تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,500 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,091,088 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,043 |
ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب سطحی تجدیدپذیر سی حوضة آبریز کشور | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
دوره 52، شماره 3، مهر 1399، صفحه 351-373 اصل مقاله (2.73 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2020.270634.1007309 | ||
نویسنده | ||
علی سوری نژاد* | ||
استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، گروه آموزشی جغرافیا | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر مقادیر بارندگی و جریانهای سطحی سی حوضة آبریز ایران نسبت به نیم قرن گذشته به شدت کاهش یافته است. در این پژوهش حوضههای مذکور بهعنوان مطالعة موردی انتخاب شده و هدف از اجرای آن ارزیابی اثرهای احتمالی تغییر اقلیم در بارندگی و منابع آب سطحی تجدیدپذیر است. برای بررسی این موضوع، مقادیر بارندگی و آبدهی اندازهگیریشدة این حوضهها از سال 1347 تا 1397 در سه دورة آماری از 1347-1397، 1347-1377، و 1377-1397 طبقهبندی شد. سرانجام، با آزمونهای آماری t استیودنت، من- ویتنی، من- کندال گرافیکی روند تغییرپذیری دادهها در سطح اطمینان 95درصد و 99درصد با SPSS محاسبه شد. به موجب نتایج این پژوهش، معلوم شد روند بارندگی بلندمدت همة حوضهها منفی بوده و میانگین حجم جریانهای سطحی تجدیدپذیر بیست سال اخیر نسبت به میانگین پنجاه سال بین 13- تا 61- درصد کاهش یافته و آمارة U(ti) همة آنها منفی است. بهنظر میرسد علت آن تغییر اقلیم است. بهعنوان مثال، آمارة U(ti) بارشها در حوضة کارون 2.77-، مارون جراحی 2.18-، در کرخه 1.98-، غرب ایران 1.78-، و قرهسو- گرگان 2.70+ است. در مقایسه با آن آمارة U(ti) آبدهی آنها بهترتیب 3.35-، 3.07-، 4.51-، 2.87-، و 3.29- است. | ||
کلیدواژهها | ||
آب تجدیدپذیر؛ بارش؛ تغییر اقلیم؛ من- کندال | ||
مراجع | ||
آل یاسین، ا. (1384). بحران آب، تهران: جامعة مهندسان مشاور ایران. ابراهیمی، ه. و کردوانی، پ. (1393). مطالعة تغییر اقلیم در تالاب بینالمللی انزلی به روش من- کندال، فصلنامة علمی- پژوهشی اکوبیولوژی تالاب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ۶(۱۲): 59-72. جهانبخش اصل، س.؛ خورشیددوست، ع.؛ دینپژوه، ی. و سرافروزه، ف. (1393). تحلیل روند و تخمین دورههای بازگشت دما و بارشهای حدی در تبریز، فصلنامة جغرافیا و برنامهریزی، 18(۵۰): 107-133. رسولی، ع.؛ روشنی، ر. و قاسمی، ا. (1392). تحلیل تغییرات زمانی و مکانی بارشهای سالانة ایران، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، 28(۱) (پیاپی 108): 205-224. روشن، غ.؛ خوشاخلاق، ف. و عزیزی، ق. (1391). آزمون مدل مناسب گردش عمومی جو برای پیشیابی مقادیر دما و بارش ایران تحت شرایط گرمایش جهانی، فصلنامة جغرافیا و توسعه، 10(27): 19-35. سازمان هواشناسی کشور، آمار و اطلاعات بارندگی سالانة ایستگاههای هواشناسی (1347-1397). شرکت مدیریت منابع آب ایران (وزارت نیرو)، گزارش میزان بارندگی و جریانهای سطحی (1343-1397). صوفی، م. و علیجانی، ب. (1391). تغییر اقلیم در ناهمواریهای زاگرس، مجلة فصلنامة جغرافیایی سرزمین، 9(۳۴): 45-64. طبری، ح. و معروفی، ص. (1390). آشکارسازی روند تغییرات دبی رودخانة مارون با استفاده از روشهای پارامتری و ناپارامتری، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، 2: 17119-17141. عزیزی، ق. و روشنی، م. (1387). مطالعة تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر به روش من- کندال، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، 64: 13-28. عزیزی، ق.؛ شمسیپور، ع. و یاراحمدی، د. (1387). بازیابی تغییر اقلیم در نیمة غربی کشور با استفاده از تحلیلهای آماری چندمتغیره، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای طبیعی (پژوهشهای جغرافیایی)، 40(۶۶): 19-35. عساکره، ح. و دوستکامیان، م. (1393). تغییرات زمانی و مکانی آب قابل بارش در جو ایرانزمین، فصلنامة تحقیقات منابع آب ایران، 10(۱)(مسلسل 29): 72-86. فرجزاده، م. (1392). تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر میزان آبدهی رودخانه مطالعة موردی: رودخانة ششپیر، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 24(۱) (پیاپی 49): 17-32. محمدی، ح. و تقوی، ف. (1384). روند شاخصهای حدی دما و بارش در تهران، فصلنامة پژوهشهای جغرافیایی، 37(۵۳):151-172. مدرسی، ف.؛ عراقینژاد ش، ب.؛ ابراهیمی، ک. و خلقی، م. (1390). بررسی اثر تغییر اقلیم بر میزان آبدهی سالانة رودخانهها (مطالعة موردی: رودخانة گرگانرود)، نشریة آب و خاک، 25: 1365-1377. مساح بوانی، ع. و مرید، س. (1384). اثرات تغییر اقلیم بر جریان رودخانة زایندهرود اصفهان، علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 4: 17-27. Aleyasin, A. (2005). Water in Crisis. Irnian society of consulting engineers Press. Tehran, March, 2005. 518pp. Asakereh, H. and Dostkamian, M. (2014). Time and Spatial Changes of Precipitation in Iran's Earth's Climate, Journal of Water Resources Research, 10(1): 72-86. Azizi, Gh. And Rushanni, M. (2008). Study of climate change on the southern shores of the Caspian Sea using the Man-Kendall method. Geographical Research Journal, 64: 13-28. Azizi, Gh.; Shamsipour, A. and Yarahmadi, D. (2008). Recovery of Climate Change in the Midwest of the Country Using Multivariate Statistical Analysis, Quarterly Journal of Natural Geography (Geographical Research), 40(66): 19-35. Bozkurt, D. and Sen, O. L. (2013). Climate change impacts in the Euphrates-Tigris Basin based on different model and scenario simulations. Journal of Hydrology, 480: 149-161. Buishand, T.A.; De Martino, G.; Spreeuw, JN. and Brandsma, T. (2013). Homogeneity of precipitation series in the Netherlands and their trends in the past century. International Journal of Climatology, 33: 815-833, DOI: 10.1002/joc.3471. Carless, D. and Whitehead, P. G. (2013). The potential impacts of climate change on hydropower generation in Mid Wales. IWA Publishing 2013 Hydrology Research, 44.3, 2013. Doi: 10.2166/nh.2012.012. Chang Joo Kim; Min Jae Park and Joo Heon Lee (2014). Analysis of climate change impacts on the spatial and frequency patterns of drought using a potential drought hazard mapping approach, International Journal of Climatology, 34: 61-80. DOI: 10. 1002/joc .3666. Cherry, J.; Heidi, C.; Martin, V.; Arthur, S. and Cintia, U. (2005). Impacts of the North Atlantic Oscillation on Scandinavian Hydropower Production and Energy Markets. Water Resources Management, 19: 673-691. DOI: 10.1007/s 11269-005-3279-z. Deepashree, R. D.; Mujumdar, P.P. (2010). Reservoir performance under uncertainty in hydrologic impacts of climate change. Advances in Water Resources, 33: 312-326. Elsevier Ltd. Ebrahimi, E. and Kardavani, P. (2014). Study of Climate Change in Anzali International Pond by My Method Kendall, Ahwaz Islamic Azad University, 12: 59-72. Farajzadeh, M. (2013). Analysis of the effects of climate change on river discharge. Case study: Sheshpir River, Geography and Environmental Planning, 24(1): 17-32. Ficklin, D.L.; Stewart, I.T.; Maurer E.P. (2013). Climate Change Impacts on Streamflow and Subbasin-Scale Hydrology in the Upper Colorado River Basin. PLoS ONE 8(8): e71297. doi:10.1371/journal.pone.0071297 Food and Agriculture Organization of the United Nations Rome (FAO) (2003). Review of world water resources by Country. (RWWR) IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) (2001). Climate Change 2001: The Scientific Basis. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York. IPCC, Climate Change Reports (2004-2017). The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom; New York USA. Jahanbakhsh, S.; Khorshidduost, A.; Dinpejo, Y. and Sarafrozeh, F. (2014). Trend Analysis and Estimation of Return Temperature and Limit Precipitation Periods in Tabriz, Journal of Geography and Planning, 18(50): 107-133. Kienzle, S. W.; Nemeth, M. W.; Byrne, J. M.; MacDonald, R. J. (2012). simulating the hydrological impacts of climate change in the upper North Saskatchewan River basin, Alberta, Canada, Journal of Hydrology, 412-413: 76-89. Kopytkovskiya, M.; Gezab, M.; McCray, J.E. (2015). Climate-change impacts on water resources and hydropower potential in the Upper Colorado River Basin. Journal of Hydrology: Regional Studies, 3: 473-493. Majone, B.; Bovolo, C. I.; Bellin, A.; Blenkinsop, S. and Fowler, H. J. (2009). Modeling