تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,095,272 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,201,500 |
شناخت الگوهای دینامیکی و ترمودینامیکی بارشهای سنگین فراگیر زمستانه ایران در بازه زمانی 1960- 2010 (مطالعه موردی بارش سنگین فراگیر 05/12/1974) | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 7، دوره 52، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 95-111 اصل مقاله (1.67 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2020.286988.1007428 | ||
نویسندگان | ||
مینا میریان1؛ مصطفی کرم پور* 2؛ محمد مرادی3؛ هوشنگ قائمی4 | ||
1دکترای آب وهواشناسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
2استادیار گروه جغرافیا، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
3استادیار گروه هواشناسی، پژوهشکدة هواشناسی و علوم جوی، تهران، ایران | ||
4استاد گروه هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف شناخت الگوهای دینامیکی و ترمودینامیکی بارشهای سنگین فراگیر زمستانة ایران در بازة زمانی 1960-2010 انجام گرفته است. ازاینرو، نخست شدیدترین دورة مرطوب در بازة زمانی پنجاهساله مشخص (سال 1974) و سپس فراگیرترین روز با بارش سنگین انتخاب شد (روز 5/12/1974). در ادامه، کمیتهای دینامیکی و ترمودینامیکی موردنظر در محیط برنامهنویسی فورترن 77 تعریف شد و برای تحلیل تغییرات زمانی کمیتها نقشههای گرافیکی آنها ترسیم و تحلیل شد. نتایج نشان میدهد در زمان رخداد بارش سنگین فراگیر، منطقة همگرایی قوی در سطح کشور شکل گرفته که منطبق بر منطقة واگرایی تراز میانی جو صعود دینامیکی هوا را موجب شده است. در این شرایط، مقادیر تاوایی نسبی و تاوایی مطلق منطبق بر بخش شرقی ناوه افزایش مییابد. مقادیر تاوایی پتانسیلی راسبی- ارتل ترازهای فشاری 500 و 50 هکتوپاسکالی و سطح همآنتروپی 330 کلوین نیز بهسبب عواملی چون افزایش گرادیان دمای پتانسیل، افزایش تاوایی مطلق، و همچنین زیادشدن پایداری ایستایی در سطوح فوقانی جو افزایش مییابد. این شرایط نشان میدهد که در رخداد بارشهای سنگین این نواحی، علاوهبر تغییرات دینامیک سطوح میانی و زیرین وردسپهر، تغییرات دینامیک پوشنسپهری نیز نقش مهمی ایفا میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش سنگین؛ تاوایی؛ دینامیکی؛ همگرایی؛ واگرایی | ||
مراجع | ||
امیدوار، ک.؛ تنی، ن.؛ ابراهیمی، ر. و قیاثی، ا. (1397). واکاوی همدیدی دینامیکی بارش ابر سنگین 4 آذر 1393 (مطالعة موردی: کهگیلویه و بویراحمد)، فصلنامة جغرافیای طبیعی، 41: ۱۹-36. بلیانی، س. و سلیقه، م. (1395). تحلیل و استخراج الگوهای جوی منجر به بارشهای سنگین روزانة منطقة شمالی خلیجفارس (مورد مطالعه: حوضههای آبریز حله و مند)، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 2: ۷۹-98. سلامتی هرمزی، و.؛ امیدوار، ک.؛ کاوسی، ر. و حمزهنژاد، م. (1396). شناسایی و تحلیل همدیدی- دینامیکی الگوهای جوی سیلاب آبان 1394 در استانهای ایلام و لرستان، مجلة علمی- ترویجی نیوار، 96: ۹-۲۷. علیجانی، ب. (1381). اقلیمشناسی سینوپتیک، چ ۴، تهران: انتشارات سمت. علیجانی، ب.؛ هاشمیعنا، س.ک.؛ عباسنیا، م. و پورهاشمی، س. (1393). واکاوی شرایط دینامیکی، ترمودینامیکی، و همدیدی رخداد بارشهای سیلآسای ناحیۀ بسیار کمبارش جنوب شرقی ایران، فصلنامة جغرافیا و پایداری محیط، 4: ۱۳-1۸. قویدل رحیمی، ی. (1390). نگاشت و تحلیل همگرایی جریان رطوبت جو طی بارش فوق سنگین ناشی از طوفان حارهای فت در سواحل چابهار، مجلة برنامهریزی و آمایش فضا، 72: 101-118. محمدی، ح.؛ فتاحی، ا.