پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 154 |
| تعداد شماره‌ها | 5,827 |
| تعداد مقالات | 63,989 |
| تعداد مشاهده مقاله | 106,216,475 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 83,121,250 |
ابعاد شناختی «قلب» در منظومۀ معرفتی قرآن کریم | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 239-257 اصل مقاله (300.26 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2020.297452.669473 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود واعظی* 1؛ حسین جدی2 | ||
| 1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| چکیده | ||
| مفهوم قلب در منظومۀ معرفت دینی، از منزلتی والا برخوردار بوده است. نصوص اسلامی، علاوه بر به‌کارگیری معانی و مصادیق قلب، در دو ساحت جسمانی و روحانی، از نقشآفرینی آن، در جهت اعتلای ابعادِ انسانی، سخن گفته‌اند. به‌رغم آنکه بازتاب نور در سایر ابعاد وجودی انسان از جایگاهی ویژه می‌نماید، این مطلب در مورد ساحت شناختیِ«قلب» نیز، مغفول مانده است. با این همه، این پژوهش با اتخاذ رویکرد پسینی، از رهگذر استنطاق در کاربست‌های قرآنیِ قلب، ابعادِ شناختی آنرا به دو ساحت «منبع شناختی» و «ابزار شناختی»، قابل ارجاع می‌داند. از جانبی دیگر، کارکرد و بازتابِ بارقۀ ربانی بر ساحت قلبِ انسانی را می‌توان در مؤلفه‌هایی چون «گشودگی سینه و آرزوی تجافی از دار دنیا»، «نیل به مقام یقین و شهود عالم فراماده»، «بینش جامعگزینی و وارستگی از تنعمات دنیوی»، قلمداد نمود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قلب؛ معرفت‌شناختی قلب؛ نورِ قلب؛ یقین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Cognitive Dimensions of “Heart” in the Epistemological System of the Holy Qur’an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mahmood vaezi1؛ hossein jeddi2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, University of Tehran, Iran. | ||
| 2PhD Candidate of Qur’an and Hadith Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The concept of “heart” (qalb) in the system of religious epistemology enjoys a lofty position. The Islamic texts, in addition to employing the meaning and examples of heart in two physical and spiritual areas, talk about its role in promoting the human dimensions. Despite the fact that the reflection of the light [heart] in other dimensions of human existence ranks a special position, but this issue has been ignored on the area of heart cognition too. However, employing the posteriori approach, through investigation on the Qur’anic applications of heart, this research considers that its cognitive dimensions may be referred to two areas of “source cognition” and “instrument cognition”. On the other, the function and reflection of holy spark on the area of human heart may be considered in components such as “tolerance and desire to distance from the secular world”, “attaining the position of certainty and intuition of meta-material” and “a vision to have a comprehensive option and to be free from worldly blessings”. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Heart, Epistemology of Heart, Heart’s Light, Certainty | ||
| مراجع | ||
|
[1]. قرآن کریم. [2]. ابن اشعث، محمد بن محمد (؟). الجعفریات. تهران، مکتبه النینوی الحدیثه. [3]. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی (1362). صفات الشیعه. تهران، أعلمی. [4]. ـــــــــــــــــــــ (1395). کمال‌الدین و تمام النعمه. تهران، اسلامیه. [5]. ـــــــــــــــــــــ (1398). التوحید. قم، جامعه المدرسین. [6]. ـــــــــــــــــــــ (1362). خصال. قم، جامعه جامعه مدرسین. [7]. ـــــــــــــــــــــ (1413). من لایحضره الفقیه. قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه. [8]. ابن أبی شیبه، أبو بکر (1409). الکتاب المصنف فی الأحادیث و الآثار. المحقق: کمال یوسف الحوت، الریاض، مکتبه الرشد. [9]. ابن حبان بستی، أبوحاتم (1414). صحیح ابن حبان. بیروت، مؤسسه الرساله. [10]. ابن فارس، احمدبن فارس (1404). معجم مقاییس اللغه. قم، مکتب الاعلام الاسلامی. [11]. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت، دار الصادر. [12]. أبونعیم الأصبهانی، أحمد بن عبد الله (1405). حلیه الأولیاء و طبقات الأصفیاء. بیروت، دار الکتاب العربی. [13]. ازهری، محمد بن احمد (1421). تهذیب اللغه. بیروت، دار احیاء التراث العربی. [14]. آشتیانی، جلال الدین (1370). شرح مقدمۀ قیصری برفصوص الحکم. تهران، امیرکبیر. [15]. البخاری، محمد بن إسماعیل (1407). الجامع الصحیح المختصر. تحقیق: مصطفی دیب البغا، بیروت، دارابن‌کثیر. [16]. ــــــــــــــــــــ (1409). الأدب المفرد. تحقیق: بیروت، دار البشائر الإسلامیه. [17]. البیهقی، أبو بکر (1423). شعب الإیمان. هند، مکتبه الرشد. [18]. تهرانی، مجتبی (1394). رسائل بندگی (دفتر اول). تهران، مؤسسۀ مصابیح الهدی. [19]. جوادی آملی، عبدالله (1384). معرفت شناسی در قرآن. قم، مؤسسۀ اسراء. [20] ـــــــــــــــــــــ (1388). تسنیم. قم، مؤسسۀ اسراء. [21]. حسن‌زاده آملی، حسن (1366). اتحاد عاقل به معقول. تهران، حکمت. [22]. حسین زاده، محمد (1386). معرفت شناسی. قم، مؤسسۀ پژوهشی امام خمینی (س). [23]. حنبل، أحمد (1420). مسند الإمام أحمد بن حنبل. (؟)، مؤسسه الرساله. [24]. خمینی، روح الله (1388). آداب الصلاه. تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س). [25]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت، دار القلم. [26]. شیوا پور، حامد (1394). بررسی نظرۀه روح معنا در تفسیر قرآن. قم، دانشگاه مفید. [27]. صالح، صبحی (1414). نهجالبلاغه. قم، هجرت. [28]. طباطبایی، محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیرالقرآن. قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. [29]. طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران، ناصر خسرو. [30]. طبری، محمدبن جریر(1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت، دار المعرفه. [31]. طوسی، محمدبن حسن (1414). امالی. قم، دار الثقافه. [32]. فراهیدی، خلیل بن احمد (1409). کتاب العین. قم، نشر هجرت. [33]. فعالی، محمد تقی (1395). معرفت شناسی در قرآن. قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [34]. قائمی‌نیا،علیرضا (1388). قرآن ومعرفت شناسی. تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه. [35]. کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی. تهران، دار الکتب الإسلامیه. [36]. المتقی الهندی، علی بن حسام الدین (1989). کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال. بیروت، مؤسسه الرساله. [37]. مجلسی، محمدباقر (1403). بحار الأنوار الجامعه لدررأخبار الأئمه الأطهار. بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [38]. مصطفوی، حسن (1430). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت، دار الکتب العلمیه. [39]. مکارم، ناصر(1374). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیه. [40]. ناصف، مصطفی(؟). نظریه المعنی فی النقد العربی. (؟). [41]. ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی (1410). مجموعۀ ورّام. قم، مکتبه فقیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 392 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 323 |
||