the impacts of future climate change on water resources for the Gállego river basin (Spain), Water Resources Research, 48(1): W01512. Matonse, A. H.; Pierson, D. C.; Frei, A.; Zion, M. S.; Anandhi, A.; Schneiderman, E. and Wright, B. (2013). Investigating the impact of climate change on New York City’s primary water supply. Climate Change, 116(3): 437-654. Mauro, Naghettini (2016). Fundamentals of Statistical Hydrology 2016 Edited by Springer Press. Mesah Bovani, A. and Morid, S. (2005). The effects of climate change on the flow of the Zayandeh-e-Rud River of Isfahan, Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 4: 17-27. Meteorological Organization of the Iran, data and information on annual precipitation of meteorological stations (1968-2018). Mohammadi, H. and Taghavi, F. (2005). The trend of temperature and precipitation indexes in Tehran, Journal of Geographical Survey, 37(53): 151-172. Modaresi, F.; Araghinejad, B.; Ebrahimi, K. and Kholaki, M. (2011). Investigating the effect of climate change on annual discharge of rivers (Case study: Gorganroud River), Water and Soil Journal, 25: 1365-1377. Murphy, J.; Sexton, D.; Jenkins, G.; Boorman, P.; Booth, B.; Brown, K.; Clark, R.; Collins, M.,; Harris, G. ans Kendon, L. (2009). UK Climate Projections Science Report: Climate Change Projections. Met Office Hadley Centre, Exeter, UK, 190. Randles, R. H.; Hettmansperger, T. P. and Casella, G. (2004). Introduction to the Special Issue Nonparametric Statistics. Statistical Science, 19: 561-562. Rasoul, A.; Roshani, R. and Ghasemi, A. (2013). Analysis of Temporary and spatial changes of annual ranges of Iran, Journal of Geographical Research, 28(108): 205-224. Räsänen T. A.; Jorma K.; Hannu L.; Matti Kummu. (2012). Downstream Hydrological Impacts of Hydropower Development in the Upper Mekong Basin. Water Resour Manage, 26: 3495-3513. DOI 10.1007/s11269-012-0087-0 Ravazzani, G.; Secondo, B.; Alessio, S.; Alfonso, S. and Marco, M. (2015). An integrated Hydrological Model for Assessing Climate Change Impacts on Water Resources of the Upper Po River Basin. Water Resour Management, 29: 1193-1215. Springer Science. DOI 10.1007/s11269-014-0868-8. Rushan, Gh.; Khoshakhlagh, F. and Azizi, Gh. (2012). Testing the proper model for atmospheric circulation of atmosphere for the estimation of Iran's temperature and precipitation conditions under global warming conditions, Geography and Development Quarterly, 10(27): 19-35. Shrestha, S.; Bajracharya, Ajay R.; Babel, Mukand S. (2016). Assessment of risks due to climate change for the Upper Tamakoshi Hydropower Project in Nepal. Jou. Climate Risk Management, 14: 27-41. Published by Elsevier. Sueyers, R. (1990). On the Statistical Analysis of Series of Observation, WMO, 415: 2-15. Sun, J.; Xiaohui, L.; Yu, T.; Weihong, L. and Yuhui, W. (2013). Hydrological impacts of climate change in the upper reaches of the Yangtze River Basin. Quaternary International, 304: 62e74. Suoffi, M. and Alijani, B. (2012). Climate Change in Mountain of Zagros, Journal of Geographic Quarterly of the Territory, 9(34): 45-64. Tabari, H. and Maruffi, S. (2011). Detection of Maroon River Flow Changes Using Parametric and Non-Parametric Methods, Geographical Survey Quarterly, 2: 17119-17141. Water Resources Management Company of Iran (Ministry of Energy), Report on rainfall and surface currents (1968-2018). Wolfowitz, J. (1942). Additive Partition Functions and a Class of Statistical Hypotheses. Annals of Statistics, 13: 247-279. World Meteorological Organization, Climate Change (1966). Technical Note, No. 195. TP. 100 Secretariat of the WMO Geneva Switzerland 1966 pp 1-79. Zhang, X. et al. (2005). Trends in Middle East climate extreme indices from 1950 to 2003, J. Geophys. Res., 110, D22104, doi: 10.1029/2005JD006181. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,134 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 823 |