تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,507,089 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,951 |
تجلی «سوبژکتیویته» در نظریة ارادة عمومی ژان ژاک روسو | ||
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
دوره 51، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 369-388 اصل مقاله (330.69 K) | ||
نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2020.276116.1927 | ||
نویسنده | ||
مجتبی جاویدی* | ||
استادیار، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران. | ||
چکیده | ||
ژان ژاک روسو انتقال از «وضع طبیعی» به «وضع مدنی» را با نظریة «ارادة عمومی» تبیین کرده است. ریشة اصلی نظریة ارادة عمومی را باید در سوبژکتیویته و تغییر بنیادین نسبت انسان و جهان که تحت تأثیر فضای شکلگرفتة پس از رنسانس، آغاز شده است، جستوجو کرد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بیان چگونگی تأثیرگذاری سوبژکتیویته بر نظریة ارادة عمومی روسو میپردازد. در چارچوب سوبژکتیویته، سوژة بنیاد عالم و هرچه غیر از آن ابژه این سوژه تلقی میشود و این سوژه است که هرچه غیر از خود را متعین میکند. بر همین اساس، در نظر روسو جامعة قراردادی ترسیمشده توسط ارادة عمومی (تجلی سوژه)، جایگزین طبیعت در مفهوم سنتی و عقل اجتماعی، جایگزین عقل عملی سنتی میشود. در این جامعة قراردادی، ارادة عمومی ناشی از عقل اجتماعی، قانون را متعین میکند. اساساً قانون مظهر خودآیینی و خودتعینبخشی ارادة انسانی است که به شهروندان میآموزد که طبق دستورهای وجدان رفتار کنند و مدام با خود در تضاد نباشند. هیچ قدرت عالی فوق ارادة عمومی وجود ندارد و افراد با تبعیت از قانون از هیچکس جز ارادة خود پیروی نمیکنند. | ||
کلیدواژهها | ||
اراده عمومی؛ روسو؛ سوبژکتیویته؛ قرارداد اجتماعی | ||
مراجع | ||
1. فارسی الف) کتابها 1. اشتراوس، لئو (1373)، حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمة باقر پرهام، تهران: آگاه. 2. بارنز، بکر (1358)، تاریخ اندیشة اجتماعی (از جامعه ابتدایی تا جامعة جدید)، ترجمه و اقتباس: جواد یوسفیان و علیاصغر مجیدی، ج 1،تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی با همکاری انتشارات امیرکبیر. 3. بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمة باقر ساروخانی، تهران: کیهان. 4. پولادی، کمال (1380)، از دولت اقتدار تا دولت عقل در فلسفة سیاسی مدرن، تهران: نشر مرکز. 5. جعفری جزی، مسعود (1378)، سیر رمانتیسم در اروپا، تهران: نشر مرکز. 6. حسنی، سید حمیدرضا؛ موسوی، هادی (1395)، انسان کنششناسی پوزیتیویستی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 7. داوری اردکانی، رضا (1390)، دربارة علم، ویراست سوم، تهران: هرمس. 8. ---------------- (1386)، دربارة غرب، ویراست دوم، تهران: هرمس. 9. ------------------ (1383)، فرهنگ، خرد و آزادی، تهران: ساقی. 10. ----------------- (1374)، فلسفه چیست؟ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 11. ---------------- (1373)،، فلسفه در بحران، تهران: امیرکبیر. 12. روسو، ژان ژاک (بیتا)، اعترافات، ترجمة فرهاد، تهران: معرفت. 13. -------------- (1349)، امیل یا آموزش و پرورش، ترجمة منوچهر کیا، تهران: دریا. 14. --------------- (1375)، خیالپروریها، ترجمة احمد سمیعی (گیلانی)، تهران: سروش. 15. -------------- (1380)، قرارداد اجتماعی (متن و در زمینة متن)، هیأت تحریریه: ژرار شومین، آندره سنیک، کلود مورالی، ژوزه مدینا، ترجمة مرتضی کلانتریان، تهران: آگاه. 16. --------------- (1386)، گفتاری در باب نابرابری، ترجمة حسین راغفر و حمید جاودانی، تهران: مؤسسة عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامهریزی. 17. زرشناس، شهریار (1392)، مبانی نظری غرب مدرن، قم: معارف. 18. -------------- (1393)، واژهنامة سیاسی - فرهنگی، قم: معارف. 19. شریعت، فرهاد (1384)، مبانی اندیشة سیاسی در غرب (از سقراط تا مارکس)، تهران: نشر نی. 20. صانعی درهبیدی، منوچهر (1384)، مبانی اندیشههای فلسفی (فلسفة عمومی)، تهران: امیرکبیر. 21. ضیاء شهابی، پرویز (1391)، درآمدی پدیدارشناسانه به فلسفة دکارت، تهران: هرمس. 22. کاپلستون، فردریک چارلز (1389)، تاریخ فلسفه (از ولف تا کانت)، ج 6، ترجمة اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران: علمی و فرهنگی. 23. کالینیکوس، آلکس (1385)، درآمدی تاریخی بر نظریة اجتماعی، ترجمة اکبر معصوم بیگی، تهران: آگه. 24- کلوسکو، جورج (1395)، تاریخ فلسفة سیاسی (جلد سوم: از ماکیاولی تا مونتسکیو)، ترجمة خشایار دیهیمی، تهران: نشر نی. 25. مارشال، گوردون (1388)، فرهنگ جامعهشناسی آکسفورد، ترجمة حمیرا مشیرزاده، تهران: میزان. 26. موحد، محمدعلی (1392)، در هوای حق و عدالت: از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، چ چهارم، تهران: نشر کارنامه 27. وینسنت، اندرو (1383)، نظریههای دولت، ترجمة حسین بشیریه، تهران: نشر نی. 28. همپتن، جین (1385)، فلسفة سیاسی، ترجمة خشایار دیهمی، تهران: طرح نو.
ب) مقالات 29. شریعت، فرهاد (1382)، «تحول جامعه مدنی در اندیشۀ سیاسی غرب: روسو؛ جامعهگرایی و ارادة عمومی»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 191-192. 30. طالبزاده، سید حمید (1395)، «ماهیت علوم انسانی مدرن»، در: درسگفتارهای اولین دورة طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، قم: بوستان کتاب. 31. ----------------- (1381)، «نگاهی به مبانی مابعدالطبیعه اراده»، نشریة فلسفه، ش 6 و 7. 32. منصورآبادی، عباس؛ موسوی اصل، سیدسعید (1394)، «تحول مفهومی قانون طبیعی ذیل سوبژکتیویتة دکارتی»، حقوق خصوصی، دورة 12، ش 2. 33. موسوی اصل، سید سعید (1397)، «رویکرد سوبژکتیو به قانون در فلسفة کانت»، حکمت اسلامی، دورة 5، ش 1.
2. انگلیسی A) Books
1. Cicero, M. T (1928), De Re Publica; De Legibus , tr: C. W. Keyes, Cambridge: Harvard University Press
2. Kant, Immanuel (1909), Critique of Practical Reason, Trans, TK abbott. New York: Prometheus Books.
3. Kant, Immanuel (2006), Groundwork of the Metaphysics of Morals. Translated and Edited By Mary Gregor. England: Cambridge University Press.
4. Kant, Immanuel (1996), Practical Philosophy. Translated and Edited By Mary Gregory. England: Cambridge University. Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,493 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 637 |