تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,110,272 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,957 |
بررسی تأثیر پدیده های دور پیوند در جابجایی تاریخ رخداد اولین و آخرین یخبندان پاییزه و بهاره | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
دوره 52، شماره 2، تیر 1399، صفحه 295-311 اصل مقاله (1.23 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2020.276741.1007345 | ||
نویسندگان | ||
علی اکبر سبزی پرور* 1؛ زیبا فیروزمند2؛ وحید ورشاویان3 | ||
1استاد هواشناسی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان | ||
2کارشناس ارشد هواشناسی کشاورزی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان | ||
3استادیار هواشناسی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان | ||
چکیده | ||
در این پژوهش اثر نوسانات الگوهای دورپیوند در جابهجایی تاریخ رخداد اولین و آخرین یخبندان پاییزه و بهاره بررسی شد. این محاسبات در 12 ایستگاه سینوپتیک کشور برای مدت 31 سال (۱۹۸۵-2015) انجام شده است. برای بررسی همبستگی شاخصهای دورپیوند و دمای کمینه، از دو سناریو (با و بدون تأخیر زمانی) استفاده شد. تأثیرگذارترین الگوی شناساییشده بر یخبندان دیررس بهاره در مقیاس ماهانه (بدون تأخیر) شاخص NAO- (ضریب همبستگی 767/0) در ماه فوریه و مربوط به ایستگاه اصفهان است و مؤثرترین شاخص اثرگذار بر یخبندان زودرس پاییزه AMO+ (ضریب همبستگی 732/0) در مقیاس ماهانه (بدون تأخیر) سپتامبر و مربوط به ایستگاه همدان بهدست آمد. جابهجایی تاریخها در اولین یخبندان پاییزه و آخرین یخبندان بهاره در فاز النینو نسبت به نرمال زودتر و در فاز لانینا نسبت به نرمال دیرتر شروع میشود. همبستگی بین فازهای النینو، لانینا، و نرمال با دمای کمینه نشان داد فاز لانینا تأثیرگذاری بیشتری در دمای کمینه داشته است. بهطور کلی، نتایج نشان داد جابهجایی تاریخهای رخداد اولین و آخرین یخبندان پاییزه و بهاره در ایستگاههای موردمطالعه با تعدادی از شاخصهای دورپیوند مانند AMO، SOI، NAO، AO، و MEI مرتبط است. | ||
کلیدواژهها | ||
دمای کمینه؛ شاخصهای دورپیوند؛ ضریب همبستگی؛ یخبندان | ||
مراجع | ||
امیدوار، ک. و جعفری ندوشن، م. (1393). اثر نوسان قطبی بر نوسانهای دما و بارش فصل زمستان در ایران مرکزی، جغرافیایی سرزمین، 11(۴۱): ۶۵-76. زارع ابیانه، ح. و بیات ورکشی، م. (1391). تأثیر پدیدة انسو بر تغییرات دمای ماهانه و فصلی نیمة جنوبی کشور، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 44(۲): ۶۷-84. خسروی، م. (1383). بررسی روابط بین الگوهای چرخش جوی کلانمقیاس نیمکرة شمالی با خشکسالیهای سالانة سیستان و بلوچستان، مجلة جغرافیا و توسعه، 2(۳۳): ۱۶۷-188. خسروی، م. و مسگری، ا. (1395). تحلیل فضایی روابط الگوهای پیوند از دور با دمای ماهانة شمال غرب ایران، مجلة جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای، 6(۲۱): ۲۰۳-214. خورشیددوست، ع.م. و قویدل رحیمی، ی. (1385). ارزیابی اثر پدیدة انسو بر تغییرپذیری بارشهای فصلی استان آذربایجان شرقی با استفاده از شاخص چندمتغیرة انسو، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، 57: 15- 26. سبحانی، ب.؛ صلاحی، ب. و گلدوست، ا. (1393). ارتباط شاخص اقلیمی NAO با مقادیر میانگین، حداکثر، و حداقل دمای ماهانة شمال غرب ایران، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 4(۳۳): ۷۵-90. عزیزی، ق؛ چهرهآرا، ت. و صفر راد، ط. (1393) اثر همزمان فازهای NAO و SOI بر آبوهوای ایران، فصلنامة جغرافیا و پایداری محیط، 12: ۴۳-56. غفاری، ع.؛ قاسمی، و.ر. و دپائو، ا. (1394). پهنهبندی اقلیم کشاورزی ایران با استفاده از روش یونسکو، نشریة زراعت دیم ایران، 4(۱): ۶۳-74. قربانی، خ. و ولیزاده، ا. (1393). بررسی تاریخ یخبندانها و سرماهای مؤثر در کشاورزی تحتتأثیر تغییر اقلیم (مطالعة موردی: مشهد، تبریز و قزوین)، نشریة پژوهشهای حفاظت آبوخاک، 21(4). قویدل رحیمی، ی. و خوشحال دستجردی، ج. (1389). جستاری پیرامون سختی اقلیم زمستانی تبریز و ارتباط آن با نوسانات شمالگان، برنامهریزی و آمایش فضا، 1(۱۴): ۱۷۹-196. قویدل رحیمی، ی.؛ فرجزاده اصل، م. و حاتمی زرنه، د. (1394). تحلیل رابطة پیوند از دور بین الگوی دریای شمال- خزر و دماهای حداقل ایران، فصلنامة علمی- پژوهشی فضای جغرافیایی، 16(۵۲): ۱۳۷-159. قویدل رحیمی، ی.؛ فرجزاده اصل، م. و حاتمیکیا، م. (1395). نوسان شمالگان و نقش آن در تغییرپذیری دماهای کمینة منطقة شمال شرق ایران، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 16(۴۲): ۴۱-58. کارآموز، م.