تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,282 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,075 |
مقایسۀ تطبیقی رتبهبندی کارکردی کلان شهرهای ایران بر اساس دادههای صفتی و رابطهای | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 17، دوره 53، شماره 2، تیر 1400، صفحه 697-715 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2020.259482.1007717 | ||
نویسندگان | ||
آتوسا آفاق پور* 1؛ هاشم داداش پور2؛ سیامک بدر3 | ||
1دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکدة شهرسازی، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
3دکترای برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
در مطالعة نظامهای شهری دو رهیافت صفتمبنا و شبکهمبنا قابلتمایز است؛ رهیافت نخست صفات منتسب به شهرها را ناظر اصلی بر اهمیت نسبی آنها میداند و معطوف به سطح تمرکز فعالیتها یا کارکردها در نقاط شهری است؛درحالیکه رهیافت دوم بر اساس تعاملات بین شهرها و با استفاده از دادههای جریانی جایگاه هر شهر را در نسبت با موقعیت قرارگیری آن میسنجد. اگرچه بنیانهای نظری هر دو رهیافت بهخوبی مستند شده، از یکسو ماهیت ارتباط بین این دو تاکنون بهطور وسیعی نامشخص باقیمانده و از سوی دیگر در مطالعة تعاملات بین نواحی تفاوت جغرافیایی انواع مختلفی از جریانها کمتر موردتوجه بوده است. ازاینرو، هدف از پژوهش پیشرو سنجش و رتبهبندی جایگاه کلانشهرهای کشور مبتنی بر هر دو رهیافت صفتی و تعاملی با استفاده از دادههای رابطهای جریان هوایی و زمینی افراد، مقایسة میزان همبستگی نتایج بهدستآمده از هر یک با یکدیگر، و تشریح شباهتها و اختلافات ممکن بین این دو است. نتایج نشان داد نهتنها رتبهبندی کارکردی کلانشهرهای ایران مبتنی بر رهیافت تعاملی با استفاده از دو جریان هوایی و زمینی افراد اختلافات آشکاری نسبت به یکدیگر دارند، بلکه میزان پشتیبانی رتبهبندی کلانشهرها در رهیافت اندازهمبنا و شبکهمبنا نیز باهم متفاوت است؛ بهطوریکه ضریب تعیین رتبهبندی تعاملی مبتنی بر جریان هوایی افراد و رتبهبندی صفتی برابر 85/0 درصد بهدستآمده که نشاندهندة پشتیبانی این دو از یکدیگر است؛درحالیکه همبستگی نهایی دو رهیافت مبتنی بر جریان زمینی افراد (36/0) از ضعف چنین حمایتی حکایت دارد. این تفاوت مؤید آن است که تعاملات بینشهری که در قالب جریان هوایی افراد روی میدهد بیش از دیگر انواع جریانها ناشی از کارکردهای درونی شهرهاست و میتواند سازمانیابی فضایی شهرها را در سطح کلان منعکس کند. | ||
کلیدواژهها | ||
رهیافت شبکه مبنا؛ رهیافت صفت مبنا؛ کلانشهرهای ایران؛ مطالعة تطبیقی؛ نظام شهری | ||
مراجع | ||
10. Afaghpoor, A., 2012, Examining and Analyzing of Spatial Structure and Organization in Iran Urban System Using Flows Analysis, Thesis Submitted for M.A in Urban and Regional Planning, Dadashpoor, H., Tarbiat Modares University. 11. Chalabi, M., 1995, Network Analysis in Sociology. Vol. 3, Issue 5, PP. 9-48. 12. Dadashpoor, H. and Rostami, F., 2017, Measuring spatial proportionality between service availability, accessibility and mobility: Empirical evidence using spatial equity approach in Iran. Journal of Transport Geography. Vol. 65, PP. 44-55. 13. Dadashpoor, H. and Afaghpoor, A., 2016, The New Epistemic and Theoretical Rationality Governing the Spatial Organization of Urban Systems. Interdisciplinary Studies in the Humanities, Vol. 8, No. 2, PP. 1-28. 14. Dadashpoor, H.; Afaghpoor, A. and Mamdoohi, A.R., 2014, Analysis of Spatial Organization in Urban Network Based on Air Flows of People: Empirical Evidence for Iran. Human Geography Research Quarterly. Vol. 46, Issue 1, PP. 125-150. 15. Ministry of Roads and Urban Development. 2016, Comprehensive Transportation Studies of Iran (CTSI), Tehran, Iran. 16. Azimi, N., 2003, The Methodology of Urban Networks in Regional Plans, Urban Planning and Architecture Research Center of Iran, Tehran, Iran. 17. Statistics Center of Iran, 2016, Statistical Survey Report, Tehran, Iran. 18. Batten, D. F., 1995, Network cities: Creative urban agglomerations for the 21st century. Urban Studies, Vol. 32, No. 2, PP. 313-327. 19. Berry, Brian J. L., 1964, Cities as systems: Within systems of cities. Chicago: University of Chicago. 