کبیری, افشار, خاکپور, رقیه. (1399). فضای کنشی درون خانواده و رضایت از زندگی زناشویی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر ارومیه). , 9(2), 423-447. doi: 10.22059/jisr.2020.300513.1050
افشار کبیری; رقیه خاکپور. "فضای کنشی درون خانواده و رضایت از زندگی زناشویی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر ارومیه)". , 9, 2, 1399, 423-447. doi: 10.22059/jisr.2020.300513.1050
کبیری, افشار, خاکپور, رقیه. (1399). 'فضای کنشی درون خانواده و رضایت از زندگی زناشویی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر ارومیه)', , 9(2), pp. 423-447. doi: 10.22059/jisr.2020.300513.1050
کبیری, افشار, خاکپور, رقیه. فضای کنشی درون خانواده و رضایت از زندگی زناشویی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر ارومیه). , 1399; 9(2): 423-447. doi: 10.22059/jisr.2020.300513.1050
فضای کنشی درون خانواده و رضایت از زندگی زناشویی (مورد مطالعه: زنان متأهل شهر ارومیه)
2دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان
چکیده
به‌دنبال تحولات و تغییرات روبه‌رشد در ساختار جوامع بشری، نهاد خانواده نیز از این تحولات مستثنا نمانده است. در زمان حاضر ناسازگاری زناشویی به مسئله‌ای اجتماعی تبدیل شده است که به نهاد خانواده آسیب می‌رساند و به‌تدریج جامعه را به وضعیت بحرانی و تا مرز متلاشی‌شدن ارزش‌ها می‌کشاند. هدف از این مطالعه تأثیر فضای کنشی درون خانواده بر رضایت از زندگی زناشویی زنان است. فضای کنشی خانواده براساس نظریة نظم اجتماعی پارسونز و چلبی در ابعاد هم‌شکلی، هم‌بختی، هماهنگی و همدلی سنجیده شده است. براساس شیوة نمونه‌گیری تصادفی ساده با استفاده از فرمول کوکران، 380 نفر از زنان متأهل شهر ارومیه به‌عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. اطلاعات نیز پس از جمع‌آوری داده‌ها با ابزار پرسشنامه، به‌کمک نرم‌افزار SPSS تحلیل شد. متغیرهای همسانی عقیدتی، مشورت در تصمیم‌گیری‌ها، قدرت زن در خانواده، احساس امنیت در خانواده، احترام زن در خانواده، دخالت‌نکردن دیگران، همکاری شوهر در کارهای خانه، اعتماد به شوهر، احساس فشار نقش در انجام نقش و گفت‌وگوی زن و شوهر با هم، هم‌زمان وارد مدل شدند. درنهایت متغیرهای گفت‌وگوی زن و شوهر با هم، احترام زن در خانواده، مشورت در تصمیم‌گیری‌ها و احساس امنیت در خانواده در مدل باقی ماندند و این متغیرها 36/0 از واریانس متغیر رضایت از زندگی را تبیین کردند. نتایج نشان می‌‌دهد ساختار فضای کنشی درون خانواده تأثیر معناداری بر رضایت از زندگی زناشویی زنان دارد و با تغییر فضای کنشی خانواده از هم‌بختی و هم‌شکلی به هماهنگی و همدلی، میزان رضایت از زندگی زناشویی افزایش می‌یابد.
