تعداد نشریات | 155 |
تعداد شمارهها | 5,981 |
تعداد مقالات | 65,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 107,995,236 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 84,430,421 |
بررسی دلایل ادبی جایگزینی اسم ظاهر به جای ضمیر در سوره های بقره و آل عمران | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 52، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 307-324 اصل مقاله (275.35 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2020.292600.669407 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه دست رنج* 1؛ مجید زیدی جودکی2 | ||
1استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک | ||
2دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک؛ | ||
چکیده | ||
تحلیل الفاظ و شناخت روابط مفهومی بین آنها، یکی از راههای دستیابی به دقایق معناست، در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام است، تحلیل کیفیت کاربست واژگان و توصیف مقولۀ معنایی آن به وسیلۀ شرایط و چگونگی کاربرد آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. مقالۀ حاضر با روش تحلیلی - توصیفی در راستای بررسی دلایل اظهار در سورههای بقره و آلعمران به این نتایج دست یافت که سیاق آیات؛ نقش محوری در تبیین دلیل ادبی بکارگیری ضمیر بجای اسم ظاهر داشته و مفاد آیاتی که در آنها اظهار صورت گرفته، تکالیف و احکام محوله به بندگان و تقابل بین دو امر پسندیده و ناپسند است که در غالب موارد، لفظ جلالۀ «الله» اظهار شده است. تقریر و تمکین، جاری مجرای مثل شدن، دفع توهم و رفع ابهام و اشاره به عموم حکم از جمله دلایل اظهار است. | ||
کلیدواژهها | ||
آل عمران؛ اضمار؛ اظهار؛ بقره؛ بلاغت | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Survey of the Literary Reasons for Replacing the “Appeared Noun” with “Pronoun” in Surahs Baqarah and Āl-‘Imrān | ||
نویسندگان [English] | ||
Fatemeh Dastranj1؛ majid zedi jodaki2 | ||
1Assistant Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Arak University | ||
2PhD Candidate of Qur’an and Hadith Sciences, Arak University | ||
چکیده [English] | ||
Analyzing the words and recognizing the conceptual relations between them lead to reveal facts of the meaning. As for the Holy Qur’an which possesses several semantic levels and best coherence of the order of words, it is very important to analyze the quality of word usage and describe its semantic category by its conditions and how it is used. Based on the analytical method, the present paper examines the reasons for Iẓhār (appearance) in Surahs al-Baqarah and Āl-‘Imrān. Findings show that the context of the verses played a pivotal role in explaining the literary reason for using the pronoun instead of the noun. In addition, the verses in which Iẓhār appears contain obligations ordained to the servants and the confrontation between two good and evil practices mostly with the appearance of the word of “Allah”. Referring to the cause of the sentence, replacing proverbs, pointing to the public or specific decree as well as to taqrīr and tamkīn, are among the reasons for Iẓhār. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Al-Baqarah, Āl-‘Imrān, Eloquence, Iḍmār, Iẓhār | ||
مراجع | ||