؛ رمضانی، ف. و رضوی، س. (۱۳۸۵). پیشبینی بلندمدت بارش با استفاده از سیگنالهای هواشناسی: کاربرد شبکههای عصبی مصنوعی، هفتمین کنگره بینالمللی مهندسی عمران، تهران: دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة عمران. کوچکی، ع. و نصیری محلاتی، م. (1370). اکولوژیگیاهانزراعی: روابطگیاهان ومحیط، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. مرادی، م. ر. (1383). شاخص نوسانات اطلس شمالی و تأثیر آن بر اقلیم ایران، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، دورة 36، (48): 17–30. مهرآور، ص.؛ قائد امینی، ح. و ناظم السادات، م. (1397). بررسی پیوند نوسانهای مادن- جولیان با النینو- نوسانهای جنوبی و بازخورد آن بر بارشهای پاییزة استان فارس، مجلة ژئوفیزیک ایران، 12(۲): 109–126. میرمسعودی، ش.؛ معروفی، ص.؛ سبزیپرور، ع.ا. و تنیان، س. (1387). تأثیر پدیدة انسو (النینو/ نوسان جنوبی) بر دمای هوای ایران (مطالعة موردی شهرهای تبریز، سقز، و قزوین)، دومین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی، 8 الی 10 بهمن، دانشکدة مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز. ناظمالسادات، م.ج.؛ ارمغان انصاری، ب، و پیشوایی، م.ر. (1386). ارزیابی سطح معنیداری برای پیشبینی دوران خشکسالی و ترسالی فصل پاییز و ششماهة سرد ایران براساس وضعیت فازهای تابستانة ENSO، مجلة تحقیقات منابع آب ایران، 3(۱): ۱۲-۲۴. یاراحمدی، د. و عزیزی، ق. (1386). تحلیل چندمتغیرة ارتباط میزان بارش فصلی ایران و شاخصهای اقلیمی، پژوهشهای جغرافیایی، 62: ۱۶۱-174. Azizi, G.; Chehreh Ara, T. and Safar Rad, T. (2014). The simultaneous effect of NAO and SOI phases on Iran's climate, Quarterly Journal of Geography and Environmental Sustainability, 12: 43-56. Chowdary, J.S.; Shang-Ping, Xie; Hiroki, Tokinaga; Yuko M, Okumura; Hisayuki, Kubota; Nat, Johnson and Xiao- Tong, Heng (2012). Interdecadal Variations in ENSO Teleconnection to the Indo–Western Pacific for 1870-2007, Journal of climate, 25(5): 1722-1744. Cohen, J.; Foster, J.; Barlow, M.; Saito, K. and Jonce, J. (2010). Winter 2009-2010: A Case study of an extream Arctic Oscillation event, Geophysical Research Letters, 37: L17707. Gavidel Rahimi, Y.; Farajzadeh Asl, M. and Hatami Kia, M. (2016). Fluctuation in the North and its Role in Changing the Ambient Temperatures of the Northeast Region of Iran, 16(42): 41-58. Ghafari, A.; Ghasemi, V.R. and Depao, E. (2015). The zoning of Iranian agricultural climate using the UNESCO method, Iranian Dryland Agriculture Journal, 4(1): 63-74. Ghanghermeh, A.; Roshan, G. and Al-Yahyai, S. )2015(. The influence of Atlantic-Eurasian teleconnection patterns on temperature regimes in South Caspian Sea coastal areas: a study of Golestan Province, North Iran, Pollution, 1(1): 67-83. Ghasemi, A.R. and Khalili, D. )2006(. The influence of the Arctic Oscillation on winter temperatures in Iran, Theoretical and Applied Climatology, 85(3): 149-164. Ghorbani, KH. and Valizadeh, E. (2014). Investigation of the Effects of Ice Frost and Sectors Effective in Climate Change Agriculture (Case Study: Mashhad, Tabriz and Qazvin), Journal of Water and Soil Conservation Research, 21(4). Ghvidel Rahimi, Y. and Khoshhal Dastjerdi, J. (2010). An inquiry into the harshness of the winter climate in Tabriz and its relationship to the fluctuations of the north, Programming and Spatial Planning, 14(1): 179-196. Ghvidel Rahimi, Y.; Farajzadeh, M. and Hatami, D. (2015). Analysis of the relationship between the North Sea - Caspian pattern and minimum temperatures in Iran, Journal of geographical space, 5: 137-159. Karamoz, M.; Ramezani, F. and Razavi, S. (2006). Long-term forecasting of precipitation using meteorological signals: Application of artificial neural networks, 7th International Congress of Civil Engineering, Tehran, Tarbiat Modares University, Faculty of Civil Engineering. Khorshid Doost, A.M. And Qavidel Rahimi, Y. (2006). Evaluation of the effect of Enso phenomenon on the variability of seasonal precipitation in East Azarbaijan province using Enso multivariate index, Journal of Geographical