تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,684,304 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,913,793 |
همسنجی خوانش سمیح القاسم و ادونیس با اسطوره یونانی اولیس | ||
ادب عربی | ||
مقاله 6، دوره 12، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 81-100 اصل مقاله (728.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2020.277019.612038 | ||
نویسندگان | ||
علی نجفی ایوکی* 1؛ بهرعلی رضایی2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
یکی از مشخصههای اصلی شعر معاصر عربی این است که در بیان مفاهیم جمعی و در ترسیم ناهمگونیهای سیاسی و اجتماعی از اسطوره بهره میگیرد. اساطیر یونانی، یکی از اجتماعپذیرترین اسطورههاست؛ از همین رو از سوی شاعران معاصر مورد اقبال فراوان قرار گرفته است. یکی از این اسطورهها، اسطورة اولیس است که در نزد شاعران برجسته شعر معاصر عربی جایگاه ویژهای یافته است. از جملة این شاعران میتوان به سمیح القاسم شاعر معاصر فلسطین (1939-2014) و ادونیس شاعر معاصر سوریه (1930) اشاره نمود. در پرتو توجه ویژه دو شاعر یاد شده به اسطورة اولیس و نقش محوری آن اسطوره در شیوة القای مفاهیم مورد نظر، پژوهش حاضر بر آن است تا به شیوة توصیفی-تحلیلی در گام اول، خوانش سمیح القاسم و در گام دوم، خوانش ادونیس از اسطورة اولیس را به صورت جداگانه با بُعد کهن آن مورد تحلیل و همسنجی قرار دهد و رویکرد هریک از شاعران را با اصل اسطورة یونانی اولیس بسنجد. در بخش نتیجه نیز ضمن توجه به اصل اسطوره، خوانش دو شاعر از اسطورة یادشده نسبت به یکدیگر مورد همسنجی قرار گرفته است. اهمیت و ضرورت تحقیق در این امر نهفته است که انجام چنین پژوهشهایی به کشف دغدغههای شاعران میانجامد و در پی آن میتوان به فهم دقیقتر و مناسبتری از شعر معاصر عربی دست یافت. از همسنجی و تحلیل متن اسطورهای دو شاعر چنین استنباط میشود که هریک از این شاعران توانستهاند با الهامگیری از این روایت اسطورهای، به اسطورهسازی روی آورند و از رهگذر آشناییزدایی و حمل تجربه جدید بر آن، ادیبانهتر اوضاع نابهسامان و ناهمگون زندگی فردی و اجتماعی خود را به تصویر بکشند و آن را فرادید مخاطب قرار دهند. تلاش برای دستیابی به هویت از دست رفته، ابراز وفاداری به پنهلوپه معاصر، امید به رستاخیزی نوین و تاکید بر ضرورت تغییر و تحول در جامعة عربی از مهمترین محورهای مورد بحث این دو شاعر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سمیح القاسم؛ ادونیس؛ اسطوره؛ اولیس؛ خوانش اجتماعی-سیاسی | ||
مراجع | ||
اباذری، یوسف علی، خورشید نام، عباس (1390)، «اسطوره اسطورهشناسی»، مطالعات جامعه شناختی، 18(39)، صص 197-221. ابوعلی، رجاء (2009)، الأسطورة فی شعر أدونیس، دمشق: دار التکوین. ادونیس (1996)، أغانی مهیار الدمشقی، دمشق: دارالمدی للثقافة والنشر. اسماعیل، عزالدین (1393)، بررسی جنبههای هنری-معنایی شعر معاصر عرب، ترجمة سید حسین سیدی، مشهد: ترانه. برتنس، هانس (1391)، مبانی نظریه ادبی، ترجمة محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی، چاپ سوم. برن، لوسیلا و دیگران (1384)، جهان اسطورهها، ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز. توماس، بلفنیست (1966)، عصر الأساطیر، الترجمة والتحقیق: رشدی السیسی، القاهرة: النهضة العربیه. جان بی، ناس (1370) تاریخ جامع ادیان، ترجمة علی اصغر حکمت، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب فرهنگی. جیدة، عبدالحمید (1980)، الاتجاهات الجدیدة فی الشعر العربی المعاصر، بیروت: مؤسسة نوفل. حسنی، علی یوسف (1996)، جمال صورة النار فی الشعر المعاصر، بیروت: دارالعلم والایمان. حلاوی، یوسف (1992)، الاسطورة فی الشعرالعربی، الطّبعة الأولی، بیروت: دارالحداثه. دهقان ضاد، رسول، آزاده میرزایی تبار (1392)، «واکاوی کارکرد اسطورههای یونانی در اشعار عبدالعزیز مقالح»، ادب عربی، سال 5، ش 2 صص 23- 46. روزنبرگ، دونا (1379)، اساطیر جهان، داستانها و حماسهها، تهران: اساطیر. زیدان، رقیة (2009)، اثر الفکر الیساری فی الشعر الفلسطینی، حیفا: دار الهدی. صانع پور، مریم (1391)، «اسطوره شناسی یونانی در نگاهی فرا تاریخی»، حکمت و فلسفه، دوره 8، ش 31، صص54-41. عابد، اسماعیل (2008)، أدونیس عرّاف القصیدة العربیة، دمشق: الأمانة العامة لاحتقالیه. عبّاس، احسان (1978)، إتّجاهات الشّعر العربی المعاصر، کویت: عالم المعرفه، الطّبعة الثّانیة. علیوی، سامیة (2010)، «التناص الأسطوری فی شعر سمیح القاسم»،کلیة الآداب و اللغات، جامعة قالمة (الجزائر). عوض پور، بهروز، ساینا محمدی خبازان، سهند محمدی خبازان (1397)، روان-اسطوره شناسی، فرهنگ روان رنجوریهای اسطورهای، تهران: سخن. القاسم، سمیح (1987)، دیوان، بیروت، دارالعودة. کندی، مایک دیکسون (1385)، دانشنامة اساطیر یونان و روم، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: طهوری. موسی، ابراهیم نمر (2010)، شعریة المقدس فی الشعر الفلسطینی، عمان: دروب. موسی، خلیل (2003)، بنیة القصیدة العربیة المعاصرة، دمشق: اتحاد الکتّاب العرب. نجفی ایوکی، علی، حسنپور، مهوش (1391)، «بازآفرینی اسطوره عولیس در شعر معاصر عربی»، فصلنامه نقد و ادبیات تطبیقی، سال دوم، ش 5، صص 115-141. واحد دوست، مهوش (1381)، رویکرد علمی به اسطوره شناسی، تهران: سروش. هومیروس (1974)، الأودیسه، ترجمة أمین سلامة، الطبعة الثانیة، بیروت: دارالفکر العربی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 668 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377 |