تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,028 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,499,342 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,823 |
رتبهبندی شاخصهای تابآوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی با روش بیزین بهترین-بدترین. | ||
مدیریت آب و آبیاری | ||
دوره 10، شماره 2، مهر 1399، صفحه 301-316 اصل مقاله (1.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwim.2020.303387.803 | ||
نویسندگان | ||
آزاده دوگانی1؛ آرش دوراندیش* 2؛ محمد قربانی3 | ||
1دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
2دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
3استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
عدم امنیت آب یک نگرانی رو به رشد در سطح جهان است، بهویژه برای کشورهای در حال توسعه، که در آن طیف وسیعی از فعالیتها از جمله کشاورزی به سیستمهای تأمین آب وابسته است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای مثال استفاده فزاینده از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی دشت مشهد در نتیجه توسعه کشاورزی و صنایع وابسته در این دشت منجر به تشدید روند نزولی سطح آبخوان آن شده است. از این رو تابآوری دشت مشهد نسبت به کاهش منابع آب زیرزمینی مسئلهای بسیار مهم است. در این تحقیق سعی شده است تا با توجه به نظر کارشناسان امر و با استفاده از دو روش بیزین بهترین-بدترین و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، پس از تعیین متغیرهای اساسی تأثیرگذار بر مدل به تحلیل اولویت این متغیرها پرداخته شود تا بتوان با استفاده از این دانش، در آینده به تعریف استراتژیهای اساسی برای افزایش تابآوری این منابع در این دشت پرداخت. با توجه به مرور ادبیات ، این تحقیق اولین تلاش برای به کارگیری روش بیزین بهترین-بدترین در این حوزه تحقیقاتی است. نتایج این تحقیق نشان دادهاست که بترتیب نرخ تخلیه آبهای زیرزمینی در کشاورزی (با وزن نهایی 18103/0 در بخش BWM و 21216/0 در بخش AHP)، منابع آب زیرزمینی موجود کشاورزی (با وزن نهایی 20104/0 در بخش BWM و 174165/0 در بخش AHP)، میزان تلفات آب سطحی و زیرزمینی در بخش کشاورزی (با وزن نهایی 10248/0 در بخش BWM و 0884/0 در بخش AHP)، با ترتیبی متفاوت در دو روش، بالاترین اهمیت را دارا میباشند. | ||
کلیدواژهها | ||
بیزین بهترین- بدترین؛ تابآوری منابع آب زیرزمینی؛ دشت مشهد؛ فرایند تحلیل سلسلهمراتبی | ||
مراجع | ||
1. آل محمد.، س. ملک محمدی، ب. یاوری، ا. ر. و یزدان پناه، م. (1395). تحلیلی بر تابآوری منابع آب در فرایند حکمرانی سرزمین فلات ایران. راهبرد. 81 (4): 145-176. 2. باریکانی، ا.، احمدیان، م. و خلیلیان، ص. (1390). بهرهبرداری بهینه پایدار از منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی: مطالعه موردی زیربخش زراعت دشت قزوین. اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی). 25 (2): 253-262. 3. درخشان، ه.، داوری، ک. هاشمینیا، م. و ضیائی، ع.ن. (1396). حداکثر خشکسالی محتمل مبنایی برای تخمین و حفظ ذخایر استراتژیک آب زیرزمینی. آب و توسعه پایدار. 4 (2): 130-121. 4. غفوری خرانق، س.، بنی حبیب، م. ا. و جوادی، س. (1398). ارزیابی سناریوهای حکمرانی آب زیرزمینی. مدیریت آب و آبیاری. 9 (2): 305-319. 5. فرزانه، م. ر.، باقری، ع. و مومنی، ف. (1398). نقد رویکرد حاکم بر طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی و پیشنهاد راهکار جایگزین جهت پیاده سازی در محدودهی مطالعاتی رفسنجان. پژوهش های حفاظت آب و خاک. 26 (1): 169-185. 6. مسعودیان، م.، و داوودی نژاد، م. (1393). روش ها و مدل های کاهش مصرف آب در بخش صنعت. دومین همایش ملی بازیافت آب راهبردی اصولی برای بحران آب. دفتر طرح کلان ملی دانش وفناوری بازیافت پسابهای شهری صنعتی و کشاورزی دانشگاه تهران. تهران- ایران. 7. مهر آذر، آ.، مساح بوانی، ع.ر. مشعل، م. و رحیمی خوب، ح. (1395). مدل سازی یکپارچه سیستمهای منابع آب، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی دشت هشتگرد با رویکرد دینامیک سیستمها. مدیریت آب و آبیاری. 6 (2): 263-279. 8. مولوی، ح.، لیاقت، ع.م. و نظری، ب. (1395). ارزیابی سیاستهای اصلاح الگوی کشت و مدیریت کمآبیاری با استفاده از مدلسازی پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضهی آبریز ارس). مدیریت آب و آبیاری. 6 (2): 217-236. 9. Boysen, F. (2002). An overview and evaluation of composite indices of development. Journal of Social Indicators Research. 59: 115-151. 10. Cuthbert, M. O., Taylor, R. G., Favreau, G., Todd, M. C., Shamsudduha, M., Villholth, K. G. & Lawson, F. M. (2019). Observed controls on resilience of groundwater to climate variability in sub-Saharan Africa. Nature. 