تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,564 |
تعداد مقالات | 70,857 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,018,152 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,257,704 |
تحلیل ساختار و لحن دو غزل از سعدی | ||
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت | ||
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 19، مهر 1399، صفحه 153-173 اصل مقاله (424.26 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.214703.516 | ||
نویسندگان | ||
پونه ناشر* 1؛ عباسعلی وفایی2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد ساوه،ایران. | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامۀ طباطبایی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از انواع ادب فارسی، ادب غنایی است که واجد وسیعترین افق، در بیان عواطف و دریافت تجربههای عاطفی و حسی است. لحن رنگآمیزی عاطفی کلام است و در غزلهای سعدی، لحنهای متنوعی به هم گره خوردهاند. همجواری این الحان، در انتقال پیام عاطفی گوینده نقش بسزایی دارد. عناصر شعری چون قالب شعر، وزن، هجاها، معنی واژهها، ساختمان جملهها و تصاویر توصیفی و صور خیال از عوامل شکلدهندۀ لحن محسوب میشوند. در هر اثری یک یا چند لحن وجود دارد و دریافت لحن یک اثر از چنان اهمیتی برخوردار است که درک پیام متن در گرو دریافت آن است. موضوع لحن به حوزۀ علم معانی مرتبط است زیرا بحث از اینکه لحن به مقتضای حال مخاطب است یا نه به آن حوزه بازمیگردد. هر کلامی، یک واحد زبانی محسوب میشود که انتقالدهندۀ پیامی، از گوینده به مخاطب است. برای آنکه انتقال به بهترین وجه انجام گیرد، ضروری است که کلام مطابق و مناسب با ارادۀ گوینده و انتظار مخاطب بیان شود. سعدی دشوارترین معانی را به سادهترین شیوه بیان میکند تا متناسب با مخاطبان خود (مردم) سخن گفته باشد. آوردن معانی دشوار در قالب الفاظ ساده هنر سعدی است و دریافت آن معانی دشوار در گرو شناخت لحن سعدی است تا به جادوی وی پی ببریم. مقاله حاضر پژوهشی است برای شناخت لحنِ غزلیات سعدی که با استفاده از گزینش واژگان، تصویرهای مناسب، دقت در شیوۀ چینش آنها، بهرهگیری از تکرارها و هماهنگ کردن موسیقی کلام تحقق یافته است. مساعی نگارندگان در این بررسی بر آن است که با استخراج عناصر لحن ساز از متن، به لحن سعدی در دو غزل وی، دست یابد و در صورت گسترش عرصۀ پژوهش، دستیابی به اصول و پایههای سازندۀ لحن در سعدی ممکن خواهد شد؛ و نادیده گرفتن برخی از این عوامل سبب میگردد تا پیام گوینده به درستی دریافت نشود و شنونده را به خطا سوق دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
نوع ادبی؛ ادبیات غنایی؛ غزل؛ سعدی؛ لحن؛ معنا | ||
مراجع | ||
ارشد نژاد، شهرام (1377) فن شعر انگلیسی، تهران، گیل. پرین، لارنس (1376) دربارۀ شعر، ترجمۀ فاطمه راکعی، تهران، اطلاعات. پورنامداریان، تقی (1380) بلاغت و گفتوگوی متن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیتمعلم، شمارۀ 32، صص 37-11. حمیدیان، سعید (1372) درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران، نشر مرکز. ـــــــــــــ (1377) به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران، نشر مهتاب. ــــــــــــ (1393) سعدی در غزل، تهران، نیلوفر. سعدی، مصلح الدین (1375) کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران.بینا. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1377) جادوی مجاورت، مجلۀ بخارا، سال اول، شمارۀ 2، مهر و آبان صص 25-24. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391) رستاخیز کلمات، تهران، سخن. شمیسا، سیروس (1378) انواع ادبی، تهران، فردوس. عمران پور، محمدرضا (1384) عوامل ایجاد، تغییر و تنوع و نقش لحن در شعر، فصلنامه پژوهشهای ادبی،دوره 6 ، شماره 9- 10، سال 1382، صص 149-127. فتوحی، محمود (1393) بلاغت تصویر، تهران، سخن. گری، مارتین (1382) فرهنگ اصطلاحات ادبی، ترجمه منصوره شریفزاده، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. میر صادقی، جمال (1385). عناصر داستان، تهران، سخن. Arshadnezhad,SH, (1998) fane sheer engilisi, Tehran, gil, [in Persian]. Fotohi,M, (2014) belaghat tasvir,Tehran, sokhan,[in Persian]. Grey.M, (2003) farhang estelahat adabi, tarjomeh mansoreh sharifzadeh, Tehran, pazhoheshgah olom ensani va motaleat farhangi, [in Persian]. Hamidian, S, (1998) be koshesh Khatib rahbar kh,Tehran,nashr mahtab, [in Persian]. Hamidian,S, (2014) saadi dar ghazal,Tehran,niloofar [in Persian]. Hamidian, S, (1993) daramadi bar andisheh va honar ferdosi,Tehran, nashr markaz, [in Persian]. Anasor dastan,Tehran, sokhan, [in Persian]. Omranpoor, M, (2004) avamel ijad, taghir va tanavo va naghsh lahn dar sheer, faslname pazhohesh haye adabi, dore 6, shomare 9 va 10, sal 1382, safhe127-149, [in Persian]. Perin, L, (1997) darbare sheer, tarjomeh fatemeh rakei,Tehran, etelaat, [in Persian]. Poornamdarian, T, (2001) belaghat va goft o goy matn, daneshkade adabiyat va olom ensani, daneshgah tarbiyat moalem, shomare32,safhe11-37, [in Persian]. Saadi, M, (1996) koliat saadi, tashih mohammadali froghi, Tehran, negah [in Persian]. Shafei kadkani, M, (2012) rastakhiz kalamat, Tehran, sokhan [in Persian]. Shafei kadkani, M, (1998) jadoy mojaverat, majale Bokhara, sal aval, shomare 2, mehr va aban safhe 24-25, [in Persian]. Shamisa, S, (1999) anvae adabi, Tehran, ferdos, [in Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 663 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 682 |