؛ شمسیپور، ع. و اکبری، م. (1391). تحلیل دینامیکی سامانههای سودانی و رخداد بارشهای سنگین در جنوب غرب ایران، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 24: ۸-۲۴. محمدی، ب. و مسعودیان س.ا. (1389). تحلیل همدید بارشهای سنگین ایران مطالعه موردی: آبان ماه 1373، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 8 (19): 47-70. مسعودیان، س.ا. (1390)، آب و هوای ایران، انتشارات شریعه توس مشهد، چاپ اول: 129. مسعودیان، س.ا. و کارساز، س. (1393). تحلیل همدید الگوهای ضخامت بارشهای سنگین ناحیة زاگرس جنوبی، نشریة جغرافیا و توسعه، 37: ۱۵-۲۷. مصطفایی، ح.؛ علیجانی، ب. و سلیقه، م. (1394). تحلیل سینوپتیکی بارشهای شدید و فراگیر در ایران، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 4: ۶۵-76. نوری، ح. (1391). بررسی شاخص جدید وضعیت دینامیکی جو در بارش های سنگین سواحل جنوبی خزر، جغرافیا و مخاطرات محیطی، ۲: ۱۳۳-147. Agel, L.; Barlow, M.; Colby, F.; Binder, H.; Catto, J.; Hoell, A. and Cohen, J. (2018). Dynamical analysis of extreme precipitation in the US northeast based on large-scale meteorological patterns, Journal of Climate DynamicsSpringer-Verlag GmbH Germany, part of Springer Nature,1. Ahasan M.N.; Rayhun, K.M.Z.; Mannan, M.A. and Debsarma, S.K. (2013). Synoptic Analysis of a Heavy Rainfall Event over Southeast Region of Bangladesh Using WRF Model, Journal of Scientific Research, 5(3): 421-434. Alijani, B. (2003). Synoptic Climatology, Fourth Edition, Samt Publications, Tehran. Alijani, B.; Hashemi, K.; Abbasnia, M. and Pourhashemi, S. (2014). Analysis of Dynamic, Thermodynamic, and Synoptic conditions of heavy rainfall Events in the South-East of Iran, Journal of Geography and Sustainability of Environment, 4(4): 13-28. Balyani, S. and Saligheh, M. (2016). The Analysis and Extraction of Daily Heavy Rainfall Lead Atmospheric Patterns in Northern Portion of Persian Gulf (Helle and Mond Subbasin), Journal of Spatial Analysi Environmental Hazard, 3(2): 79-98. Ghavidel Rahimi Y. (2011). Drawing and Analysis of Atomospheric Moisture Flux Convergence (MFC) During the Heavy Rainfall Caused by Phet Tropical Super Cyclione in Chabahr Coastal Region, Journal: Spatial Planning, Vol.15, No 2(70): 101-118. Jacobeit, J.; Rathmann, J.; Philipp, A. and Jones, P.D. (2009). Central European precipitation and temperature extremes in relation to large-scale atmospheric circulation types, Meteorol. Z., 18: 397-410. Kato, T. and Aranami, K. (2005). Formation factors of 2004 Niigata-Fukushima and Fukui heavy rainfalls and problems in the predictions using a cloud-resolving model, Sola, 1:1-4. Kenyon, J. and Hegerl, G.C. (2010). Influence of modes of climate variability on global precipitation extremes, J. Climate, 23: 6248-6262. Masoodian S.A. (2011). Climate of Iran, 1:129. Masoodian S.A. and Karsaz S. (2014). Synoptic Analysis of Thickness Patterns at the Time of Heavy and Extensive Precipitations of South Zagros Area, Geography And Development Iranian Journal, 12(37): 15-28. Masoodian, S.A. and Mohammadi, B. (2011). Analysis of Jet Stream Frequencies Associated with Super Heavy Rainfalls of Iran, Journal of Iran-water Resources Research,Volume 7, Issue 2, Pages 80-91. Matlik, O. and Post, P. (2008). synoptic weather types that have caused heavy precipitation in Estonia in the period 1961-2005, Estonian journal of engineering, pp. 195-208. Mohammadi, H.; Fatahi, A.; Shamsipour, A. and Akbari, M. (2012). Dynamic Analysis of Sudanese Systems and Heavy Rainfall Occurrence in Southwest Iran, Geographical Sciences Applied Research, 24: 24-8. Mohammadi, B. and Massodiyan, S.A. (2010). Synoptic Analysis of Heavy Precipitation Events in Iran : case study of November 1994, Geoghraghy And Development Iranian Journal, 8(19): 47-70. Mostafaii, H.; Alijani, B. and Saligheh, M. (2016). Synoptic Analysis of Widespread Heavy Rains in Iran, Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards, 2 (4) :65-76 Nouri, H. (2012). Investigation on a new dynamic state index in heavy precipitation events in the southern coasts of Caspian Sea, Journal of Geographey And Environmental Hazards, 2: 133-147. Nouri, H. (2013). Investigation of the New Barometer Dynamic Status Indicator in Heavy Rainfalls in the Southern Caspian Sea, Geography and Environmental Hazards, 1(2): 117-147. Oh, H.; Ha, K.-J. and Timmermann, A. (2018). Disentangling impacts of dynamic and thermodynamic components on late summer rainfall anomalies in East Asia, Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 123: 8623-8633. Oliveira, P.T.; Lima, K.C.; Santos, E. and Silva, C.M. (2013). Synoptic environment associated with heavy rainfall events on the coastland of Northeast Brazil Advances in Geosciences, Advances in Geosciences, 35: 73-78. Omidvar, K.; Toni, N.; Ebrahimi, R. and Ghiati, A. (2018). Dynamic Synoptic Analysis of Heavy Cloud Precipitation 4 Dec 2014 Case Study of Kohgiluyeh and Boyer Ahmad, 11(41): 19-36. Riosalido, R. (1990). Characterization of Mesoscale Convective Systems by Satellite Pictures during Previmet Mediterraneo-89, Segundo Simposio Nacional de Prediccion, Instituto Nacional de Meteorologia, Apartado 258(2807): 135-148. Harnack, R.; Jensan, D. T. and Cermak, J.R. (1998). Investigation of Upper-Air Conditions Occurring With Heavy Summer Rain in UTAH, International of climatology, 18: 701 – 723. Salamati Hormozi, V.; Omidvar, K.; Kavusi, K. and Hamzehnejad, M. (2017). Recognition and Analysis Synoptic-dynamical Analysis of Flood Circulation Patterns in Ilam and Lorestan Provinces (Aban, 1394), Journal of Meteorlogical Orgabizatiom, 41: 96-97, Winter and Spring 2017, P. 9-27. Scaife, A.A.; Folland, C.K.; Alexander, L.V.; Moberg, A. and Knight, J.R. (2008). European climate extremes and the North AtlanticOscillation, J. Climate., 21: 72-83. Toreti, A.; Xoplaki, E.; Maraun, D.; Kuglitsch, F.G.; Wanner, H. and Luterbacher, J. (2010). Characterisation of extreme winter precipitation in Mediterranean coastal sites and associated anomalous atmospheric circulation patterns, Nat. Hazards Earth Syst. Sci., 10: 1037-1050. Yiou, P. and Nogaj, M. (2004). Extreme climatic events and weather regimes over the North Atlantic: when and where?, Geophys.Res. Lett., 31: L07202. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 550 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |