تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,932 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,744 |
پژوهشی در فناوریهای هنریِ ساخت زیورآلات نقرهای زنان در سیستان و بلوچستان | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 8، دوره 12، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 131-153 اصل مقاله (1.28 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2020.300736.1417 | ||
نویسندگان | ||
فرح انگیز صبوحی ثانی* 1؛ یاسین صدقی2؛ مهدی رازانی3 | ||
1کارشناس ارشد حفاظت و مرمت اشیای فرهنگی، گروه مرمت، دانشگاه هنر اصفهان | ||
2کارشناس ارشد باستان سنجی، گروه باستان سنجی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
3استادیار، دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
چکیده | ||
زیورآلات فلزی سنتی و بومی بانوان در سیستان و بلوچستان از آثار زینتی مهم بوده که تا چند دهه پیش استفاده میشده است. این آثار که در طرحها و مدلهای گوناگون ساخته میشده از شاخصترین دستساختههای هنری جنوبشرق است که امروزه رو به فراموشی رفته و به مطالعه و تحقیق در این زمینه نیاز دارد. به همین منظور، در این مقاله سعی شده است با مطالعة زیورآلات سنتی بانوان بلوچ به بررسی روشهای ساخت، ساختار و چیستی مواد مورد استفادة آنها پرداخته شود. ازاینرو، در مطالعة حاضر 9 نمونه از زیورآلات مرسوم زنان بلوچی مورد آزمایش و بررسی قرار گرفتهاند و روی آنها آزمایشهایی همچون متالوگرافی (OM)، رادیوگرافی، سیتیاسکن (CT-Scan)، آنالیز پراش پرتوی ایکس (XRD) و آنالیز فلورسانس اشعة ایکس (XRF) انجام گرفته است. بررسیها و آزمایشهای ساختارشناسی زیورآلات فلزی نشان داد پایة فلزی اصلی آثار تماماً از آلیاژ نقرهـ مس است و با ساختار یوتکتیک و با روشهای ریختهگری ساخته شدهاند. بهطوریکه آزمایشهای عنصری و ترکیبی دو عنصر نقره و مس را به ترتیب با بیشترین میزان در ترکیب نوع آلیاژ شناسایی کرده است. همچنین، نوع اتصالات، لحیمکاری و مغز فلزی زیورآلات توسط بررسیهای رادیوگرافی و سیتیاسکن بررسی شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رادیوگرافی؛ زیورآلات نقرهای؛ ساختارشناسی؛ سیتیاسکن؛ متالوگرافی؛ XRD؛ .XRF | ||
مراجع | ||
[1] اسکات، دیوید (1395). متالورژی و ریزساختار در فلزات باستانی و تاریخی، ترجمة امید عودباشی و عاطفه شکفته، اصفهان: نشر جهاد دانشگاهی، دانشگاه اصفهان. [2] ایزدی، جعفر (1391). مبانی و تکنیکهای سیتیاسکنـ اسپیرال و مولتی اسلایس، تهران: علمی و فرهنگی. [3] بهشتی، ایرج؛ صدقی، یاسین؛ سیدسجادی، سید منصور (1398). «مطالعهای نو در باب باستانشناسی و باستانسنجی مهرههای سنگی نیمهبهادار شهر سوخته»، کتاب مجموعه مقالات شهرسوختة 2، به کوشش: سید منصور سیدسجادی و انریکو اسکالونه، نشر مدید، پیشین پژوه. [4] جیگلاک، هیراموتو گلاک سومی (1355). سیری در صنایع دستی ایران، ترجمة حمید عنایت، تهران: بانک ملی ایران. [5] سیدسجادی، سید منصور (1382). جواهرسازی در شهر سوخته، معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور. [6] ــــــــــ (1398). «گزیدهای از پژوهشهای میدانی سال 1393 در شهر سوخته»، کتاب مجموعه مقالات شهر سوخته 2، به کوشش: سید منصور سیدسجادی و انریکو اسکالونه، نشر مدید، پیشین پژوه. [7] شهشهانی، سهیلا (1388). «بلوچستان»، فرهنگ و انسان، ش 2، ص82ـ97. [8] صالح، الهه (1394). «بررسی زیورآلات وابسته به پوشاک مردان در عهد قاجار»، فصلنامة پیکره، س 4، ش 8، ص 24ـ35. [9] عودباشی، امید (1394). «ریزساختار اشیای نقرهای باستانی: تأثیر میزان مس در شکلگیری ریزساختارهای متفاوت در آلیاژهای نقرهـ مس»، چهارمین همایش بینالمللی، نهمین همایش مشترک، نوزدهمین کنگرة سالانة متالورژی، بیست و هفتمین سمینار سالانة ریختهگری، 19 و 20 آبان دانشگاه علم و صنعت ایران. [10] عودباشی، امید (1397). «مطالعة آزمایشگاهی و شناسایی روش ساخت یک ظرف نقرهای ساسانی متعلق به موزة آرامگاه بوعلی سینا همدان»، نشریة ریختهگری، س 37، ش 118، ص22ـ27. [11] غیبی، مهرآسا (1393). 3500 سال تاریخ زیورآلات اقوام ایرانی، چ 2، تهران: هیرمند. [12] گراوند، مهدیه؛ بخشندهفرد، حمیدرضا؛ سجادی، علی (1398). «مقایسة ریزساختار و تکنیک ساخت چهار شیء برنزی بهدستآمده از حفاریهای دو محوطة تپة فرودگاه و سنگتراشان خرمآباد»، مطالعات باستانشناسی،س 11، ش 2، ص 245ـ260. [13] گلستانیفرد، فرهاد؛ صلاحی، اسماعیل؛ بهرهور، محمدعلی (1383). روشهای شناسایی و آنالیز مواد، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران. [14] یعقوبی، حمیده (1382). مستندسازی هنرهای سنتی سراوان، زاهدان: گزارش پژوهشی، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان (منتشرنشده). [15] یعقوبی، حمیده (1396). «زیورآلات سنتی زن بلوچ»، فصلنامة فرهنگ مردم ایران، س 13، ش 48 و 49، ص 85ـ111. [16] Bavley, Justine; Dungworth, David and Sarah Paynter (2001). Archaeometallurgy, Guidelines for Best Practice, Historic England. [17] Northover S. M. and Northover J. P (2014). “Microstructures of ancient and modern cast silver-copper alloys”, Materials Characterization, 90: PP 173-184. [18] Piccardo, P (2000). “Setting up an Investigation Method for the study of corrosion of AncientBurial Bronze Objects”: Microscopy and Analysis. 63, PP 13-15. [19] Pinasco, M. R., Ienco, M. G., Piccard, P., Pellati, G., Stagno, E (2001). Metallographic Approach to the Investigation of Metallic Archaeoligical Objects. Italy: Dept. of Chemistry and Industrial Chemistry (DCCI), University of Genoa. 30, PP 113-116. [20] Schreiner, M. Fruhmann, D. Jembrih-Simburger, and R. Linke (2004). X-rays in Art and Archaeology- an overview.International Centre for Diffraction Data 2004, Advances in X-ray Analysis,Volume 47. [21] Scott, D. A (1991). Metallography and Microstructure of Ancient and Historic Metals, Getty Conservation Institute, Los Angeles. [22] Taylor S. L (2013). an Investigation of the Mechanical and Physical Properties of Copper-Silver Alloys and the Use of These Alloys in Pre-Colombian America, Bachelor Project, Massachusetts Institute of Technology (MIT). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 770 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 751 |