پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,759 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,132,335 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,897,738 |
بررسی کارکردِ ساختارهای موسیقایی در زبان عرفانی مصباح الهدایه | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 141-164 اصل مقاله (304.59 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2020.300299.630044 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین قربانپور آرانی1؛ عباس شاه‌علی رامشه* 2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
| 2دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان | ||
| چکیده | ||
| بررسی ارتباط متقابل فرم و محتوا در آثار عرفانی - ادبی علاوه بر تبیین کارکرد‌های عناصر دخیل در آن متون، انگیزه‌های مؤلف را از نگارش آن اثر نشان می‌دهد. مصباح الهدایه اثر معروف و برجستۀ عرفانی عزالدین محمود کاشانی در قرن هشتم هـ است که در زمینۀ عرفان نظری نگاشته شده است. مؤلف با گسترش تبویب آرای نظری صوفیه، استشهاد به اقوال ایشان و توجه افراطی به ساختار موسیقایی کلام می‌کوشد از زبان تصوف که در قرن هشتم هیچ‌گونه صدق عاطفی و تجربۀ نفسانی ندارد، آشنایی‌زدایی کند؛ اما این توجه افراطی به ساحت موسیقایی زبان، جز مبتذل‌ساختن آن و مرموز و مغموض‌ساختن کلام نتیجه‌ای در پی ندارد و هرگز از تجارب اصیل عرفا در سده‌های نخستین خبر نمی‌دهد. نگارندگان در این نوشتار با تبیین انگیزه‌ها و عوامل درون‌متنی و برون‌متنی به تحلیل چرایی کاربرد آگاهانه موسیقی در کتاب مصباح الهدایه می‌پردازند. به‌طورکلی، فقر تجارب اصیل عرفانی در قرن هشتم، تقلید از ساحت لفظی زبان عرفانی ابن‌عربی در تکوین عوالم عرفانی – موسیقایی، سبک فنّی و قابلیت ساختارهای صرفی و اشتقاقی زبان عربی ازجملۀ اسباب و انگیزه‌های مؤلف از کاربرد آگاهانۀ موسیقیِ کلام بوده است. علاوه‌براین، بررسی تطبیقی متن مصباح الهدایه با منابع عربی آن و کیفیت تأثیرپذیری مؤلف از سخنان صوفیه، نشان می‌دهد که مؤلف در بهره‌گیری از مضمون سخن مشایخ، استشهاد به سخنان ایشان و گسترش محور افقی کلام مشایخ، ساحت موسیقایی کلام را تقویت کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجربه؛ زبان عرفان؛ صدق عاطفی؛ لفظ؛ مصباح الهدایه؛ نظام موسیقایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Function of Musical Structures in Mystical Language of Mesba -al-Hedayeh | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Gorbanpoor Arani1؛ Abbas Shahali Ramshe2 | ||
| 1Assistant Professor of Persian Language and Literature, University of Kashan; | ||
| 2PhD student in Persian language and literature, University of Kashan; | ||
| چکیده [English] | ||
| The study of the relationship between form and content in mystical-literary works, in addition to explaining the functions of the elements involved in those texts, shows the author's motivations for writing that work. Mesbah-al-Headayeh is a famous and prominent mystical work of Ezzodin Mahmoud Kashani in the eighth century written on theoretical mysticism. By extending the appeal of Sufi theoretical thought, the author strives to demystify Sufi language, which is devoid of any emotional truth and sensual experience in the eighth century, But this extreme focus on the musical realm of language has nothing to do with its vulgarity and mysterious and sophisticated vocabulary and never speaks of authentic mystical experiences in the first centuries. In this article, the authors analyze the reasons for conscious use of music in Mesbah al-Hedayeh by explaining the contextual and extramarital motivations and factors. In general, the depletion of authentic mystical experiences in the eighth century, imitation of Ibn Arabi's mystical language in the development of mystical-musical worlds, the technical style and ability of the Arabic mystical and derivative structures, were the author's motives for conscious use of the word music. Meanwhile , comparative study of Mesbah-al-Hedayeh with its Arabic references shows the quantity and quality of impressibility of author from sheiks( preceptors) ' ideas .Author has strengthened the musical structure of word through using the meaning of sheiks '( preceptors) ideas and referring to their ideas and extending horizontal axis of sheiks' (preceptors) word . | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mystic Language, Experience, Rhetoric, Emotional Truth, Musical System, Mesbah-ol-Hedayeh | ||
