سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,579
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,681,273
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,911,537
سیاسر, مصطفی, زاهد, سیدسعید, جوانی, اصغر, فهیمی فر, اصغر. (1399). بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ پناه (1356) اثر محمود فرشچیان. , 9(1), 161-186. doi: 10.22059/jisr.2020.287194.917
مصطفی سیاسر; سیدسعید زاهد; اصغر جوانی; اصغر فهیمی فر. "بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ پناه (1356) اثر محمود فرشچیان". , 9, 1, 1399, 161-186. doi: 10.22059/jisr.2020.287194.917
سیاسر, مصطفی, زاهد, سیدسعید, جوانی, اصغر, فهیمی فر, اصغر. (1399). 'بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ پناه (1356) اثر محمود فرشچیان', , 9(1), pp. 161-186. doi: 10.22059/jisr.2020.287194.917
سیاسر, مصطفی, زاهد, سیدسعید, جوانی, اصغر, فهیمی فر, اصغر. بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ پناه (1356) اثر محمود فرشچیان. , 1399; 9(1): 161-186. doi: 10.22059/jisr.2020.287194.917

بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ پناه (1356) اثر محمود فرشچیان

مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران
مقاله 7، دوره 9، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 161-186    اصل مقاله (529.83 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2020.287194.917
نویسندگان
مصطفی سیاسر1؛ سیدسعید زاهد2؛ اصغر جوانی* 3؛ اصغر فهیمی فر4
1دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان
2دانشیار جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز
3دانشیار پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان
4دانشیار فلسفه و تاریخ هنر، دانشگاه تربیت‌مدرس
چکیده
مطالعۀ جامعه‌شناختی در هنر امکانات جدید و ممتازی را برای برنامه‌ریزان اجتماعی و اعضای جامعۀ هنری فراهم می‌سازد. بررسی جامعه‌شناختی تجربۀ محمود فرشچیان در خلق نگاره‌های شیعی که بعضاً با اقبال عمومی مواجه شده، علاوه بر فهم معانی آثار، یافته‌هایی برای خودآگاهی جامعۀ هنری و برنامه‌ریزان اجتماعی خواهد داشت و به پرسش‌های مهمی پاسخ خواهد داد: چگونه یک اثر هنری خود را به‌عنوان یک پدیدۀ فراگیر اجتماعی مطرح کند، دیده شود و اثرگذاری کند؟ چه زمینه‌های شخصیتی در هنرمند وجود دارد که اثر هنری او را به یک پدیدۀ فراگیر اجتماعی مبدل می‌کند؟ شرایط فرهنگی جامعه چه تأثیری بر شخصیت هنرمند و آفرینش‌های هنری او دارد؟ هنرمند و اثر هنری او چه نسبتی با جامعه دارند؟ بررسی جامعه‌شناختی نگارۀ «پناه» با هدف توضیح مکانیسم اجتماعی به­وجودآمدن آن با استفاده از نظریۀ سید سعید زاهد نشانگر آن است که اثر مذکور برآیند کنش هنرمند در زمینۀ شخصیت، فرهنگ و شرایط اجتماعی بوده است. شخصیت و زمینۀ فرهنگی به‌طور مستقیم بر ادراک هنری هنرمند یعنی الهام، تخیل و نوآوری مؤثر است و زمینۀ اجتماعی و ساختار رسمی جامعه نیز به‌طور غیرمستقیم و ناخودآگاه بر آن اثرگذار شده‌اند. التفات هنرمند به خفقان حاکم بر مردم در نیمه‌های دهۀ 1350 از رهگذر الهام و تخیل به مضمون «پناه‌جویی شیعیان» تبدیل شده و سپس از مجرای نوآوری، ساختار بصری یافته است. ساختار بصری نگارۀ پناه به‌واسطۀ تمهیدات تجسمی‌ای مانند ترکیب‌بندی متمرکز، فضای خلوت، بازنمایی غیرفیگوراتیو پیکرۀ امام با خطوط منحنی و پرهیز از چهره‌پردازی و تلون برای کاهش مادیت اشکال و فضا به فرم مبدل شده و حزن جمعی و بی‌یاوری آن‌ها را بازنمایی کرده است.
کلیدواژه‌ها
پناه؛ زمینۀ جمعی؛ زمینۀ فرهنگی؛ محمود فرشچیان؛ نگارگری شیعی
مراجع
  • آرمین، منیژه (1388)، کیمیاگران نقش؛ زندگی‌نامه هفت نقاش معاصر، تهران: سورۀ مهر.
  • افسریان، ایمان (1389)، در جست­وجوی زمان نو؛ درآمدی بر تاریخ انتقادی هنر معاصر ایران، تهران: حرفۀ هنرمند.
  • ابن مسکویه (1392)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم: بیدار.
  • ادگار، اندرو و سجویک، پیتر (1387)، مفاهیم بنیادی نظریۀ فرهنگی، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
  • اینگلیس، دیوید و جان هاگسون (1397)، جامعه‌شناسی هنر؛ شیوه‌های دیدن، ترجمۀ جمال محمدی، تهران: نی.
  • پاکباز، روئین (1355)، «مروری بر نقاشی و مجسمه‌سازی معاصر»، جوانان رستاخیز، شمارۀ 79: 71-82.
  • پاکباز، روئین (1383)، نقاشی ایران از دیروز تا امروز، تهران: سیمین و زرین.
  • پیروزمند، علی‌رضا (1395)، مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی، قم: تمدن نوین اسلامی.