Actional Space within the Family and Marital life Satisfaction (Case Study: Married Women in Urmia)
نویسندگان [English]
Afshar Kabiri1؛ Roghayeh Khakpour2
1Associate Professor of Sociology, Urmia University
2PhD student in Sociology, Islamic Azad University of Zanjan
چکیده [English]
Introduction: Following the developments and changes in the structure of human societies, the institution of the family has not been spared from these changes. Marital dissatisfaction has now become a social problem that harms the institution of the family and gradually leads society to a critical state and to the point of disintegration of values. The aim of this study was to investigate the effect of action space within the family on women's marital satisfaction. According to Parsons and Chelbi's theory of social order, the action space of the family is measured in terms of similarity, harmony, harmony and empathy. Due to the importance and role of marital life satisfaction in family strength and health and social order, despite the implementation of various studies in this field, it is necessary to pay attention to this issue in order to reduce conflicts and problems and improve and increase life satisfaction. The present study seeks to answer the following questions. What is the level of marital satisfaction among married women in Urmia? How much is the satisfaction of married life affected by the action space within the family? Method: This research is correlational in nature, applied in terms of purpose, and survey in terms of data collection. The statistical population of this study was married women of Urmia city and family analysis unit and individual observation unit. Based on Cochran's formula and simple random sampling method, 380 married women of Urmia city were selected as the sample. In order to collect data, a researcher-made questionnaire was used by modifying Enrich and Olson's marital satisfaction questionnaire. The validity of the questionnaire was assessed using a formal content method. The questionnaire was provided to experts and professors of social sciences after compilation, and their opinions on each item were collected and applied in the final design of the questionnaire. Cronbach's alpha coefficient was used to test the reliability of the items. After collecting the data with the questionnaire, the information was analyzed by SPSS software. Finding: The variables of ideological similarity, counseling in decisions, women's power in the family, feeling of security in the family, respect for women in the family, non-interference of others, husband's cooperation in household chores, trust in marital relations, feeling of role and dialogue Husband and wife entered the model using the Enter method. Eventually, the variables of the couple's dialogue with each other, respect for the woman in the family, consultation in decisions and a sense of security in the family remained in the model, and these variables were able to explain 0.36 of the variance of life satisfaction. Results & Conclusion: Descriptive empirical findings show that marital satisfaction has been moderate to high among respondents and is more favorable. Analytical results suggest that family health and coherence depend on the simultaneous provision of a minimum of similarity sense, togetherness, harmony and empathy. If one of these dimensions is not provided, disorder in the family. The results of regression analysis showed that the structure of the action space within the family has a significant effect on women's marital satisfaction and has increased the satisfaction of marital life by changing the family's action space from similarity and togetherness to harmony and empathy.
ابراهیمی، ابوالفضل و جان‌بزرگی، مسعود (1387)، «رابطة مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی»، فصلنامة روانشناسی در تعامل با دین، سال دوم، شمارة 1: 165-176.
اسدیان، عقیل و صداقت کامران (1393)، «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر طلاق (مطالعة موردی شهرستان قائم‌شهر)»، جامعه‌شناسی کاربردی، دورة بیست‌و‌پنجم، شمارة 2: 97-116.
اسکیدمور، ویلیام (1392)، تفکر نظری در جامعه‌شناسی، ترجمة علی‌محمد حاضری و همکاران، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
افروز، غلامعلی (1377)، همسران برتر، تهران: انجمن اولیا و مربیان.
بهاری، سیف‌اله (1386)، «بررسی میزان رضایت زناشویی ازدواج‌های دانشجویی و عوامل مؤثر در آن»، فصلنامة اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، دورة چهارم، شمارة 8: 27-40.
ترنر، جاناتان اچ (1382)، ساخت نظریة جامعه‌شناختی، ترجمة عبدالعلی لهستانی‌زاده، چاپ دوم، شیراز: انتشارات نوید.
تقوی، نعمت‌الله (1374)، جامعه‌شناسی خانواده، تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
ثنایی، باقر (1379)، مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج، تهران: انتشارات سمت.
جلالی، بهار (1385)، «بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر رضایتمندی زوجین جوان یزدی از زندگی زناشویی (با تأکید بر سرمایة اجتماعی)»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد مطالعات زنان، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا.
جوادی یگانه، محمدرضا و همکاران (1394)، پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (موج سوم)، دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با همکاری مرکز ملی رصد اجتماعی وزارت کشور.
چلبی، مسعود (1389)، جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظم اجتماعی، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
چلبی، مسعود و سید محسن موسوی (1387)، «بررسی جامعه‌شناسی عوامل مؤثر بر شادکامی در سطح خرد و کلان»، مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة نهم، شمارة 1-2: 34-57.
