تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,391 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,509 |
تقسیم بندی جدیدی از مفاهیم کلی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
دوره 53، شماره 1، خرداد 1399، صفحه 65-80 اصل مقاله (229.61 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2020.271115.523072 | ||
نویسنده | ||
محمد بنیانی* | ||
پژوهشگر فلسفه و کلام | ||
چکیده | ||
تقسیمات مفاهیم کلی و اقسام معقولات به عنوان یکی از مهمترین مسائل فلسفی دارای جایگاهی ممتاز و تأثیرگذار در تفکر فلسفی است. بنا بر نظر مشهور در نگاه فیلسوفان مسلمان، معقولات به سه دسته معقولات اولی و معقولات ثانیه فلسفی و منطقی تقسیم میگردند. تقسیمبندی مشهور جامع و کامل نیست و به نظر میرسد این تقسیمبندی با ابهامات و اشکالاتی روبرو باشد، مانند ناسازگاری با بحث مفاهیم قدسی، واضح نبودن ارتباط آنها با مسئلۀ اصالت وجود و جایگاه مبهم برخی مفاهیم؛ در این نوشتار ابتدا نظر مشهور را تبیین و ترسیم نموده و سپس از رهگذر نقد و بررسی آن، سعی میشود تقسیم جدیدی ارائه گردد که اشکالات و ابهامات تقسیم مشهور را به دنبال نداشته باشد. در نهایت با مقسم قرار گرفتن مفهوم وجود، اقسام مفاهیم ذیل آن طبقهبندی گردیده و تقسیم مشهور دچار تغییراتی اساسی میگردد. | ||
کلیدواژهها | ||
معقول اول؛ معقول ثانی فلسفی؛ معقول ثانی منطقی | ||
مراجع | ||
[1] ابنسینا، حسین بن عبدالله (1376). الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسنزاده آملی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه. [2] ــــــــــــــ (1413). الاشارات و التنبیهات (مع شرح النصیر الدین طوسی)، تحقیق سلیمان دنیا، بیروت، موسسه النعمان. [3] احسایی، شیخ احمد (1278ق). شرح کتاب المشاعر، تبریز، چاپ سنگی. [4] احمدی سعدی، عباس (1385). «معقولات ثانیه فلسفی از دیدگاه مشائیان»، مجله علوم اسلامی، تهران، شماره3، پاییز، صص51-66. [5] اسماعیلی، مسعود (1389). «معقول ثانی در فلسفه صدرالمتالهین»، فصلنامه ذهن، تهران، دوره 18، شماره40، زمستان، صص 17-54. [6] آشتیانی، سید جلال الدین (1363). منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، قم، انتشارات تبلیغات اسلامی. [7] بنیانی، محمد، «بررسی نقادانه برداشتهای گوناگون از محل نزاع در اصالت وجود صدرایی»، 1393، پژوهشهای هستی شناختی، ش5، صص 107-124. [8] ــــــــــــ «تبیین وجودی اصل امتناع تناقض»، 1392، فصلنامه اندیشه دینی، دوره 13، ش1، صص 64-89. [9] بهمنیار، ابن مرزبان (1349). التحصیل، تصحیح مرتضی مطهری، تهران، دانشگاه تهران. [10] سبزواری، ملاهادی (1367). شرح منظومه، به اهتمام عبدالجواد فلاطوری و مهدی محقق، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. [11] سهروردی، شهابالدین یحیی (۱۳۵۵). مجموعه مصنفات، به تصحیح و مقدمه هانری کربن، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. [12] الشیرازی، صدرالدین محمد (1981م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. [13] ــــــــــــ ( 1360). الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تهران، مرکز نشر دانشگاهی. [14] ــــــــــــ (1363). مفاتیح الغیب، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. [15] ــــــــــــ (1363). المشاعر، تهران، کتابخانه طهوری. [16] طباطبایی، محمدحسین (1350). اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری، قم، دارالعلم. [17] فارابی، ابونصر (؟). الحروف، تحقیق محسن مهدی، بیروت، دارالمشرق. [18] فنایی اشکوری، محمد (1375). معقول ثانی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. [19] قمی، شیخ عباس (1376). مفاتیح الجنان، تصحیح شیخ محمدتقی حسینی کاشانی، تهران، نشر محمد. [20] کشفی، عبدالرسول - بنیانی، محمد (1391). «بررسی معانی گوناگون اصالت وجود و اعتباریت ماهیت در نظام حکمت صدرایی»، پژوهشهای هستیشناختی، دوره 1، شماره 1، تابستان، صص 45-56. [21] مصباح یزدی، محمد تقی (1364). آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی. [22] مطهری، مرتضی (1366). شرح مبسوط منظومه، تهران، حکمت. [23] نبویان، سید محمود (1382). «مفاهیم کلی» معرفت فلسفی، ش1، پاییز ، صص 85-116. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 823 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 577 |