  • حسینی‌راد، عبدالمجید و مریم خلیلی (1391)، «بررسی نقش جریان‌های فکری و حکومتی در رویکرد ملی‌گرایانۀ نقاشی نوگرای ایران»، فصلنامه هنرهای زیبا، شمارۀ 49: 5-17.
  • جنسن، چارلز (1384)، تجزیه و تحلیل آثار هنرهای تجسمی، ترجمۀ بتی آواکیان، تهران: سمت.
  • رامین، علی (1390)، نظریه‌های فلسفی و جامعه‌شناختی در هنر، تهران: نی.
  • رضایی نبرد، امیر (1397)، نگار جاویدان؛ زندگی و آثار محمود فرشچیان، تهران: فرهنگسرای میردشتی.
  • رضایی نبرد، امیر (1394)، «بررسی دو تابلوی غدیرخم و عصر عاشورا»، مجموعه مقالات همایش جایگاه هنر شیعی در تبیین مفاهیم و ارزش‌های هنر اسلامی، تهران، مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی: 93-108.
  • زاهد، سید سعید (1394)، تأملی نو در جامعه‌شناسی هنر، شیراز: دانشگاه شیراز.
  • زاهد، سید سعید (1389)، جنبش‌های سیاسی معاصر ایران، قم: طه.
  • سیاسر، مصطفی (1398)، تبیین جامعه‌شناختی نگاره‌های آیینی ایران از دهه 40 تا 80؛ بررسی موردی آثار محمود فرشچیان، رسالۀ دکتری پژوهش هنر، دانشگاه هنر اصفهان.
  • فهیمی‌فر، اصغر (1393)، کوچه‌باغ‌های عاشقی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
  • فهیمی‌فر، اصغر و الهه شاکری (1396)، «بررسی ژانر شیعی در نقاشی‌های محمود فرشچیان»، دوفصلنامۀ ادب عرفانی، شمارۀ 33: 72-96.
  • مریدی، محمدرضا و معصومه تقی‌زادگان (1388)، کار هنر؛ بررسی جامعه‌شناختی عناصر ساختاری سیستم هنر، مشهد: به‌نشر.
  • مطهری، مرتضی (1387)، آشنایی با علوم اسلامی؛ حکمت عملی، قم: صدرا.
  • میرباقری، احسان و ناصر، میرباقری (1395)، ابدیت در چرخش‌های خیره‌کننده، تهران: خانۀ فرهنگ و هنر گویا.
    • Armin, M. (2009), Magicians of Design: Biography of Seven Contemporary Painters, Tehran: Soore Mehr.
    • Afsarian, I. (2010), Looking for the New Time: A Prologue to Critical History of Contemporary Art, Tehran: Herfe Honarmand.
    • Ibn – e - Moskouah (1392), Tazhib al-Akhlagh and Tathir al-Aaragh, Qom: Bidar.
    • Edgar, A., and Sejwick, P. (2008), Fundamental Concepts of Cultural Theory, Traslated by M. Mohajer and M. Nabavi, Tehran: Aghah.
    • Inglis, D., and Hughson, J. (1973), Sociology of Art, Ways of Seeing, Translated by J. Mohammadi, Tehran: Ney.
    • Fahimifar, A. (2014), Kooche Baghhaye Asheghi: Life and Art of Mahmoud Farshchian, Tehran: Tarbiat Modares University.
    • Fahimifar, A., and Shakeri, E. (2017), “Considering Shiite Genre in Paintings of Mahmoud Farshchian”, Review of Mystical Ceremony Researches, No. 33: 73–92.
    • Hosseini Rad, A., and Khalili, M. (2005), “Considering the Role of Political and Cultural Movments on Nationalistic Approach toward Modern Painting”, Honarhaye Ziba, No. 49: 5–17.
    • Janson, Ch. (2014), Analysis and Critisizing of Artistic Works, Translated by: B. Avakian,Tehran: Samt.
    • Mirbagheri, E., and Mirbagheri N. (2016), Abadiat in Charkheshhaye Khirekonande, Tehran: Honare Goya.
    • Moridi, M. R., and Taghizadegan, M. (2009), Work of Art: Sociological Consideration of Structural Elements of Art, Mashhad: Behnashr.
    • Motahari, M. (2008), Knowing the Islamic Knowledge, Tehran: Sadra.
    • Pakbaz, R. (2008), Iranian Painting from Yesterday to Today, Tehran: Zarin and Simin.
    • Pakbaz, R. (1976), “A Review on Contemporary Painting and Sculpure”, Rastakhize Javanan, No. 79: 71–82.
    • Piroozmand, A. R. (2016), Pattern for Cultural Designing, Qom: Tamadon Novin.
    • Ramin, A. (2011), Philosophical and Sociological Theories of Art, Tehran: Ney.
    • Rajabi, F. (2016), The Manifestations of Shiite Art in Safavid Paintings, Tehran: Soore Mehr.
    • Rezaee Nabard, A. (2018), The Life and Works of Master Mahmoud Farshchian, Tehran: Sardashti.
    • Siasar, M. (2019), Sociological Explanation of Shiite Paintings of Iran from 40’s to 80’s: Case Study of Mahmoud Farshchian, Phd in Art Research, Art University of Isfahan.
    • Zahed, S. (2015), A New Thought to Sociology of Art, Shiraz: Shiraz University.
    • Zahed, S. (1389), The Contemporary Political Movements of Iran, Qom: Taha.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 842
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 515





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب