پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,766 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,222,961 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,970,140 |
برهمکنش محیط و فرهنگ: چشم‌انداز جغرافیایی و تحلیل باستانشناختی استقرارهای عصرمفرغ شهرستان هوراند | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1399، صفحه 61-81 اصل مقاله (1.12 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.250416.142529 | ||
| نویسندگان | ||
| سحر بختیاری* 1؛ روح اله شیرازی2؛ بهروز عمرانی3؛ رضا سلمان پور4 | ||
| 1دانشجوی دکترای باستانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| 2استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| 3دانشیار پژوهشکده باستانشناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| 4دانشجوی دکترای باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| شهرستان هوراند در شرقیترین بخش استان آذربایجان شرقی واقع شده و شاید جز معدود مناطقی از کشور باشد که تاکنون فعالیتهای عمده باستانشناختی در آن به انجام نرسیده است. نیک میدانیم مجموعه عوامل زیستمحیطی نقشی موثر در ایجاد استقرارهای انسانی در هر دوره زمانی دارند، لذا در باستانشناسی علاوه بر شناخت میزان تاثیر محیط در ایجاد هر استقرار، میزان انطباق استقرارها با شرایط محیطی حاکم را باید بررسی نمود. یکی از روشهای بررسی انطباق استقرارها با شرایط محیطی در مطالعات باستانشناسی مطالعه و تحلیل الگوی استقراری است که به بررسی شکلگیری محوطههای باستانی در بسترهای محیطی میپردازد. با توجه به موقعیت جغرافیایی و قابلیتهای زیستمحیطی منطقه، ضروری است که بدانیم کدام عوامل محیطی در ایجاد، تداوم و یا متروک شدن محوطهها تاثیر داشته و نحوه برخورد انسان با محیط خود در انتخاب شیوه زندگی چگونه بوده است. در راستای این مهم، 42 استقرار شهرستان هوراند که دربرگیرنده آثاری از عصرمفرغ هستند، با نگرش تعیین الگوهای استقراری بر اساس متغیرهای محیطی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش از طریق روش توصیفی -تحلیلی و روش آماری استنباطی از جمله تحلیلخوشه‌ای و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS ,ArcGIS نحوه توزیع محوطههای باستانی نسبت به متغیرهای طبیعی بررسی گردید. الگوی مکانگزینی محوطهها در ارتباط با منابع زیستمحیطی نشان میدهد که الگوی استقراری عصرمفرغ شهرستان هوراند مشابه الگوی استقراری امروزی بوده و همواره تحت تاثیر شرایط زیستمحیطی دو الگوی استقراری کشاورزان یکجانشین و دامداران کوچنشین در منطقه مشاهده میشود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شهرستان هوراند؛ عصر مفرغ؛ الگوهای استقراری؛ عوامل محیطی؛ توزیع‌فضایی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Interaction Between Environment and Culture: Geographical Landscape and Archaeological Analysis of Bronze Age Settlements of Horand County | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sahar Bakhtiari1؛ rouhollah shirazi2؛ behrooz omrani3؛ Reza Salmanpour4 | ||
| 1Department of Archeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Sistan and Baluchestan. Zahedan.Iran | ||
| 2Assistant Professor of University Sistan and Baluchestan | ||
| 3Department of Archaeological Research | ||
| چکیده [English] | ||
| Horand County is located in the most eastern part of Eastern Azerbaijan Province and is perhaps one of the few areas of Iran where major archaeological activities have not yet been carried out. Environmental factors play an important role in creating human settlements in any period. So in archaeology, in addition to the effects of the environment on the creation of each settlement, the degree of the adaptation of settlements to environmental conditions should be examined. One of the methods of studying the adaptation of settlements to environmental conditions is to analyze settlement patterns, that is to examine the formation of ancient sites in environmental contexts. Considering the geographical location and environmental potentials of a region, it is important to know which environmental factors have contributed to the creation, continuity, or abandonment of the grounds and how humans have dealt with their environment in choosing a lifestyle. For this purpose, 42 sites of Horand County, which have traces of the Bronze Age, are studied with the aim of determining the settlement patterns based on environmental variables. Through cluster analysis and using SPSS and ArcGIS software, the distribution of ancient sites in relation to natural variables is investigated. The location pattern of the sites in relation to the environmental resources shows that the settlement pattern of the Bronze Age at Horand is similar to the current settlement pattern and that, under the effect of the environmental conditions, two settlement patterns of sedentary farmers and nomadic herders in the region have always been observed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Horand County, Bronze Age, Settlement Patterns, Environmental Factors, Spatial Distribution. | ||
| مراجع | ||
|
آجرلو، بهرام، (1391)، " اقلیم دیرین فلات ایران در عصر نوسنگی " ، پژوهشهای ایرانشناسی، سال 2، شماره 1، صص20-1 . اسپرنت، پی، اسمیتون، ان. سی، (1386)، روشهایآماریناپارامتریکاربردی، ترجمه حسینعلی نیرومند، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد. افشاریسیستانی، ایرج، (1369)، آذربایجان شرقی: مجموعه اوضاع تاریخی، جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی، جلد اول. تهران، رایزن. امیدوار، کمال، (1389)، درآمدی بر حفاظت خاک و آبخیزداری، یزد، دانشگاه یزد. الماسی، طیبه، مترجم، عباس، (1392)،" بررسی تغییرات فرهنگی دشت کنگاور از دوره مسسنگ تا پایان عصرمفرغ براساس مدلهای استقراری"، پژوهشهایباستانشناسیایران، شماره 5 ، صص 51 –62. خسرو تهرانی، خسرو، (1382)، زمینشناسیایران، تهران، پیام نور. دوستی، حسین، (1373)، نگاهی به تاریخ و جغرافیای ارسباران، تبریز، احرار. رئیس نیا، ابراهیم، (1368)، آذربایجان در سیر تاریخ از آغاز تا اسلام، تبریز، نیما. زوار، افسانه، رمضانی، الیاس، نقینژاد، علیرضاف ژوستن، هانس، (1396)، "بررسی گردهشناختی تغییرات پوششگیاهی و آبوهوایی مانداب گانلیگول ارومیه در اواخر هولوسن"، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، جلد 25، شماره 1، صص 94-82. زاهدی، مجید، علیاکبر رسولی، فرجی، عبداله،(1388)، "تهیه اطلس اقلیمی آذربایجان"، جغرافیا و برنامهریزی، شماره 27، صص 230- 215. سعیدی، عباس، (1377)، مبانی جغرافیای روستایی، تهران، سمت. عظیمیحسینی، محمد، نظریفرد، محمدهادی، مومنی، رضوانه ،(1389)، کاربردGIS درمکانیابی، تهران، مهرگان. علیزاده، عباس، (1386)، تئوریوعملدرباستانشناسی(بافصلهایی در زیستشناسیتحولیومعرفتشناسی(،تهران، پژوهشکده باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی کشور. فشارکی، پریدخت (1388)، جغرافیای روستایی، تهران، دانشگاه پیام نور. مترجم، عباس، (1387)، بررسیوتحلیلالگوهایاستقراریدورهمفرغقدیمدر دشتهایپیرامونکوهستانالوندهمدان، رساله دکترا، بهراهنمایی کمالالدین نیکنامی، گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. مترجم، عباس، بلمکی، بهزاد، (1388)، "بررسی و تحلیلاستقرارهای اشکانی دامنههایشمالیالوند همدان"، مطالعات باستانشناسی، دوره1، شماره1، صص 153-135. ملک شهمیزرادی، صادق، (1382)، ایران در پیش از تاریخ باستان شناسی ازآغاز تا سپیده دم شهرنشینی، تهران، معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی. مورگان، جورج ، لیچ، نانسی، گلوکنر، جین، بارث، کارن، (1391)، آمارمقدماتیدراسپیاساس: کاربردوتفسیرنتایج، ترجمه کیومرث زرافشانی و خدیجه مرادی، کرمانشاه، دانشگاه رازی. موسویکوهپر، مهدی، حیدریان، محمود، آقایاری، محسن، وحدتی نسب، حامد، خطیبشهیدی، حمید، نیستانی، جواد، (1390)، "تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطههای باستانی استان مازندران"، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، شماره 75، صص 123- 105. ناصریصومعه، حسین، (1393)، "بررسی و تحلیل الگوهای استقراری شهرستان بستانآباد در دوران مسوسنگ"،پایاننامه کارشناسیارشد، بهراهنمایی کمالالدین نیکنامی، گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. نیکزاد، میثم، (1390)، "بررسی الگوی استقراری دوره نوسنگی دشت سرفیروزآباد کرمانشاه"، پایاننامهکارشناسیارشد، بهراهنمایی کمالالدین نیکنامی، گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. نیکنامی، کمالالدین، خطیبشهیدی، حمید، سعیدیهرسینی، محمدرضا، (1386)، "تئوریها و تکنیکهای مدلسازی پیشبینی (تخمین) مکانها و پراکنشهای سایتهای پیشازتاریخی در پهندشتهای باستانشناختی با کاربرد GIS و رگرسیون لجستیک، مطالعه موردی: حوضه رودخانه گاماسیاب زاگرس مرکزی"، فصلنامه علمی پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 184، صص 193 – 212. Alizadeh, A. 2010.The Rise of Highland Elamite State in Southwestern Iran:" Enclosed " or " Enclosing Nomadism? Current Anthropology, 51(3): 353 -383.
Bottema, S. 1986. A Late Quaternary Pollen Diagram from Lake Urmia, Northwestern Iran, Review of Palaeobotany & Palynology, 47(3-4): 241-261.
Clarke, D.L. 1976. Spatial Analysis in Archaeology, (New Studies in Archaeology), Cambridge, Cambridge University Press.
Djamali, M. Kürschner, H. Akhani, H. De -Beaulieu, J.L. Amini, A. Andrieu-Ponel, V. Ponel, P. Stevens, L. 2008a. Palaeoecological Significance of the Spores of the Liverwort Riella (Riellaceae) in a Late Pleistocene Long Pollen Record from the Hypersaline Lake Urmia, NW Iran, Review of Palaeobotany and Palynology 152: 66–73.
Djamali, M. De-Beaulieu, J.L. Shah-hosseini, M. Andrieu-Ponel, V. Ponel, P. Amini, A. Akhani, H. Leroy. S. 2008b. A Late Pleistocene Long Pollen Record from Lake Urmia, NW Iran, Quaternary Research 69: 413–420.
Djamali, M. De-Beaulieu, J.L. Andrieu-Ponel, V. Berberian, M. Miller, N.F. Gandouin, E. Lahijani, H. Shah-Hosseini, M. Ponel, Ph. Salimian, M. Guiter, F. 2009. A Late Holocene Pollen Record from Lake Almalou in NW Iran: Evidence for Changing Land-Use in Relation to Some Historical Events During the Last 3700 Years, Journal of Archaeological Science, 36:1364–1375.
El-Moslimany, A.P. 1987, The Late Pleistocene Climates of the Lake Zeribar Region (Kurdistan, Western Iran), Deduced from the Ecology and Pollen Production of Non-Arboreal Vegetation, Vegetatio, 72(3): 131-139.
Hodson. F.R. 1970. Cluster Analysis and Archaeology: Some New Developments and Applications, World Archaeology,1(3): 299-320.
Kowalewski, S.A. 2008. Regional Settlement Pattern Studies, Journal Archaeol Res, 16:225–285.
Rencher. A.C. 2003. Methods of Multivariate Analysis, John Wiley & Sons, Vol.492.
Shahrabi, M. Kelts, K. 1986. Holocene Sediment Logy of Hyper Saline Lake Uremia, Northwestern Iran, Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology,54:105-130
Van Zeist, W. Bottema, S. 1967. Palynological Investigations in Western Iran, Paleohistoria, 19: 19-95.
Van Zeist, W. Bottema, S. 1977. Palynological Investigations in Western Iran, Palaeohistoria 19:19–85.
Van Zeist, W. Bottema, S. 1991. Late Quaternary Vegetation of the Near East. Beihefte zum Tübinger Atlas des Vorderen Orients, Reihe A, 18: 1–156.
Van Zeist, W. Wright Jr.H.E. 1963. Preliminary Pollen Studies at Lake Zeribar, Zagros Mountains, Southwestern Iran. Science, 140: 65–67.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 455 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |
||