تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,302 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,077 |
علل و عوامل عقبماندگی و توسعۀ ملی در ایران از نگاه عزتالله سحابی | ||
فصلنامه سیاست | ||
دوره 50، شماره 3، آذر 1399، صفحه 991-1014 اصل مقاله (307.05 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2020.223142.1006982 | ||
نویسندگان | ||
سید احمد موثقی* 1؛ داود بیات2 | ||
1دانشیار علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه مفید قم | ||
چکیده | ||
این مقاله میکوشد با نگاه اقتصاد سیاسی، علل و عوامل عقبماندگی ایران و راه برونرفت از توسعهنایافتگی ایران را از منظر عزتالله سحابی تحلیل و بررسی کند. فرض نوشتار حاضر بر این ایده استوار است که وی در عرصة نظری از آموزههای مکتب فردریک لیست آلمانی و از حیث عملی از تجربۀ اقتصاد بدون نفت دولت ملی مصدق متأثر شده است. از نظر او، در جهان مبتنی بر استثمار و غارت، برای «ایران» راهی جز حرکت در مسیر «توسعة ملی»، همراه با تکوین «دولت ملی»، «بورژوازی ملی» و اتکا به سرمایههای داخلی و تقویت حس وطندوستی، در عین نظارت بر ارکان دولت متصور نیست. ازاینرو، بسط و تقویت دموکراسی و آزادیهای عمومی بخش انفکاکناپذیر پروژۀ توسعۀ ملیاند. نوشتار حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی – تحلیلی و جامعهشناسی تاریخی، قصد دارد موضوع توسعۀ درونزای ملی را از خلال نگرش اقتصاد سیاسی او بررسی و مختصات و ارکان نظریۀ توسعهای وی را مطالعه کند. | ||
کلیدواژهها | ||
امپریالیسم؛ بورژوازی ملی؛ توسعه؛ دولت ملی؛ عقبماندگی؛ وابستگی | ||
مراجع | ||
1. احمدی، حمید (1383). ایران هویت، ملیت، قومیت، تهران: مؤسسة تحقیقات و توسعة علوم انسانی. 2. ای سو، آلوین (1388). تغییر اجتماعی و توسعه، ترجمة محمود حبیبی مظاهری، چ چهارم، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی، 3. ایزدی، علیمحمد و دیگر نویسندگان (1378). دین و حکومت (در سمینار انجمن اسلامی مهندسین)، تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا. 4. تودارو، مایکل (1366). توسعة اقتصادی جهان سوم، ترجمة غلامعلی فرجادی و حمید سهرابی، ج 2، تهران: وزارت برنامه و بودجه. 5. ------------ (1366). توسعة اقتصادی جهان سوم، ترجمة غلامعلی فرجادی، ج 1، چ سیزدهم، تهران: کوهسار. 6. جورج، سوزان (1374) وام، دام توسعهنیافتگی، ترجمة علی غفاری و نسرین ناظمی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 7. جمعی از نویسندگان (1371). کتاب توسعه: نظریهپردازی اجتماعی، ش 2، 3 و 4، تهران: توسعه. 8. ------------- (1372). کتاب توسعه: نظریهپردازی اجتماعی، ش 5و 6، تهران: توسعه. 9. ------------- (1374). کتاب توسعه: نظریهپردازی اجتماعی، ش 8، تهران: توسعه. 10. رابینسون، جون (1365). جنبههایی از توسعه و توسعهنیافتگی، ترجمة حسن گلریز، تهران: نشر نی. 11. روکس بروف، رایان (1369). نظریههای توسعهنیافتگی، ترجمة علی هاشمی گیلانی، تهران: سفیر. 12. روریش، ویلفرید (1372). سیاست بهمثابة علم، ترجمة ملک یحیی صلاحی، تهران: سمت. 13. رینولدز، چارلز (1374). وجوه امپریالیسم، ترجمة سید حسین سیفزاده، چ دوم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی. 14. سحابی، عزتالله (1384). ناگفتههای انقلاب و مباحث بنیادی ملی، تهران: گام نو. 15. ------------ (1379). دغدغههای فردای ایران، تهران: شرکت سهامی انتشارات قلم. 16 ------------ (1388). نیمقرن خاطره و تجربه (از دوران کودکی تا انقلاب 57)، ج 1، تهران: صبا. 17. سحابی، عزتالله (1388). «بورژوازی ملی در ایران و ترکیه»، چشمانداز ایران، ش 54. 18.------------ (1379). «سرمایهداری ملی و موانع موجود»، چشمانداز ایران، ش 4. 19.------------- (1388). «موانع توسعه در ایران»، چشمانداز ایران، ش 59. 20.----------- (1383). «ضرورت نقد دربارة انتقادهای آقای نیما جلودار»، چشمانداز ایران، ش 38. 21. ------------- (1378). «سرمایهداری ملی امکان و ضرورت»، چشمانداز ایران، ش 2. 22. ------------ (1375). «امپریالیسم و توسعة کشورهای جنوب»، چشمانداز ایران، ش 1. 23. ------------- (1383). «موانع رشد بورژوازی ملی از مشروطه تا امروز»، چشمانداز ایران، ویژهنامة بهار. 24. ------------- (1371). «الگوهای توسعه و نظم نوین جهانی»، فرهنگ توسعه، ش 1. 25. ------------- (1376). «پاسخهای مهندس سحابی»، مجلة گزارش، ش 75. 26. سریعالقلم، محمود (1372). عقل و توسعهیافتگی، تهران: سفیر. 27. سن، آمارتیاکومار (1383). توسعه یعنی آزادی، ترجمة محمد سعید نوری نائینی، تهران: نشر نی. 28. کاتوزیان، محمدعلی همایون (1379). دولت و جامعه در ایران انقراض قاجار و استقرار پهلوی، ترجمة حسن افشار، تهران: نشر مرکز. 29. طبیبیان، محمد و دیگران (1380). آزادیخواهی نافرجام نگاهی از منظر اقتصاد سیاسی به تجربه ایران معاصر، تهران: گام نو. 30. غنینژاد، موسی (1377). تجددطلبی و توسعه در ایران معاصر، تهران: نشر مرکز. 31. لفت ویچ، آدریان (1378). دموکراسی و توسعه، ترجمة احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو. 32. لیست، فردریک (1370). نظام ملی اقتصاد سیاسی، ترجمة ناصر معتمدی، تهران: شرکت سهامی انتشار. 33. موثقی، سید احمد (1392). اقتصاد سیاسی توسعهنیافتگی، چ دوم، تهران: دانشگاه تهران. 34. -------------- (1388). نوسازی و اصلاحات در ایران، چ دوم، تهران: قومس. 35. موثقی، سید احمد (1393).« ناسیونالیسم، دولت و توسعه»، فصلنامۀ سیاست دانشگاه تربیت مدرس، سال اول، ش 3، ص 34- 21. 36. ------------- (1392). «ناسیونالیسم، دولت رقابتی و توسعه در عصر جهانی شدن»، فصلنامه سیاست دورۀ چهلوسوم، ش 2، ص 184- 159. 37. --------------- (1376). «نوسازی و توسعه: در جستوجوی قالبهای فکری بدیل»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، ش 36، ص 49-41. 38. مطهری، مرتضی (1370). خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران: صدرا. 39. مگداف، هری؛ کمیپ، تام (1369). امپریالیسم تئوری-تاریخ-جهان سوم، ترجمة دکتر هوشنگ مقتدر، تهران: کویر. 40. مور، برینگتون (1369). ریشههای اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی، ترجمة حسین بشیریه، تهران: مرکز نشر. دانشگاهی. 41. مهدویزادگان، داود (1377). «نقد سه دیدگاه در توسعهنیافتگی ایران معاصر (نقش عامل خارجی)»، مجلةفرهنگ، ش27 و 28، ص 140- 111. 42. ماهنامة ایران فردا، ش 4، 30، 41، 51، 52، 53
اینترنتی 43. مهرنامه، ش ۱۲، خرداد ۱۳۹۰ http://www.mehrnameh.ir/article/2186/ 44. خبرگزاری فارس،1387 ش: 8711201408 http://farsnews.com/newstext.php?nn | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,249 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 582 |