20. Camagni, R. P. and Salone, C., 1993, Network urban structures in Northern Italy: elements for a theoretical framework. Urban Studies, Vol. 30, No. 6, PP. 1053-1064. 21. Christaller, W., 1933, Central places in southern Germany (Carlisle W. Baskin, Trans.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. (In German). 22. Dadashpoor, H.; Afaghpoor, A. and Allen, 2017, A methodology to assess the spatial configuration of urban systems in Iran from an interaction perspective. GeoJournal, Vol. 82, PP. 109-129. 23. Derudder, B. and Taylor, P. J., 2005, The Cliquishness of World Cities. Global Networks, Vol. 5, No. 1, PP. 71-91. 24. Frandberg, L. and Vilhelmson, B., 2003, Personal mobility: A corporeal dimension of transnationalisation. The case of long-distance travel from Sweden. Environment and planning, Vol. 35, No. 10, PP. 1751-1768. 25. Hall, P. and Hay, D., 1980, Growth Centers in the European urban system. London: Heinemann. 26. Janelle, D. G., 1969, Spatial reorganization: a model and concept. Annals of the Association of American Geographers, Vol. 59, No. 2, PP. 348-364. 27. Limtanakool, N.; Dijst, M. and Schwanen, T., 2007a, A theoretical framework and methodology for characterizing urban systems based on flows of people: empirical evidence for France and Germany. Urban Studies, Vol. 11, No. 1, PP. 2123-2145. 28. Limtanakool, N.; Schwanen, T. and Dijst, M., 2007b, Ranking functional urban regions: A comparison of interaction and node attribute data. Cities, Vol. 24, No. 1, PP. 26-42. 29. Meyer, D R., 1986, The world system of cities: relations between international financial metropolises and South American cities. Social Forces, Vol. 64, No. 3, PP. 553-581. 30. Mitchelson, R. L. and Wheeler, J. O., 1994, The flow of information in a global economy: the role of the American urban system in 1990. Annals of the Association of American Geographers, Vol. 84, No. 1, PP. 87-107. 31. Neal, Z. P., 2010, Refining the air traffic approach: An analysis of the US city network. Urban Studies, Vol. 47, No. 10, PP. 2195-2215. 32. Parr, J. B., 2004, The polycentric urban region: A closer inspection. Regional Studies, Vol. 38, No. 3, PP. 31-240. 33. Robinson, J., 2005, Urban geography: world cities, or a world of cities. Progress in Human Geography. Vol. 29, No. 6, PP. 757-765. 34. Short, J. R., 2004, Black holes and loose connections in a global urban network. The Professional Geographer, Vol. 56, No. 2, PP. 295-302. 35. Simmons, J. W., 1978, The organization of the urban system. In Systems of Cities: Reading on Structure, Growth, and Policy, (eds.) L S Bourne and J W Simmons. PP. 61-69. Oxford University Press, New York. 36. Smith, D. A. and Timberlake, M., 2001, World city networks and hierarchies, 1977–1997: an empirical analysis of global air travel links. American Behavioral Scientist, Vol. 44, No. 10, PP. 1656-1678. 37. Taylor, P. J., 2004, World Network: A Global Urban Analysis. Routledge, London. 38. Taylor, P. J.; Derudder, B. and Witlox, F., 2006, comparing airline passenger destinations with global service connectivities: a worldwide empirical study of 214 cities. GaWC Research Bulletin, p196. Available from: http://www.lboro.ac.uk/gawc/ rb/rb196.html. 39. Urry, J., 2003, Social networks, travel and talk. British Journal ofSociology, Vol. 54, No. 2, PP. 155-175. 40. Van Der Knaap, B. and Wall, R., 2002., Linking Scale and Urban Network Development. The European Metropolis 1920-2000. Berlin: European Science Foundation. 41. Wang, Y.; Gu, Y.; Dou, M. and Qiao, M., 2018, Using Spatial Semantics and Interactions to Identify Urban Functional Regions. International Journal of Geo-Information, Vol. 7, No. 4. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 605 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 344 |