[1]. قرآن کریم. [2]. آلوسی، سیدمحمود (1415). روحالمعانی فیالتفسیرالقرآنالعظیم و السبع المثانی. تحقیق: علی عبدالباری عطیه، جلد 1، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [3]. الآمدی أبوالحسن، علیبنمحمد (1404). الإحکام فی اصولالاحکام. تحقیق: سیدالجمیلی، جلد 1، بیروت، دارالکتابالعربی. [4]. ابنالجوزی، عبدالرحمنبنعلیبنمحمد (1404). زادالمسیر فی علمالتفسیر. الطبعهالثالثه، جلد 1، بیروت، المکتبالإسلامی. [5]. ابنعاشور، محمدبنطاهر (؟). التحریر و التنویر. جلد های 1، 2، 3، نشرالدارالتونسیه للنشر. [6]. ابنعجیبه، احمدبنمحمد (1419). البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید. تحقیق: احمد عبدالله قرشی رسلان، قاهره، دکتر حسنعباس زکی. [7]. ابنعقیلهالمکی، محمدبناحمد (1427)، الزیاده و الاحسان فی علومالقرآنالکریم. منشورات جامعهالشارقه. [8]. ابنفارس، ابوالحسین احمد (1387). معجم مقاییساللغه. ترتیب و تنقیح: سعیدرضا علیعسکری و حیدر مسجدی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. [9]. ابنمنظور، محمدبنمکرم (1414). لسانالعرب.جلد 4، بیروت، دار صادر. [10]. أبوالسعودالعمادی، محمدبنمحمدبنمصطفی(؟). إرشاد العقل السلیم إلی مزایا الکتاب الکریم. بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [11]. الأسنوی أبومحمد، عبدالرحیمبنالحسن (1405). الکوکبالدری فیما یتخرج علیالأصولالنحویه من الفروعالفقهیه. تحقیق: محمدحسن عواد، جلد 3، العمان، دار عمار. [12]. تهانوی، محمداعلیبنعلی (1862). کشاف اصطلاحاتالفنون. بهکوشش: محمد وجیه و دیگران، جلد 2، کلکته. [13]. ثعالبی، عبدالملکبنمحمد (1429). خاصالخاص. تحقیق: عزب محمد، قاهره، دارالثقافیه للنشر. [14]. الجوینی أبوالمعالی، عبدالملکبنعبداللهبنیوسف (1418). البرهان فی أصول الفقه. تحقیق: عبدالعظیم محمودالدیب، الطبعهالرابعه، جلد 1، مصر، دارالوفاء. [15]. الحسینیالعلوی، یحییبنحمزهبنعلیبنإبراهیم (1423). الطراز لأسرار البلاغه و علوم حقائق الإعجاز.جلد 2، بیروت، المکتبهالعنصریه. [16]. زرکشی، محمدبنعبدالله (1410). البرهان فی علومالقرآن. تحقیق: جمال حمدی ذهبی، ابراهیم عبدالله کردی، جلد 1، بیروت، دارالمعرفه. [17]. زمخشری، محمود (1407). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چاپ: سوم، جلد 1، بیروت، دارالکتابالعربی. [18]. سبزواری، سیدعبدالاعلی (1414). مواهبالرحمن فی تفسیر القرآن. جلد 2، بیروت، مطبعهالآداب. [19]. شریف لاهیجی، محمدبنعلی (1373). تفسیر شریف لاهیجی. تحقیق: میرجلالالدین حسینی ارموی، تهران، دفتر نشر داد. [20]. الشیرازی، أبوإسحاق إبراهیمبنعلی (1405). اللمع فی أصولالفقه. بیروت، دارالکتبالعلمیه. [21]. صافی، محمودبنعبدالرحیم (1418). الجدول فی اعراب القرآن الکریم. چاپ: چهارم، جلد 3، بیروت، دارالرشید مؤسسهالایمان. [22]. طالقانی، سیدمحمود (1362). پرتوی از قرآن. جلد 1، 5، تهران، شرکت سهامی انتشار. [23]. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417). المیزان فی تفسیرالقرآن. چاپ: پنجم، جلد 1، 2، 3، قم، دفترانتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. [24]. طبانه، بدوی (1402). معجمالبلاغهالعربیه. الریاض، دارالعلوم للطباعه و النشر. [25]. طبرسی، فضلبنحسن (1372). مجمعالبیان فی تفسیرالقرآن. تحقیق: محمدجواد بلاغی، چاپ: سوم، جلد 1، 2، تهران، انتشارات ناصرخسرو. [26]. الطوفی، سلیمانبنعبدالقوی (1413). الاکسیر فی علمالتفسیر. تحقیق: محمودالطناحی، قاهره، مکتبهالخانجی. [27]. فیض کاشانی، ملاّ حسن (1415). تفسیرالصافی. تصحیح حسین اعلمی، جلد 1، تهران، انتشارات الصدر. [28]. قاسمی، محمدجمالالدین (1418). محاسنالتاویل. تحقیق: محمد باسل عیونالسود، جلد 2، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [29]. الکفوی، ابوالبقاء ایوببنموسی (1412). الکلیات معجم فیالمصطلحات و الفروقاللغویه. تحقیق: عدنان درویش، محمد المصری، بیروت، مؤسسهالرساله. [30]. گنابادی، سلطان محمد (1408). تفسیربیانالسعاده فی مقاماتالعباده. چاپ: دوم، جلد 1، بیروت، مؤسسهالاعلمی للمطبوعات. [31]. مظفر، محمدرضا (1386). اصول الفقه. جلد 1، قم، تحقیق: سیدعبدالله اصغری، سیدعبدالله اصغری. [32]. مظهری، محمدثناءالله (1412). التفسیرالمظهری. تحقیق: غلام نبیالتونسی، جلد 2، پاکستان، مکتبه رشدیه. [33]. هاشمی، احمد (1388). ترجمه و شرح جواهرالبلاغه. مترجم: حسن عرفان، چاپ: دهم، جلد 1، قم، بلاغت. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 304 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 356 |