حسینی خوانساری، سمیه (1380)، بررسی و مقایسة رضامندی زناشویی بین دبیران زن شاغل نیمه‌وقت و تمام‌وقت، پایان‌نامة کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه الزهرا.
خضری، سیده خدیجه و اسحاق ارجمند (1393)، «مقایسة میزان رضایت از زندگی زناشویی زنان شاغل و خانه‌دار و عوامل مؤثر بر آن در شهر ایذه»، مجلة مطالعات توسعة اجتماعی ایران، سال ششم، شمارة 4: 96-105.
خواجه‌نوری، بیژن (1388)، «رابطة جهانی‌شدن فرهنگی و تصمیم‌گیری در خانواده؛ مورد مطالعه: زنان متأهل شهرهای تهران، شیراز و استهبان»، پژوهش‌نامة علوم انسانی و اجتماعی، سال نهم، شمارة 34: 13-34.
دانش، عصمت و مریم حیدریان (1385)، «رابطة علاقه و احترام متقابل با رضایت زناشویی همسران در شهرستان قم»، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، شمارة 18: 59-76.
ذوالفقارپور، محبوبه و همکاران (13۸3)، «بررسی رابطه میان ساختار قدرت در خانواده با رضایتمندی زناشویی زنان کارمند و خانه‌دار شهر تهران»، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، دورة سوم، شمارة 11: 31-46.
رحمانی، اعظم و همکاران (1390)، «ارتباط رضایت جنسی و رضایت از زندگی زناشویی»، نشریة پرستاری ایران، دورة هفتاد، شمارة 24: 82-90.
رشیدیان، آرش و همکاران (1391)، پیمایش شاخص‌های چندگانة سلامت و جمعیت-سیمای سلامت و جمعیت در ایران، چاپ اول، تهران: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
زارع، بیژن و هاجر صفیاری (1394)، «مطالعة رابطة عوامل مؤثر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی در میان زنان و مردان متأهل شهر تهران»، فصلنامة اجتماعی روان‌شناختی زنان، سال سیزدهم، شمارة 1: 111-140.
ساروخانی، باقر (1379)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، چاپ پنجم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
سیادت، علی و رضا همایی (1386)، «بررسی میزان رضایت زناشویی در ازدواج‌های دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و دولتی اصفهان»، مجموعه مقالات مشاورة خانواده و ازدواج پنجمین سمینار انجمن مشاورة ایران، تهران: انجمن اولیا و مربیان.
سیاوش شاه عنایتی، عاطفه (1388)، بررسی رضایت از زندگی زناشویی در زوجین جوان تهرانی و عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن، پایان‌نامة کارشناسی ارشد رفاه اجتماعی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
صادق‌مقدم، لیلا و همکاران (1385)، میزان رضایت از زندگی زناشویی در زنان شاغل و خانه‌دار و همسران آن‌ها در شهر گناباد، مجلة دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی گناباد، (12)2: 50- 45.
صیادپور، زهره (1383)، «ازدواج موفق: بررسی رضایت از ازدواج در دانشجویان»، فصلنامة روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، دورة اول، شمارة 2: 145-157.
طاهری، شهلا (1392)، «بررسی میزان و کیفیت خشونت فیزیکی علیه زنان در خانواده: شهرستان خدابنده»، مجلة زن و پژوهش، شمارة 1: 69-76.
طلایی‌زاده، فخری و سعید بختیارپور (1395)، «رابطة رضایت زناشویی و رضایت جنسی با سلامت روان زوجین»، فصلنامة اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی، دورة یازدهم، شمارة 40: 37-46.
قادری، طاهره و سمیه مردانی (1391)، «رابطة همسان همسری و مطلوبیت روابط زناشویی»، فصلنامة برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شمارة 15: 90- 137.
کارلسون و همکاران (1378)، خانواده‌درمانی تضمین: درمان کارآمد، ترجمة شکوه نوابی نژاد، تهران، انجمن اولیا و مربیان.
گیدنز، آنتونی (1377)، پیامدهای مدرنیت، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: نشر نی.
منادی، مرتضی (1385)، جامعه‌شناسی خانواده، چاپ اول، تهران: نشر دانژه.
موسوی، اشرف سادات (1385)، «مقایسة سویه‌های متفاوت رضامندی از زندگی زناشویی در زنان شاغل و خانه‌دار»، فصلنامة علمی پژوهشی مطالعات زنان، پژوهشکدة زنان، سال چهارم، شمارة 2: 71-88.
مولر، هارولد (1389)، «نظریة سیستم‌های لومان به‌مثابة نظریه‌ای در باب مدرنیته»، ترجمه مراد فرهادپور، فصلنامة فلسفی، ادبی، فرهنگی ارغنون، شمارة 17: 1-18
مهدوی، محمدصادق و حبیب صبوری خسروشاهی (1382)، «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده»، فصلنامة مطالعات زنان، شمارة 2: 28-68.
میرفردی، اصغر و همکاران (1389)، «جهت‌گیری ارزشی توسعه‌محور معلمان و عوامل اجتماعی و اقتصادی تأثیرگذار بر آن»، نامة پژوهش فرهنگی (فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات)، سال یازدهم، شمارة 43: 197-227.
نیکویی، مریم و سوسن سیف (1384)، «بررسی دین‌داری با رضایتمندی زناشویی»، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره، شمارة 13: 61-79.
هاشمی، سیدضیا و همکاران (1393)، «بررسی تجربی دو نظریة رقیب همسرگزینی در ایران»، فصلنامة تحقیقات فرهنگی ایران، دورة هفتم، شمارة 4: 157-187.
هزارجریبی، جعفر و رضا صفری شالی (1388)، «بررسی رضایت از زندگی و جایگاه احساس امنیت در آن (مطالعه در میان شهروندان تهرانی)»، فصلنامة علمی-پژوهشی انتظام اجتماعی، سال اول، شمارة 3: 7-28.
هزارجریبی، جعفر و جواد فعلی (1395)، «احساس امنیت اجتماعی و رابطة آن با رضایت از زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه پیام‌نور استان کرمانشاه)»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، شمارة 27: 117-144.
همایی، رضا و همکاران (1387)، «تأثیرپذیری زندگی زناشویی از روابط جنسی»، چکیدة مقالات سومین کنگره آسیب‌شناسی خانواده، دانشگاه شهیدبهشتی: 402-403.
Eliss, A. (1989), Retional- Emotional Couples Therapy.New York.
Fenell, D. L. (1993), “Characteristics of Long-Term First Marrige”, Journal of Mental Health Counseling, Vol. 15: 446-460.
Heaton, T. B. (1984), “Religious Homo gamy and Marital Satisfaction Reconsidered”, Journal of Marriage and the Family, Vol. 46, No. 3: 729- 733.
Little, B. G. et al. (1996), “Marital Power, Marital Adjustment, and Therapy Outcome”, Journal of Family Psychology, No. 10: 292-303.
Park, S., and Joo, J. S. (2017), “The Pattern of Gender Role Attitude And Marital Quality Among Middle Age Koreans”, Innovation in Aging, Vol. 1, No. 1: 574.
Slosarz. W. J. (2000), “Relationship Between Lifestyle and Factors Affecting Sexual Life”, Journal of Sexual and Relationship Therapy, Vol. 15, No. 2: 367-380.
Vaijayanthimala, K B., and Bharati, P. (2004), “Socio- Economic Heterogomy and Marital Satisfaction”, Journal of Human Ecology, Vol. 15, No. 1: 9-11.
Weisfeld, G. E. et al. (1992), “Correlates of Satisfaction in British Marriage”, Journal of Ethonology and Sociobiology, Vol. 13, No. 2: 125- 145.
