تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,464 |
تعداد مقالات | 69,859 |
تعداد مشاهده مقاله | 122,314,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 95,594,365 |
هستیشناسی در سنت اول و دوم عرفانی | ||
مجله ادیان و عرفان | ||
دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 229-244 اصل مقاله (248.62 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.303842.630072 | ||
نویسندگان | ||
سید علی اصغر میرباقری فرد* 1؛ احسان رئیسی2 | ||
1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
2استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
موضوعات هستیشناختی یکی از ارکان شناخت دیدگاههای عرفانی و تبیین تفاوت سنتها و مشربهای عرفانی است. درواقع، نظر عارفان در باب هستی بر آرای آنها را در باب دیگر مسائل اثر میگذارد و اعمال و معاملات آنها را جهت میدهد. بر همین مبنا پرسش مهم و اساسی در این باب آن است که موضوعات مربوط به شناخت هستی در منظومۀ فکری عارفان مختلف بر چه اصولی استوار شده و چگونه است. در این مقاله الگوها و مصادیق مربوط به هستیشناسی در دیدگاه عارفان سنت اول و دوم عرفانی تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهد عارفان این دو سنت در باب هستی اختلافِنظر اساسی دارند: عارفان سنت اول مبانی هستیشناختی خود را به تبع فیلسوفان و متکلمان بر پایۀ نظریۀ وسائط استوار ساختهاند؛ اما عارفان سنت دوم نهتنها در تبیین هستی به این نظریه معتقد نیستند؛ بلکه گاه بهشدت با این نظریه و قائلان به آن مخالفت کردهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
تصوف؛ سنت اول عرفانی؛ سنت دوم عرفانی؛ عرفان اسلامی؛ هستی هستیشناسی | ||
مراجع | ||
[1]. ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1380). قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [2]. ابنسینا (1381). الاشارات و التنبیهات، تحقیق مجتبی زارعی، قم: بوستان کتاب. [3]. ـــــــ (1383). رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، تصحیح موسی عمید، همدان: دانشگاه بوعلی سینا. [4]. ابنسینا (1405ق). شفا (الهیات)، راجعه و قدم له: ابراهیم مدکور، تحقیق الأب قنواتی، سعید زاید قم: کتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی. [5]. ابنعربی، محمدبن علی (؟). الـفتوحات المکیة، بیروت: دار احیاء التراث العربی. [6]. ــــــــــــــ (1370). فصوص الحکم، مصحح: ابوالعلاء عفیفى، چاپ دوم، تهران: انتشارات الزهراء. [7]. داماد، میرمحمدباقر (1356). قبسات، به اهتمام مهدی محقق و دیگران، تهران: دانشگاه تهران. [8]. رازی، فخرالدین (1370). المباحث الشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات، قم: بیدار، 1370. [9]. ـــــــــــــــــ (1384). شرح الاشارات والتنبیهات، مقدمه و تحقیق علیرضا نجفزاده، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [10]. رازی، فخرالدین و طوسی، نصیرالدین (۱۴۰۵). تلخیص المحصل، بیروت: دار الاضواء. [11]. روزبهان بقلی (1374). شرح شطحیات، تصحیح هانری کربن، چاپ سوم، تهران: انتشارات طهوری. [12]. روزبهان ثانی، ابراهیمبنصدرالدین (1382). تحفة أهل العرفان، تصحیح جواد نوربخش، تهران: انتشارات یلدا قلم. [13]. سنایی، ابوالمجد مجدودبنآدم (1383). حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة، تصحیح مدرس رضوی، چاپ ششم، تهران: دانشگاه تهران. [14]. سهروردی، یحییبنحبش (۱۳۷۲). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به اهتمام نجفقلی حبیبی، هانری کربن و حسین نصر، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه). [15]. شبستری، شیخ محمود (1382). گلشن راز، تصحیح کاظم دزفولیان، تهران: طلایه. [16]. شهرزوری، محمدبنمحمود (۱۳۷۲). شرح حکمه الاشراق، تصحیح حسین ضیایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [17]. صدرالدین شیرازی، محمدبنابراهیم (؟). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: داراحیاء التراث العربی. [18]. عطار نیشابوری، فرید الدین (1385). مصیبتنامه، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنى، چاپ هفتم، تهران: زوار. [19]. عفیفی، ابوالعلاء (1370). تعلیقۀ فصوص الحکم، چاپ دوم، تهران: انتشارات الزهراء. [20]. عمید، موسی (1383). مقدمۀ رساله در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسببات، همدان: دانشگاه بوعلی سینا. [21]. عینالقضات همدانی (1962م). شکوى الغریب عن الأوطان إلى علماء البلدان، تحقیق عفیف عسیران، پاریس: دار بیبلیون. [22]. غزالی، محمدبنمحمد (1382). تهافت الفلاسفه، تحقیق دنیا سلیمان، تهران: شمس تبریزی. [23]. غفاری، محمدخالد (۱۳۸۰). فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهابالدین سهروردی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [24]. فارابی، محمدبنمحمد (1389). عیون المسائل، همراه با المباحث والشکوک و رسالۀ الاسماء المفرده کندی، با مقدمۀ محمد برکت، تهران: میراث مکتوب. [25]. فلوطین (1413ق). اثولوجیا، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قم: بیدار. [26]. قطبالدین شیرازی، محمودبنمسعود (۱۳۸۳). شرح حکمه الاشراق، به اهتمام مهدی محقق و عبدالله نورانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [27]. قونوی، صدرالدین (1381). اعجاز البیان فی تفسیر ام القرآن، قم: بوستان کتاب. [28]. ــــــــــــــــــ (1375). النفحات الإلهیة، تحقیق محمد خواجوی، تهران: مولی. [29]. ــــــــــــــــــ (1416ق). المراسلات بین صدر الدین القونوی و نصیرالدین طوسی، تحقیق گوردون شوبرت، بیروت. [30]. مغربی، شمسالدین محمد تبریزی (1358). دیوان کامل شمس مغربی، تصحیح ابو طالب میرعابدینی، تهران: انتشارات زوار. [31]. مولوی، جلالالدین محمد (1384). دیوان کبیر شمس، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: طلایه. [32]. ــــــــــــــــــ (1390). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا.نیکلسون، تهران: هرمس. [33]. میرباقری فرد، سید علیاصغر (1391). «عرفان عملی و نظری یا سنّت اوّل و دوم عرفانی؟ (تأمّلی در مبانی تصوف و عرفان اسلامی)»، نشریه پژوهشهای ادب عرفانی (گوهر گویا)، 6(2)، 65-88. [34]. میرباقری فرد، سید علیاصغر و رئیسی، احسان (1396). «شیوۀ تبیین سنت و مشرب عرفانی، نمونه مطالعاتی: عزیز نسفی». ادبیات عرفانی، 9(16)، 171-202. [35]. میری، سید محسن (1388). «دیدگاههای غزالی دبارۀ قاعدۀ الواحد و نقد آنها»، نشریه اسراء، سال اول، شمارۀ 2، 41-63 [36]. نجفزاده، علیرضا (1384). مقدمۀ شرح الاشارات و التنبیهات رازی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. [37]. نسفی، عزیز (1386)، الانسان الکامل، تصحیح ماریژان موله؛ چاپ هشتم، تهران: انتشارات طهوری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 572 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 470 |