تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,503 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,646 |
مواجهه قاضی عبدالجبار با شکاکیت | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 53، شماره 1، خرداد 1399، صفحه 81-92 اصل مقاله (336.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2020.289089.523153 | ||
نویسندگان | ||
عباس دهقانی نژاد* 1؛ عسکر دیرباز2 | ||
1دانشجوی دکتری کلام اسلامی، دانشگاه قم | ||
2دانشیار گروه فلسفه دانشگاه قم | ||
چکیده | ||
شکاکیت به عنوان رویکردی همیشگی در تفکر بشر مورد توجه قاضی عبدالجبار معتزلی نیز بوده است. او به نقد شکاکیت فراگیر و حیطهای پرداخته و سعی کرده به اشکالات سوفسطاییان، ذهنیتگرایان، منکران معرفت عقلی و منکران متواترات پاسخ دهد. در مواجهه با سوفسطاییان ضمن ناصواب دانستن رویکرد ابوعلی جبایی و بلخی در برخورد با آنها، روش استاد خویش ابوهاشم مبنی بر عدم بحث را پیش گرفته و راهکار را تنبّه و توجه دادن آنها به واقعیات میداند. همچنین او با ردّ دیدگاه ذهنیتگرایی، این دیدگاه را متضمّن تناقض صریح دانسته و دیدگاه منکران معرفت عقلی و منکران متواترات را نیز دارای ناسازواری میداند و معتقد است که این دیدگاهها در نهایت، به انکارِ کلیه منابع معرفتی میانجامد. او با به رسمیت شناختنِ معرفت عقلی و همچنین دانشی که از راه گواهی و متواترات حاصل میشود، سعی دارد نشان دهد که هیچیک از انواع شکاکیت، جز شکاکیت دستوری، نمیتواند مورد پذیرش عُقلا باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
قاضی عبدالجبار معتزلی؛ معرفتشناسی؛ شکاکیت؛ ذهنیتگرایی؛ متواترات | ||
مراجع | ||
[1] پویمن، لوییس (1387). معرفتشناسی،ترجمه: رضا محمدزاده، تهران، دانشگاه امام صادق (ع). [2] دهقانینژاد، عباس (1395). معرفت شناسی گواهی از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، پژوهشنامه فلسفه دین،تهران،شماره28، پاییز و زمستان95،صص69-82. [3] دهقانینژاد، عباس و جوادی، محسن(1397). ذهنیت گرایی از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، ذهن، قم، شماره75، پاییز97، صص139-154. [4] رازی، فخرالدین. (1359). المحصل، تهران، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل. [5] زاگزبسکی، لیندا. (1392). معرفتشناسی، ترجمه: کاوه بهبهانی، تهران، نشر نی. [6] زاهدی، محمدصادق (1383). عینیت اخلاقی در آراء قاضی عبدالجبار معتزلی و امامالحرمین جوینی، رهنمون، تهران، شماره 7و8، تابستان و بهار 83، صص33-52. [7] سلطانی، حسین (1396). منابع معرفت از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی، تحقیقات کلامی، شماره 16، بهار 96، صص101-113. [8] طوسی، خواجه نصیرالدین (1359). نقد المحصل. تهران، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل. [9] فطورچی، پیروز (1381). پاسخهای محقق طوسی به شکگرایی، ذهن، شماره 11 و 12، زمستان 81، صص 83-120. [10] قاضی عبدالجبار، ابی الحسن اسدآبادی، (بیتا) المغنی فی ابواب التوحید و العدل، بیجا، بینا. [11] قوام صفری، مهدی (1381) بیرون شدِ ابن سینا از شکگرایی، ذهن، شماره 11و12، زمستان 81، صص 63-82. [12] کاپلستون، فردریک. (1375). تاریخ فلسفه، ترجمه: سیدجلالالدین مجتبوی، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی و سروش. [13] مارتین، رابرت. ام. (1394). معرفتشناسی، ترجمه: نسترن ظهیری، تهران: ققنوس. [14] مور، جورج ادوارد. (1362). اخلاق، ترجمه: اسماعیل سعادت، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی. [15] Hourani, George. F (1971) Islamic Rationalism, London, Clarendon press. [16] Lemos, N. (2007). An Introduction to the Theory of Knowledge, New York, Cambridge University Press. [17] Musgrave, A. (1993). common sense, science and skepticism, Cambridge, Cambridge University Press. [18] Pollock, J. & Cruz, J. (1999). Contemporary theories of knowledge: Maryland, Row man & Littlefield Publishers. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 500 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 393 |