| مراجع | ||
|
[1]. ابن‌عربی، محیی‌الدین (بی‌تا). فصوص الحکم، التعلیقات علیه به قلم أبوالعلا عفیفی، الجزء الأول، بیروت، الناشر دارالکتاب العربی. [2]. استیس، و.ت (1367). عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاء‌الدین خرمشاهی، چاپ سوم، تهران، سروش. [3]. افراسیاب‌پور، علی‌اکبر (1389). «اخلاق در مصباح الهدایه»، مجلّۀ اخلاق، ش 22، زمستان، صص 71-92. [4]. بهار، محمدتقی (1349). سبک‌شناسی یا تاریخ تطوّر نثر فارسی، جلد دوم، تهران، انشارات امیرکبیر. [5]. پزشکی، ناهیدسادات و عاتکه، نریمیسا (1395). «بازتاب هرمنوتیکی قرآن در مصباح الهدایۀ کاشانی»، فصلنامۀ عرفانیّات در ادب فارسی، ش 28، پاییز، صص 11-26. [6]. پورنامداریان، تقی (1367). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی. [7]. تجلیل، جلیل (1390). معانی و بیان. چاپ دوم، تهران، مرکز دانشگاهی. [8]. خطیبی، حسین (1344). تاریخ تطوّر نثر فنّی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. [9]. خوشحال، دستجردی طاهره (1381). «مقایسۀ طریقت‌نامۀ عمادالدین فقیه کرمانی و مصباح الهدایه عزّالدین محمود کاشانی»، مجلۀ پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، اصفهان، جلد چهارم، ش 2، صص 77-100. [10]. رجایی بخارائی، احمد‌علی (1375). فرهنگ اشعار حافظ، تهران، انتشارات علمی. [11]. سرّاج طوسی، أبی‌نصر عبدالله‌بن‌علی (1914). اللمع فی التصوف، قد أعتنی بنسخه و تصحیحه رنولد الّن نیکلسون، لیدن، فی مطبعه بریل. [12]. سهروردی، شهاب‌الدین أبی‌حفص عمر (بی‌تا). عوارف المعارف، به تحقیق امام الدکتور عبدالحلیم محمود و الدکتور محمود‌بن‌شریف، الجزء الثانی، القاهره، الناشر دارالمعارف. [13]. سهروردی، شهاب‌الدین أبی‌حفص عمر (1364). عوارف المعارف، ترجمۀ ابومنصور عبدالمؤمن اصفهانی، تهران، علمی و فرهنگی. [14]. شعبانزاده، مریم (1384). «بررسی جنبه‌های فرهنگ‌نگاری در مصباح الهدایه»، مجله زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، سال سوم، پاییز و زمستان، صص63-78. [15]. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1384). دفتر روشنایی، چاپ دوم، تهران، سخن. [16]. ــــــــــــــــــــ (1391الف). رستاخیز کلمات، چاپ سوم، تهران، سخن. [17]. ــــــــــــــــــــ (1392). زبان شعر در نثر صوفیه، چاپ دوم، تهران، سخن. [18]. ــــــــــــــــــــ (1391ب). موسیقی شعر، چاپ سیزدهم، تهران، نشر آگه. [19]. شمیسا، سیروس (1390). نگاهی تازه به بدیع، چاپ چهارم، تهران، میترا. [20].غلامرضایی، محمد (1388). سبک‌شناسی نثرهای صوفیانه، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. [21]. غنی، قاسم (1386). بحث در آثار و افکار و احوال حافظ، جلد دوم، تهران، انتشارات هرمس. [22]. فتوحی، محمود (1389). «از کلام متمکّن تا کلام مغلوب»، فصلنامۀ نقد ادبی، تهران، سال سوم، ش 10، تابستان، صص 35-62. [23]. فولادی، علیرضا (1389). زبان عرفان، چاپ سوم، تهران، سخن – فراگفت. [24]. قشیری، أبوالقاسم (1989). الرساله القشیریه، تحقیق الإمام عبدالحلیم محمود و الدکتور محمود‌بن‌الشریف، القاهره، مؤسّسه دارالشعب. [25]. کاشانی، عزّالدین محمود‌‌بن‌علی (1367). مصباح الهدایه و مفتاح‌الکفایه، به تصحیح استاد علّامه جلال‌الدین همایی، چاپ سوم، تهران، هما. [26]. محقّقی، عبد المجید و فاطمه، حیات داوودی و میترا، اکبرزاده (1397). «تحلیل ساخت و معنا در مصباح الهدایه و نسبت آن با گفتمان عرفانی»، فصلنامۀ کاوش‌نامه، یزد، سال نوزدهم، ش 36، بهار، صص 169-200. [27]. مرتضوی، منوچهر (1384). مکتب حافظ، چاپ چهارم، تبریز، انتشارات ستوده. [28]. مکّی، أبی‌طالب محمد‌بن‌علی (2001). قوت القلوب فی معامله المحبوب، حقّقه و قدّم له و علّق حواشیه الدکتور محمود إبراهیم محمد الرضوانی، الجزء الثّانی، القاهره، مکتبه دارالتُراث. [29]. میرباقری فرد، سید علی‌اصغر (1394). تاریخ تصوف، جلد دوم، تهران، سمت. [30]. نویا، پُل (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، چاپ اول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. [31]. واعظ، سعید (1383). «پژوهشی در اشعار عربی مصباح الهدایه و مفتاح‌الکفایه»، فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، تهران، ش 5، پاییز، صص 147-164.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 324 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 283 |
||