پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,517,664 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,777,809 |
قرابت‌های سبک‌شناختی و ساختاریِ پرتره‌های سلطنتی و عامیانه در عصر قاجار | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 3، دوره 25، شماره 1، خرداد 1399، صفحه 25-36 اصل مقاله (8.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.254322.665894 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا بهارلو* 1؛ محمد کاظم حسنوند2؛ محمد خزایی3 | ||
| 1دانشجو / تربیت مدرس | ||
| 2دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| نقاشی قاجار دارای مضامین گوناگون و بدیعی است که بهترین نمود آن در مکتب «پیکرنگاری درباری» جای دارد. این پرتره‌های درباری، در یک تقسیم‌بندی کلی، مشتمل بر سه حالت ایستاده، نشسته و سواره‌اند. در این بین، تکچهره‌های نشسته به‌لحاظ ساختار فیزیکی و طرز ایستایی دارای مشخصاتی هستند که بعدتر در حوزه‌ی شمایل‌نگاری یا پیکرنگاری عامیانه جلوه‌گر می‌شوند. اما بازنمایی این چهره‌نگاره‌های سلطنتی در حیطه‌ی غیردرباری با پرسش‌هایی همراه است؛ از جمله اینکه قرابت‌های سبک‌شناختی و ساختاریِ پرتره‌های سلطنتی در تطبیق با نمونه‌های عامیانه‌ی قاجاری چیست؟ و دیگر آنکه نحوه‌ی نمایش وضع بدن و پیکربندی‌ها، به‌خصوص در حالت نشسته، تابع چه معیارهایی است؟ نتایج پژوهش حاضر که به روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی انجام گرفته مبیّن آن است که پیکرنگاری درباری و چهره‌پردازی عامیانه، با محوریت شاکله‌ی انسانی و توسّل به خیالی‌سازی و آرمان‌گرایی، در واقع نشان از استمرار یک سبک با دو موضوع متفاوت دارند. به‌طوری که پیکرهای ترسیم‌شده شخصیت‌پردازی شده و سوژه حضور خود را بر فضای کار تحمیل می‌کنند. در پرتره‌های عامیانه، طرز نشستن‌ها (عموماً دوزانو) با ویژگی‌هایی چون تشخّص، تفرّد و تمایز سوژه مشخص گشته و مؤلفه‌هایی چون بازوان ستبر، سینه‌ی فراخ و کمر باریک از ترکیب پیکرها حذف می‌شود و بدین وسیله وجهه‌ی شاهانه‌ی آثار تقلیل می‌یابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقاشی قاجار؛ پیکرنگاری درباری؛ پرتره‌های سلطنتی؛ پیکرنگاره‌های عامیانه؛ ساختار و سبک‌شناسی | ||
| مراجع | ||
|
آدامووا، آ. ت (1386)، نگاره‌های ایرانی گنجینه‌ی آدامووا (سده‌ی پانزدهم تا نوزدهم میلادی)، ترجمه‌ی زهره فیضی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. آژند، یعقوب (1391)، اسماعیل جلایر، از مجموعه‌ی «گلستان هنر» (3)، نشر پیکره، تهران. آژند، یعقوب (1395)، نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران)، ج2، چاپ سوم، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران. آشوری، داریوش (1392)، فرهنگ علوم انسانی، چاپ اولِ ویراست سوم، نشر مرکز، تهران. آغداشلو، آیدین (1376)، آقا لطفعلی صورتگر شیرازی، گردآوری و تصویر: جاسم غضبانپور، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران. الگار، حامد (1369)، دین و دولت در ایران (نقش عالمان در دوره‌ی قاجار)، ترجمه‌ی دکتر ابوالقاسم سری، چاپ دوم، انتشارات توس، تهران. پاکباز، رویین (1386)، دایره‌المعارف هنر، چاپ ششم، نشر فرهنگ معاصر، تهران. پاکباز، روئین (1395)، «زایش سنّت، نمایش تجدّد»، درجست‌وجوی زمان نو (درآمدی بر تاریخ انتقادی هنر معاصر ایران)، گردآوری: ایمان افسریان، حرفه‌ی هنرمند، تهران. پاکباز، رویین (1392)، فرهنگ اصطلاحات هنری و اعلام هنرمندان، با همکاری توکا ملکی، چاپ دوم، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران. پاکباز، رویین (1385)، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چاپ پنجم، انتشارات زرین و سیمین، تهران. جلالی جعفری، بهنام (1382)، نقاشی قاجاریه (نقد زیبایی‌شناسی)، انتشارات کاوش قلم، تهران. دل‌زنده، سیامک (1395)، بررسی انتقادی تحولات تصویری هنر ایران، چاپ و نشر نظر، تهران. رابینسون، ب. و. (1379)، «نقاشی ایرانی در دوره‌ی قاجار»، اوج‌های درخشان هنر ایران، زیر نظر ریچارد اتینگهاوزن و احسان یارشاطر، ترجمه‌ی هرمز عبداللهی و رویین پاکباز، انتشارات آگاه، تهران. سودآور، ابوالعلاء (1380)، هنر دربارهای ایران، ترجمه‌ی ناهید محمدشمیرانی، نشر کارنگ، تهران. شه‌کلاهی، فاطمه؛ میرزاابوالقاسمی، محمدصادق (1395)، بررسی تنوع پیکره‌ها و تناسبات انسانی در آثار کمال‌الدین بهزاد، مجله‌ی نگره، شماره 39، صص 99-90. فالک، اِس. جِی (1393)، شمایل‌نگاران قاجار، ترجمه‌ی علیرضا بهارلو، نشر پیکره، تهران. لوسی اسمیت، ادوارد (1391)، فرهنگ اصطلاحات هنری، ترجمه‌ی فرهاد گشایش، چاپ سوم، انتشارات مارلیک، تهران. مرزبان، پرویز و معروف، حبیب (1392)، فرهنگ مصور هنرهای تجسمی (معماری، پیکره‌سازی، نقاشی)، انتشارات سروش، تهران. مهاجری، عباسعلی (1391)، فرهنگ هنر، نشر دانشیار، تهران. میرزایی‌مهر، علی‌اصغر (1386)، نقاشی‌های بقاع متبرکه در ایران، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. Barry, Michael (2004), Figurative Art in Medieval Islam: And the Riddle of Bihzad of Herat (1465-1535), Foreword by Stuart Cary Welch, Flammarion, France.
Diba, S. Layla (1998), Images of Power and the Power of Images,Royal Persian Paintings: The Qajar Epoch 1785-1925. Edited by Layla S. Diba and Ekhtiar, Maryam, London and New York: I. B. Tauris.
Fehervari, Geza et al (2005), The Iconography of Islamic Art, Edited by Bernard O'Kane, The American University in Cairo Press, Egypt.
Raby, Julian (1999), Qajar Portraits (Figure Paintings from Nineteenth Century Persia), Azimuth Editions in Association with Iran Heritage Foundation, I. B. Tauris.
Robinson, B. W (1992), Qajar Iran (Political, Social, and Cultural Change 1800-1925), Edited by Edmond Bosworth and Carole Hillenbrand, Mazda Publishers, Costa Mesa, California U.S.A.
Robinson, B. W (1993), Studies in Persian Art, Vol. 1, Pindar Press, London.
Roxburgh, David J (2017), Painting after Photography, Technologies of the Image (Art in 19th-Century Iran). Edited by David J. Roxburgh & Mary McWilliams, Yale University Press, New Haven and London.
Soucek, Priscilla (2000), The Theory and Practice of Portraiture in the Persian Tradition, Muqarnas, Vol. 17, pp. 97-108.
www.pinterest.com
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 797 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,445 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب