ـــــــــــــ (1354)، آئین کشورداری، چاپ محمّد سرور مولائی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران. فردوسی، ابوالقاسم (1386)، شاهنامه، چاپ جلال خالقی مطلق و ابوالفضل خطیبی، ج7، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. کردی، علی (1385)، «آدابالحرب و الشجاعه و تاریخنگاری»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش 107 و 108، ص 78 تا 81. مجمل التواریخ و القصص (1318)، چاپ محمّدتقى بهار، تهران، کلالۀ خاور. مسعود سعد (1364)، دیوان، چاپ مهدی نوریان، ج1، اصفهان، کمال. معین، محمّد (1341)، اسم مصدر – حاصل مصدر، تهران، ابن سینا. میبدی، احمد بن محمّد (1371)، کشفالاسرار و عدةالابرار، چاپ علیاصغر حکمت، تهران، امیرکبیر. ناتل خانلری، پرویز (1373)، دستور تاریخی زبان فارسی، چاپ عفّت مستشارنیا، تهران، توس. نصرالله منشی (1345)، کلیله و دمنه، چاپ مجتبی مینوی، تهران، دانشگاه تهران. نظامالملک، ابوعلى حسن طوسى (1398)، سیرالملوک، چاپ محمود عابدی، تهران، سخن. هجویری، علی بن عثمان (1383)، کشفالمحجوب، چاپ محمود عابدی، تهران، سروش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,129 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 534 |