Research, 57: 15-26. Khosravi, M. (2004). A Study of the Relationships between Macro Rotation Patterns of Northern Hemisphere Scale with Annual Droughts of Sistan and Baluchestan Annual Journal, Journal of Geography and Development, 2(3): 167-188. Khosravi, M. and Mesghari, E. (2016). Spatial Analysis of Relationships of Remote Link Patterns with the Monthly Temperature of Northwest of Iran, Journal of Geography and Urban-Regional Planning, 6(21): 203-214. Kochaky, A. and Nasiri Mahallati, M. (1991). Crop Ecology: Plant and Environment Relations, Mashhad University Jihad Publications. Maryanaji, Z.; Tapak, L. and Hamidi, O. (2019). Climatic and atmospheric indices teleconnection impact to the characteristics of frost season in wstern Iran, Journal of Water and Climate Change, 10.2, IWA Publishing. Mathieu, P.; Sutton, R. and Dong, B. (2004). Predictability of winter climate over the North Atlantic European region during Enso events, J.Clim., 17(10): 1953-1974. Mehravar, P.; Qaed Amini, H. and Nazem Sadat, M. (2018). Investigating the link between Madan fluctuations - Julian and El Nino - Southern fluctuations and its feedback on autumn rains in Fars province, Iranian Journal of Geophysics, 12(2): 109-126. Mirmasoudi, Sh.; Maroufi, S.; Sabziparvar, A.A. and Tanian, S. (2008). Effect of Enso Phenomenon (Elnino / Southern Fluctuation) on Iranian Air Temperature (Case Study of Tabriz, Saqez and Qazvin), Second National Conference on Irrigation and Drainage Networks Management, 8 to 10 Bahman, Faculty of Water Engineering, Shahid Chamran University of Ahvaz. Nazim Sadat, M.J.; Armaghan Ansari, B. and Pishvaie, M.R. (2007). Assessing the level of significance for predicting the dry and aging period of the cold autumn and six months of Iran based on the situation of summer phases of ENSO, Iranian Journal of Water Resources Research, 3(1): 12-24. Omidvar, K. and Jafari Nadoushan, M. (2014). The Effect of Polar Oscillation on Temperature and Cold Changes in Central Iran, Journal of Geosciences, 11 (41), pp. 65-76. Rajeevan, M. and Pai, D.S. (2007). On the El Niño‐Indian monsoon predictive relationships, Geophysical Research Letters, 34(4). Rigby, J.R. and Porporato, A. (2008). Spring frost risk in a changing climate, Geophysical Res. Lett., 35(12). Rodriguez-Puebla, C.; Encinas, A.H.; Nieto, S. and Garmendia, J. (1998). Spatial and temporal patterns of annual precipitation variability over the Iberian Peninsula, International Journal of Climatology, 18(3): 299-316. Sobhani, B.; Salahi, B. and Goldoost, A. (2014). Relationship between NAO climate index with average, maximum and minimum monthly temperatures in northwestern Iran, Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 4(33): 75-90. Strong, C. and McCabe, G.J. (2017). Observed variations in U.S. frost timing linked to atmospheric circulation patterns, Nature Communications, Doi: 10.1038/ncomms15307. Thakur, B.; Kalra, A.; Lakshmi, V.; Lamb, K.; Miller, W. and Tootle, G. (2020). Linkage between ENSO phases and western US snow water equivalent, Atmospheric Research, ISSN: 0169-8095, 236: 104827. Trenberth, K.E. and Stepaniak, D.P. (2001). Indices of El Niño evolution, Journal of Climate, 14(8): 1697-1701. Turkes, M. and Erlat, E. (2005). Climatological responses of winter Precipitation in Turkey to variability of the North Atlantic Oscillation during the period 1030-2001, Theoretical and Applied Climatology, 78: 33-46. Yarahmadi, D. and Azizi, Q. (2007). Multivariate Analysis of the Relationship between Iranian Seasonal Rainfall and Climatic Indicators, Geographical Research, 62: 161-174. Zare Abyaneh, H. and Bayat Varkshi, M. (2012). Effect of Enso Phenomenon on Monthly and Seasonal Temperature Changes in the Southern Hemisphere, Natural, Geographical Research, 44(2): 67-84. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 732 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 493 |