572 (7768): 230-234. 11. Fuchs, E. H., Carroll, K. C., & King, J. P. (2018). Quantifying groundwater resilience through conjunctive use for irrigated agriculture in a constrained aquifer system. Journal of hydrology. 565: 747-759. 12. Hashimoto, t., Stedinger, J.R. & Loucks, D.P. (1982). Reliability, Resiliency and Vulnerability Criteria for Water Resources System Performance Evaluation. Water Resources Research. 10(1): 14-20. 13. Hund, S. V., Allen, D. M., Morillas, L., & Johnson, M. S. (2018). Groundwater recharge indicator as tool for decision makers to increase socio-hydrological resilience to seasonal drought. Journal of Hydrology. 563 (5): 1119-1134. 14. Derakhshan, H., Davari, k. Hasheminia, S.M. & Naghi A. (2018). Protecting strategic growndwater reserves is essential for sustainable development. Second Conference on Non-Agent Defense and Sustainable Development. Bejing, China. 15. Intharathirat, R., & Salam, P. A. (2020). Analytical Hierarchy Process-Based Decision Making for Sustainable MSW Management Systems in Small and Medium Cities. In Sustainable Waste Management: Policies and Case Studies. Springer, Singapore. 16. Izady A., Davary K., Alizadeh A., MoghaddamNia, A., Ziaei A.N. and Hasheminia, S.M. (2013). Application of NN-ARX model to predict groundwater levels in the Neishaboor Plain, Iran. Water Resources Management. 27(14): 4773–4794. 17. Kotir, J. H., Smith, K. Brown, G. Marshall, N. & Johanstone. R. (2016). A system dynamics simulation model for sustainable water resources management and agricultural development in the Volta River Basin, Ghana. Science of the Total Environment. 573: 444-457. 18. Li., R. & Merchant, J.W. (2013). Modeling vulnerability of groundwater to pollution under future scenarios of climate change and biofuels-related land use change: A case study in North Dakota, USA. Science of the Total Environment 447: 32–45. 19. Loucks, D.P. (1997). Quantifying Trends in System Sustainability. Hydrological Science Journal. 42(4): 513-530. 20. MacDonald, A. M., Bell, R. A., Kebede, S., Azagegn, T., Yehualaeshet, T., Pichon, F. & Calow, R. C. (2019). Groundwater and resilience to drought in the Ethiopian Highlands. Environmental Research Letters. 14(9): 1-9. 21. Madani, k. (2010). Towards Sustainable Watershed Management: Using System Dynamics for Integrated Water Resource Planning VDM Publishing. 22. Madani, k. (2016). Editorial. “Water Crisis in Iran: A Desperate Call for Action”. Tehran Times. May7, http://www.tehrantimes.com/news/301198/water-crisis-in-Iran-A-desperate-call-for-action. 23.Mohammadi, M., & Rezaei, J. (2019). Bayesian best-worst method: A probabilistic group decision making model. Omega. 96 (10):1-9. 24.Nadiri, A. A., Gharekhani, M., Khatibi, R., Sadeghfam, S., & Moghaddam, A. A. (2017). Groundwater vulnerability indices conditioned by supervised intelligence committee machine (SICM). Science of the Total Environment. 574: 691-706. 25. Parsons, M., & Thoms, M. C. (2017). From academic to applied: Operationalising resilience in river systems. Geomorphology. 305(3): 242-251. 26. Roach, T., Kapelan, Z. & Ledbetter, R. (2018). Resilience-based performance metrics for water resources management under uncertainty. Advances in Water Resources. 116: 18-28. 27. Samani., N. (2017). Management of Surface and Groundwater Relationship to Adapt to Water Crisis, Analytical Modeling, First Conference on Shiraz Ecological Resilience, Shiraz, Shiraz Municipality. Davos, Switzerland. 28. UNESCO-WWAP. (2012). Managing water under un- certainty and risk. The United Nations World Water Development report (WWDR). Part of the UN World Water Assessment Program me (WWAP), UNESCO. Paris. 29. Vrba., J. & Verhagen, B. (2011). Groundwater for Emergency Situations A Methodological Guide. IHP-VII Series on Groundwater. International Hydrological Programme Division of Water Sciences. (3): 1-317.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 716 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 731 |