تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,500 |
تعداد مقالات | 70,262 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,481,117 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,709,123 |
نظریۀ میرداماد دربارۀ چگونگی تحقق خارجی حرکت و معانی آن | ||
فلسفه | ||
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 34، شهریور 1399، صفحه 127-145 اصل مقاله (573.65 K) | ||
نوع مقاله: علمی -پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2020.292574.1006485 | ||
نویسندگان | ||
محمود صیدی* 1؛ سید محمد موسوی2 | ||
1استادیار گروه فلسفه و حکمت دانشگاه شاهد | ||
2دانشیار گروه فلسفۀ دانشگاه علوم اسلامی رضوی | ||
چکیده | ||
حرکت و تغییر در مقابل ثبات، از مسائل دیرین فلسفه است که از دیرباز فیلسوفان بزرگ هر یک سعی در تببین و تحلیل آن داشتهاند. از این جهت بررسی چگونگی تحقق خارجی حرکت نیز وارد مباحث فیلسوفان بزرگ از جمله میرداماد شده است. میرداماد نظریۀ خویش را دربارۀ وجود خارجی حرکت در چند بخش کلی ارائه میکند: تعریف دوگونۀ حرکت توسطیه و قطعیه، ارائۀ براهینی در اثبات وجود خارجیداشتن حرکت قطعیه و وجود ذهنی یا خیالی حرکت توسطیه، وجود خارجی حرکت قطعیه در عبارات و نظریات ابن سینا. در پژوهش پیش رو به بررسی نقادانۀ نظریۀ میرداماد در این زمینهها پرداخته و اثبات شد که تعریف میرداماد از حرکت قطعیه، تبیین و تحلیل حرکت توسطیه در نظر ابن سینا با توضیحات تفصیلی بیشتر است و ارتباطی به تعریف حرکت قطعیه که ابن سینا آن را ذهنی و خیالی می داند، ندارد؛ بنابراین حرکت قطعیهای که میرداماد آن را خارجی میداند، با حرکت توسطیهای که ابن سینا آن را خارجی میداند، تفاوت ندارد. اگرچه میرداماد با نقل عباراتی از ابن سینا و استدلال بدانها، بر تفاوت معنایی این دو اصرار دارد، اما به نظر میرسد که عبارات منقول و مورد استدلال، دلالتی بر مدعای میرداماد ندارند و اثباتکنندۀ نظریۀ او نیستند. | ||
کلیدواژهها | ||
میرداماد؛ ابن سینا؛ حرکت؛ توسطیه؛ قطعیه؛ زمان | ||
مراجع | ||
ابن سینا (۱۴۰۵)، طبیعیات شفاء، تصحیح ابراهیم مدکور، قم، مکتبة آیةاللّه المرعشى النجفى. ـــــــــــ (۱۳۶۴)، النجات من الغرق فی بحر الضلالات، تصحیح محمدتقی دانش پژوه، تهران، دانشگاه تهران. ـــــــــــ (بیتا)، التعلیقات، تصحیح عبدالرحمن بدوی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی. ـــــــــــ (1404)، المنطق من الشفاء، تصحیح ابراهیم مدکور، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. ابراهیمی، عبدالجواد (1372)، «بحث و بررسی دیدگاه حکیم سبزواری در حرکت توسطیه و قطعیه»، مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت دویستمین سال تولد حکیم سبزواری، سبزوار، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، ص26-33. ارسطو (۱۳۶3)، طبیعیات، ترجمۀ مهدی فرشاد، تهران، امیرکبیر. بهمنیار، المرزبان (۱۳۷۵)، التحصیل، تصحیح مرتضى مطهرى، تهران، دانشگاه تهران. سبزوارى، هادى (۱۳۸۳)، تعلیقات الحکمة المتعالیة فىالاسفار العقلیة الاربعه، تصحیح ابراهیم امینی، قم، منشورات مصطفوى. طباطبائى، محمدحسین(۱۴۲۴)،نهایةالحکمة، تصحیح عباسعلى زراعى سبزوارى، قم، الاسلامی. فتحعلی، محمود و رحمتاللّه رضایی (1387)، «تأمّلی بر تفاسیر حرکت قطعیه و توسطیه»، سال ششم، ش1، پاییز، ص99ـ133. علوی عاملی، احمد بن زینالعابدین (۱۳76)، شرح کتاب القبسات، تحقیق مهدی محقق، تهران، دانشگاه تهران. مطهری، مرتضی (۱۳۸۴)، مجموعه آثار، ج11، قم، صدرا. ملاصدرا (۱۳۸۳)، الحکمة المتعالیة فىالاسفار العقلیة الاربعه، تصحیح ابراهیم امینی، قم، منشورات مصطفوى. میرداماد، محمد باقر بن محمد(۱۳۶۷)، القبسات، تصحیح مهدى محقق، تهران، دانشگاه تهران. ــــــــــــ (۱۳۸۵)، مجموعه مصنفات، تصحیح عبدالله نورانی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 393 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 341 |