پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,998,414 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,672,529 |
آمایش لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی جهت توسعۀ سکونتگاه‌های انسانی(مطالعۀ موردی: شهرستان‌های جنوب شرق استان خراسان رضوی) | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| دوره 13، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 167-191 اصل مقاله (1.57 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2020.295155.670055 | ||
| نویسندگان | ||
| شیرین محمدخان1؛ رضا نامجویان2؛ محسن برزکار3؛ موسی عباسی* 4 | ||
| 1استادیار، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2دانش‌آموختة دکترای مرتع‌داری، مسئول دبیرخانة مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشکدة برنامه‌ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 4دانش‌آموختة دکترای مخاطرات ژئومورفولوژی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. محدودة مورد مطالعه به علت شرایط توپوگرافیکی و زمینشناسی دارای محدودیتهای خاص در مکانگزینی و توسعة سکونتگاه‌های انسانی بود. به منظور کاهش مخاطرات محدودة جنوب شرق استان خراسان رضوی و اصلاح برنامه‌های آتی توسعه و ایجاد سکونتگاه‌های انسانی، به بررسی امکان‌سنجی منطقة مورد مطالعه جهت توسعة سکونتی پرداخته شد. پس از بررسی‌های کتابخانه‌ای و میدانی و گزینش معیارهای مناسب، با استفاده از مدل منطق فازی و به کمک نرم‌افزار GIS، مناطق مستعد جهت توسعه و ایجاد سکونتگاه تعیین شد. در این مطالعه، جهت شناسایی مناطق مستعد توسعه و ایجاد سکونتگاه بر اساس لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی، از یازده پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سکونتگاه، ژئومورفولوژی به منزلة متغیرهای مستقل در شناخت توانها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی در منطقه استفاده شد. نتایج حاصل از پهنه‌بندی بر اساس مدل فازی نشان داد حدود 61 درصد مساحت منطقة مورد مطالعه در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب واقع شده است که این به معنی نامساعد بودن شرایط ژئومورفولوژیکی در این بخش از محدودة مورد مطالعه جهت ایجاد و توسعة سکونتگاه‌های انسانی است. حدود 58/14 درصد از مساحت محدودة مورد مطالعه دارای شرایط متوسط و حدود 24 درصد از مساحت منطقة مورد مطالعه دارای شرایط مطلوب و مساعد جهت فعالیت‌های ساخت‌وساز و ایجاد نواحی سکونتگاهی جدید است. واحدهای مخروطافکنهای و دشت‌های آبرفتی مناسب‌ترین مکان برای ایجاد و توسعة سکونتگاه‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمایش؛ پهنه‌بندی؛ خراسان رضوی؛ ژئومورفولوژی؛ سکونتگاه های انسانی؛ مدل فازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Evaluation of Geomorphologic Landforms for the Development of Human Settlements: A Case Study of Southeast Cities of Razavi Khorasan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shirin Mohamadkhan1؛ Reza Namjooyan2؛ Mohsen Barzkar3؛ Mosa Abbasi4 | ||
| 1Assistant Professor, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2PhD Holder, Forest, Range, and Watershed Management Organization of Iran, Tehran, Iran | ||
| 3PhD Student in Geomorphology, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran | ||
| 4PhD Holder of Geomorphology, Faculty of Geography, Kharazmi University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The habitat development and establishment are directly related to the natural bedrock and geomorphologic complications. Due to topographical and geological conditions, the area under study has certain limitations in locating and developing human settlements. In order to reduce the hazards in the southeast of Khorasan Razavi province and modify plans for the development and establishment of human settlements, the feasibility of the area under study for residential development was investigated. After conducting library and field studies and selecting appropriate criteria, the fuzzy logic model was applied using the GIS software to identify areas for habitat development and establishment. In this study, to identify the potential areas for habitat development and establishment based on geomorphologic landforms, eleven parameters – including slope, slope direction, elevation, soil, land use, elevation, distance from fault, distance from river, distance from road, distance from settlement, and geomorphology – were used as independent variables in identifying geomorphological abilities and bottlenecks in the area. The results of zoning based on the fuzzy model showed that about 61% of the study area is located in very inappropriate and inappropriate classes, which means that geomorphological conditions in this part of the study area are unfavorable for the development and establishment of human settlements. About 14.58% of the study area has moderate conditions and about 24% of the study area shows favorable geomorphological conditions for construction activities and creation of new habitat areas. Alluvial fan units and alluvial plains are the most suitable sites for habitat development and establishment. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Human settlements, Land use, Geomorphology, Zoning, Fuzzy model, Khorasan Razavi | ||
| مراجع | ||
|
اصغری سراسکانرود، صیاد؛ بتول زینالی (1395). «تعیین سایتهای مناسب جهت توسعة شهری بر اساس پارامترهای مورفولوژیک (مطالعة موردی: شهر ارومیه)»، هیدروژئومورفولوژی، ش 7، صص 39 ـ 57. احدنژاد روشتی، محسن؛ مهدی قرخلو؛ کرامت‌الله زیاری (1389). «مدل‌سازی آسیب‌پذیری ساختمانی شهر زنجان با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی»، جغرافیا و توسعه، ش 19Tصص 21 – 46. اسفندیاری، مهدیه (1392). «نقش عوامل ژئومورفولوژیک در توسعة فیزیکی شهر اراک»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شهیدبهشتی. بحرانی، محمدحسین (1365). «نظام مرکزی در بخش میانی استان مازندران»، پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه مازندران. به‌فروز، فاطمه (1371). «بررسی‌های جغرافیای سکونت‌گزینی نوین در قالب دیدگاه فضایی، رفتاری»، جزوة درسی جغرافیا، دانشگاه تهران. بهرامی، رحمت‌الله (1390). «محدودیت‌ها و تنگناهای محیطی و تأثیر آن بر ناپایداری سکونتگاه‌های روستایی (مطالعة موردی: شهرستان سنندج)»، پژوهش‌های روستایی، ش 3، صص 150 ـ 173. جعفربیگلو، منصور؛ مجتبی قدیری‌معصوم؛ سید محمد موسوی‌روزان؛ زهرا بخشی (1392). «نقش عوامل طبیعی در پراکنش فضایی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان تربت‌جام»، اقتصاد فضا و توسعة روستایی، ش 2، صص 33 ـ 54. خیام، مقصود (1373). «نگرشی بر تنگناهای توسعة فیزیکی شهر تبریز»، مجلة دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، س 1، ص 11. عزیزی، علی اصغر (1382). «سنجش سطوح توسعة روستایی و شناسایی روستاهای مرکزی به منظور ارائة الگوی سلسله مراتبی مناسب خدمات‌رسانی در روستاهای بخش فراهان نقرش»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد کشاورزی، گروه ترویج، دانشگاه تهران. نادرصفت، محمدحسین (1379). ژئومورفولوژی مناطق شهری، تهران، سمت. References
Altman, D. (1994). “Fuzzy set theoretic approaches for handling imprecision in spatial analysis”, International Journal Geographical Information Systems, 8 (3), pp. 271–289. Anabstani, A. A. (2011). “The role of natural factors in stability of rural settlements (case study: Sabzevar county)”, Geography and Environmental Planning, 21th Year, Vol. 40, No.4, pp. 89-104. (in Persian) Azizi, A. (2004). Measuring rural development levels and identifying central villages in order to provide a suitable hierarchical model of service in villages in Farahan Negrosh, Master thesis, Department of Promotion, University of Tehran. (in Persian) Asghari S., Zinali, B (2016). “Determination of Suitable Sites for Urban Development Based on Morphological Parameters (Case Study: Urmia City)”, Journal of Hydrogeomorphology, No. 7, Summer 2018, pp. 57-39. (in Persian) Bahrami, R. (2012). “Geographical Basis, the Instability of the Environment and Rural Settlements (Case study: city of Sanandaj)”, Journal of Roural Research, Vol. 2, Issue 7, pp. 145-167. (in Persian) Chen, J., Shufang, Z., Huimin, W. (2011). “Risk Analysis of Flood Disaster Based on Fuzzy Clustering Method”, Energy Procedia, Vol. 5, pp. 1915-1919. Esfandiari, M. (2014). “The role of geomorphologic factors in physical development of Arak city”, Master thesis, Shahid Beheshti University. (in Persian) Ghadiri-masoum, Mojtaba Ghadiri Masoom, Mansour Jafar Biglou, Seyed M Mousavi Rozan, M., Bakhshi, Z., (2013). “The Role of Physical Factors upon Spatial Distribution of Rural Settlements in Torbat-Jam”, (4) 2, pp. 33-54. (in Persian) Hassani, Q., Mahvi, M., Naseri, S., Hossein A, Gharibi, M.,(2012). “Designing Fuzzy-Based Ground Water Quality Index”, Journal of Health, 3 (1), pp. 18-31. (in Persian) Kanungo, D. P., Arora, M. K., Sarkar, S., & Gupla, R. P. (2006). A, Comparative study of conventional, ANN, black box, FUZZY and combined neural and FUZZY weighting procedures for landslide susceptibility zonation in darjeling Himalayas. Engineering geology. 15. Kanungo, D. P., Arora, M. K., Sarkar, S., & Gupta, R. P. (2006). “A comparative study of conventional, ANN, black box, fuzzy and combined neural and fuzzy weighting procedures for landslide susceptibility zonation in Darjeeling Himalayas”, Engineering Geology, 85, pp. 347-366. Liu, Y. & S. R. Phinn (2003). “Modeling urban development with cellular automata incorporating fuzzy-set approaches”, Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 27 (6), pp. 637-658. Mary nouni Gresswell, R. E. (2013). “Spatoal and temporal patterns of debrise-flow deposition in the Oregoncoast ange, U.S.A”, geomorphology, Vol. 57, pp. 59-70. Nader Sadeh, M. H. (2001). Geomorphology of urban areas, Tehran, Publication Samt. (in Persian) Negaresh, H. (2004). “Application of geomorphology in the location of cities and its implications”, Geography & Development Iranian Journal, Vol. 1, Issue 1, pp. 1-186. (in Persian) Pourahmad, A., Habibi, K., Zahrayi Sajjad, M., Saeed, A., (2007). “Using Fuzzy Algorithm and GIS to Locate Urban Equipment (Case Study: Babolsar Township Landfill)”, Tournal of environmental studies, Vol. 33, Issue 42, pp. 31-42. (in Persian) Rydin, Y. (2003). Urban and Environmental Planning in the UK, Palgrave Macmillan, Hampshire. Saffari, A. (2000). “Geomorphological capabilities and limitations of Tehran metropolis for development and safety”, Ph. D. thesis, Faculty of Geographical Sciences, University of Tehran. (in Persian) Smith, K. (1996). Environmental hazard, Chapman. Sowlat, MH. A. (2011). “Novel, fuzzy-based air quality index (FAQI) for air quality assessment”, Atmospheric Environment, (45), pp. 2050-2059. Srinivas, V. V., Shivam Tripathia, A., Ramachandra Rao, & Rao S. Govindaraju (2008). “Regional flood frequency analysis by combining self-organizing feature map and fuzzy clustering”, Journal of Hydrology, Vol. 348, pp. 148-166. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 430 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 240 |
||