تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,697,426 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,928,597 |
واکاوی زباهنگ مردسالاری و زنسالاری در فرهنگ ایرانی: مقایسۀ موردی فیلمهای سینمای ایران در دهههای 1360و0 139 | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 6، دوره 12، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 91-115 اصل مقاله (584.06 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2020.299933.1415 | ||
نویسندگان | ||
رضا پیشقدم1؛ علی درخشان* 2؛ اعظم جنتی عطایی3 | ||
1استاد آموزش زبان انگلیسی و روانشناسی تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استادیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه گلستان | ||
3کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه علامه طباطبائی | ||
چکیده | ||
پژوهش پیشرو بر آن است تا در بستر الگوی هایمز [39] به بررسی زباهنگ «مردسالاری» و «زنسالاری» در فیلمهای ایرانی بپردازد. این پژوهش از نوع کیفی و توصیفی بوده و درحقیقت انتخاب زباهنگها با هدف بررسی تفکرات و تغییر نگرش و دیدگاه فرهنگی جامعۀ ایرانی در دو دهۀ 1360 و 1390 است. در همین زمینه، 100 فیلم ایرانی که از نوع خانوادگی و اجتماعی و شامل 50 فیلم دهۀ 1360 و 50 فیلم دهۀ 1390 هستند از نظر گفتمانی و چگونگی بهکاربردن گفتوگوهای نشاندهندۀ زباهنگ «مردسالاری» و «زنسالاری» بررسی شدند. حدود 500 پارهگفتار از فیلمهای سینمایی ایرانی دهۀ 1360 و 500 پارهگفتار از فیلمهای سینمایی دهۀ 1390 یادداشت و واکاوی شدند. مشخص شد که بیشترین بسامد زباهنگ مردسالاری در فیلمهای ایرانی دهۀ 1390 به موارد تهدید، بزرگبینی، عصبانیت، دستور، متلکگویی، امرونهی، نیشوکنایه، پرخاش و تحقیر اختصاص یافته است و بیشترین بسامد زباهنگ «زنسالاری» در فیلمهای ایرانی دهۀ 1390 شامل تعیین تکلیف کردن، غر زدن، تحقیرکردن، کنایهزدن، جلب توجه کردن، عصبانیت، شکایت و بزرگبینی است. به نظر میرسد با توجه به تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی جامعۀ ایرانی در گذر زمان و پیشرفت چشمگیر فناوری در سراسر دنیا و تأثیر مستقیمی که این پیشرفت بر فرهنگ و نگرش جامعۀ ایرانی داشته است، طرز تفکر و نگرش جامعه دستخوش تغییراتی شده و دیدگاه افراد جامعه از تفکرات مردسالار به تفکرات زنسالار تغییر یافته است. درواقع، همانگونه که انتظار میرفت، میتوان دهۀ 1360 را مصداق بارز تفکر مردسالارانه و دهۀ 1390 را مصداق بارز تفکر زنسالارانه برشمرد. در پایان، مجموعهای از کاربردهای این زباهنگ، با عنوان هنجارهای گفتمان، بررسی و مشخص شدند. | ||
کلیدواژهها | ||
الگوی SPEAKING هایمز؛ زباهنگ؛ زنسالاری؛ فرهنگ؛ فرهنگکاوی زبان؛ مردسالاری؛ فیلمهای ایرانی | ||
مراجع | ||
[1] ابراهیمی، شیما؛ پیشقدم، رضا (در حال چاپ). معرفی زباهنگ: مطالعهای بر ژنهای فرهنگی ایرانیان، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. [2] اردستانی رستمی، حمیدرضا (1393). «اسطورة زادنِ زروان؛ گذار از زن سروری به مردسالاری و انعکاسِ آن در شاهنامه»، شعرپژوهی، دورۀ اول، ش 6. [3] پیشقدم، رضا (1391). «معرفی ’زباهنگ‘ بهعنوان ابزاری تحولگرا در فرهنگکاوی زبان»، مطالعات زبان و ترجمه، ش4. [4] پیشقدم، رضا؛ ابراهیمی، شیما ؛ درخشان، علی (در حال چاپ). «معرفی ’زباهیجان‘ بهعنوان حلقۀ مفقودۀ قومنگاری ارتباط: مکمل الگوی SPEAKING هایمز»، جستارهای زبانی. [5] پیشقدم، رضا؛ عطاران، آتنا (1392). «نگاهی جامعهشناختی به کنش گفتاری قسم: مقایسۀ زبانهای فارسی و انگلیسی»، مطالعات زبان و ترجمه، ش 46. [6] پیشقدم، رضا؛ فیروزیانپور اصفهانی، آیدا (1396). «تأملی جامعهشناختی پیرامون کاربردهای گفتمانی ’نمیدانم‘ در زبان فارسی در پرتو الگوی هایمز»، مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات، ش 18. [7] پیشقدم، رضا؛ آیدا فیروزیان پوراصفهانی؛ طباطبایی فارانی، سحر (1396). «واکاوی عبارت ’نازکردن‘ و ترکیبهای حاصل از آن در زبان فارسی در پرتو الگوی هَیَجامَد»، مطالعات فرهنگـ ارتباطات، دورۀ 39، ش 18. [8] پیشقدم، رضا؛ نوروزکرمانشاهی، پریا (1394). «ارتباط میان زبان، مذهب و فرهنگ: تحقیق و تدقیقی در کارکردهای لقب حاجی و واژههای وابسته در زبان فارسی»، زبانپژوهی، دورۀ 20، ش 8. [9] پیشقدم، رضا؛ وحیدنیا، فاطمه (1394). «کاربردهای ’دعا‘ در فیلمهای فارسی و انگلیسی در پرتو الگوی هایمز»، جستارهای زبانی، ش 7. [10] حسینی، سیدمجید (1391). «فیلم، معنا و تحول در فرهنگ سیاسی»، سیاست، دورۀ 20، ش 1. [11] درخشان، علی (2018). «تحلیل و نقد ارزشهای فرهنگی در مجموعه کتابهای درسى American English File»، پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، دورۀ 8، ش 18. [12] ذوالفقاری، حسن (1392).فرهنگ بزرگ ضربالمثلهای فارسی، تهران: علم. [13] رحمانی، حسین (1397). «تأثیر قدرت و جنسیت بر بیادبی و شیوة برخورد با آن در نمایشنامة افول اثر اکبر رادی»، زبانشناسی اجتماعی، ش 2. [14] سعادتنژاد، زهرا؛ فارسیان، محمدرضا (1398). «تقویت توانش بینافرهنگی از خلال متون ادبی و راهبردهای آموزش آن در زبان فرانسه»، جستارهای زبانی،دورۀ 10، ش 6. [15] شریفی، شلیر ابراهیم؛ ولیپور، علیرضا (1398). «بررسی تداخل زبانیـ فرهنگی در کاربرد پایدارهای مقایسهای»، پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی، دورۀ اول، ش9. [16] قوامی، مینا (1387). «بررسی مؤلفۀ جنسیت در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی تهران. [17] کریمی فیروزجایی، علی؛ جمشیدی، فاطمه (1398). «بازنمایی گفتمان جنسیت در فیلمهای سینمایی مطالعۀ موردی: فیلمسینمایی رگ خواب»، زبانشناسی اجتماعی، ش 3. [18] گرینبرگ، ل. (1397). مربیگری در درمان هیجانمدار، ترجمۀ محمدآرش رمضانی و زینب باقری، تهران: روان. [19] مرادی، روزبه (1396). «مروری بر پژوهشهای زبانشناسی جنسیت»، هنر زبان، دورۀ 2، ش 2. [20] محمدیمهر، غلامرضا؛ بیچرانلو، عبدالله (1393). «بازنمایی فرهنگ ایران در فیلمهای ایرانی تحسینشده در جشنوارۀ بینالمللی»، دورۀ 15، ش 26. [21] معززینیا، حسین (1388). سینما ـ جشنواره، تهران: سروش. [22] مقرب، فاطمه؛ صائبنیا، سمیه (1397). «نقش عوامل اجتماعی و فرهنگی بر سرمایۀ اجتماعی در بین زنان شهرستان گرمی»، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، دورۀ 2، ش 7. [23] منطقی، منوچهر؛ نقیزاده، محمد؛ صفردوست، عاطیه؛ محمد روضهسرا، مریم (1394). «نقش فرهنگ سازمانی بر اثربخشی پروژههای انتقال فناوری در ایران»، مدیریت توسعۀ فناوری، دورۀ 2، ش 3. [24] مهدیزاده، سیدمحمد (1387). رسانهها و بازنمایی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت مطبوعاتی و اطلاعرسانی، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانهها. [25] وود، جولیاتی (1383). «ویژگیهای ساختاری زبان و جایگاه زنان در جامعه»، ترجمۀ ابراهیم احراری، پژوهش و سنجش، س 11، ش 38. [26] Agar, M. (1994). Language Shock. Understanding the Culture of Conversation, New York: NY: William Morrow. [27] Benstead, L. J. (2020). “Conceptualizing and Measuring Patriarchy: The Importance of Feminist Theory”, Mediterranean Politics, PP 1ـ13. [28] Bonvillain, N. (2019). Language, Culture, and Communication: The Meaning of Messages, Rowman & Littlefield. [29] Brooks, M. D. (2019). “Language, Culture, and the Education of Indigenous Children: An Interview with Mary Eunice RomeroـLittle”, Language Arts, no. 96(4), PP 224ـ228. [30] Byram, M. (2012). “Language Awareness and (Critical) Cultural Awareness–Relationships, Comparisons and Contrasts”, Language Awareness, no. 21(1ـ2), PP 5ـ13. [31] Crozet, C. & Liddicoat, A. J. (2000). “Teaching Culture as an Integrated Part of Language: Implications for the Aims, Approaches and Pedagogies of Language Teaching”. A.J. Liddicoat & C. Crozet (Eds.), Teaching Language, Teaching Cultures (pp lـ18), Applied Linguistics Association of Australia, Melbourne: Language Australia. [32] ErvinـTripp, S. (1972). Is Sybil There? The Structure of American English Directives. Language in Society, no. 5(1), PP 22ـ66. [33] Goode, T., Sockalingam, S., Brown, M., & Jones, W. (2000). A planner’s guide—infusing principles, content and themes related to cultural and linguistic competence into meetings and conferences, National Center for Cultural Competence, Georgetown University. [34] Grieve, R., March, E., & Van Doorn, G. (2019). “Masculinity Might be More Toxic than We Think: The Influence of Gender Roles on Trait Emotional Manipulation”, Personality and Individual Differences, 138, PP 157ـ162. [35] Halliday, M. A. K. (1978). Language as Social Semiotic: The Social Interpretation of Language and Meaning, Hodder Arnold. [36] Hofstede, G. (1983). National Cultures Revisited. Behavior Science Research, 18(4), PP 285ـ305. [37] Hofstede, G. (1997). Cultures and Organizations, Software of the Mind, New York: McGraw Hill. [38] Hofstede, G. (2011). “Dimensionalizing Cultures: The Hofstede Model in Context”, Online Readings in Psychology and Culture, 2(1), PP 882ـ896. [39] Hofstede, G. & Minkov, M. (2010). Cultures and Organizations: Software of the Mind, New York: NY: McGraw. [40]. Hymes, D. (1967). “Models of the Interaction of Language and Social Setting”, Journal of Social Issues, no. 23(2), PP 8ـ28. [41] Hymes, D. (1972). “Models of the Interaction of Language and Social Life”, In Directions in Sociolinguistics: The Ethnography of Communication. Eds. Gumperz, J. & D. Hymes, New York: Holt, Rinehart, & Winston, PP 1ـ25. [42] Hymes, D. (1974). Foundations of Sociolinguistics: Ethnography of Speaking, Philadelphia: University of Pennsylvania. [43] Koch, K. and Manzella, P. (2019). “Introduction: The Language and Culture Perspective in Employee Relations”, In International Comparative Employee Relations, Edward Elgar Publishing. [44]Lakoff, R.(1975). Language and Women’s Place, NewYork: Harper & Row. [45] Mak, B. C. N. (2019). “Language and Culture at Work”, PP 217ـ220. [46] Michelson, K. (2019). “Global Simulation as a Mediating Tool for Teaching and Learning Language and Culture as Discourse”, Foreign Language Annals, 52(2), PP 284ـ313. [47] Minkov, M. (2007). What Makes Us Different and Similar: A new Interpretation of the World Values Survey and Other CrossـCultural Data. Sofia, Bulgaria: Klasika i Stil. [48] Munira, S., Hossain, A., & Nessa, M. (2020). “The Perception of Using Language in Gender Disparity: A Study on Tertiary Level Students”, Asian Journal of Social Science Studies, 5(1), p 1. [49] Pishghadam, R., Ebrahimi, S., & Derakhshan, A. (in press b). “Cultuling analysis: A New Methodology for Discovering Cultural Memes”. International Journal of Society, Culture and Language. [50] Pishghadam, R., Ebrahimi, S., Naji Meidani, E., & Derakhshan, A. (in press). An Introduction to “Cultuling” Analysis (CLA) in Light of Variational Pragmatics: A Step towards “Euculturing”و Research in Applied Linguistics. [51] Risager, K. (2011). “The Cultural Dimensions of Language Teaching and Learning”و Language Teaching, no. 44(4), PP 485ـ499. [52] Risager, K. (2012). “Linguaculture and Transnationality: The Cultural Dimensions of Language”, The Routledge Handbook of Language and Intercultural Communication : Routledge, PP 117ـ131 [53] Sapir, E. & B. Whorf (1956). Language, Thought, and Reality. Cambridge, MA: MIT Press. [54] Sharifian, F. & Palmer, G. B. (Eds.). (2007). “Applied cultural linguistics: Implications for Second Language learning and Intercultural Communication”. (Vol. 7). John Benjamins Publishing. [55] Smith, D. G., Rosenstein, J. E., Nikolov, M. C., & Chaney, D. A. (2019). “The Power of Language: Gender, Status, and Agency in Performance Evaluations”, Sex Roles, 80(3ـ4), PP 159ـ171. [56] Spender, D. (1980). Man Made Language.London:Routledge & Kegan Paul. [57] Thorne, B. and Henely, N. (1975). Language and Sex: Difference and Dominance.Rowley: Newbury House. [58] Vygotsky, L. (1978). “Interaction Between Learning and Development”, Readings on the Development of Children, no. 23(3), PP 34ـ41. [59] Vygotsky, L. (1986). Thought and Language, Cambridge: MA: MIT Pre. [60] Wardhaugh, R. (2010). An Introduction to Sociolinguistics, Oxford: UK: WileyـBlackwell. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,059 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 660 |