تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,102,027 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,208,574 |
طرحهای مرتعداری و سلامت مرتع (مطالعۀ موردی: مراتع شهرستان تربتحیدریه) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقاله 18، دوره 72، شماره 4، اسفند 1398، صفحه 1131-1145 اصل مقاله (938.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2020.254416.1240 | ||
نویسندگان | ||
علی نوروزی1؛ ایمان حقیان* 2؛ اسماعیل شیدای کرکج3 | ||
1دانشآموختۀ کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران. | ||
2استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، خراسان رضوی، ایران. | ||
3استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
چکیده | ||
مراتع به عنوان منبع تولید گوشت، علوفه، آب و خاک نقش مهمی در اقتصاد کشور برخوردار است، ولی افزایش تعداد بهرهبرداران و تعداد دام در مراتع توازن بین تولید و برداشت را از میان برده است. برای جلوگیری از روند صعودی تخریب مراتع اقدام به تهیه و اجرای طرحهای مرتعداری شده است. در این تحقیق تأثیر اجرای طرحهای مرتعداری بر شاخصهای مختلف نظیر تنوع گیاهی، وضعیت، گرایش مرتع، تولید و درصد تاج پوشش گیاهی در پنج مرتع دارای طرح مرتعداری (تجرود، سنگل آباد، علی آباد، گرماب و دوچاهی) واقع در شهرستان تربت حیدریه مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور پس از اندازهگیری شاخصهای مذکور در داخل طرحهای مرتعداری (تیمار) و سایتهای مجاور آن به عنوان شاهد با استفاده آزمون تی استیودنت دادهها مورد آنالیز آماری قرار گرفتند. نتایج مقایسۀ میانگین درصد پوشش گیاهی نشان میدهد درصد تاج پوشش گیاهی مناطق دارای طرح با میزان 64/51 درصد نسبت به منطقۀ فاقد طرح با میزان 5/47 درصد دارای تاج پوشش کل بیشتر معنیدار در سطح پنج درصد هست. همچنین علی رغم بالا بودن عددی میزان تولید در منطقه دارای طرح (08/73 کیلوگرم بر هکتار) نسبت به منطقۀ فاقد طرح (99/67)، تفاوت معنیداری مشاهده نشد. میانگین امتیاز نمره وضعیت برای منطقه داخل طرح (4/27) و خارج طرح (4/23) از لحاظ آماری با یکدیگر تفاوت معنیدار ندارند. اجرای طرح مرتعداری در سه منطقه (تجرود، سنگل آباد و علی آباد) از مجموع پنج منطقه سبب تغییر گرایش مرتع از حالت منفی به ثابت شده است. همچنین اجرای طرح مرتعداری سبب افزایش معنیدار شاخصهای ناهمگنی شانون-وینر و یکنواختی سیمپسون در داخل طرح نسبت به خارج شده است ولی اجرای طرح مرتعداری تغییر معنیداری در شاخص غنای مارگالف نداشته است. در مجموع اجرای طرحها موجب بهبود شاخصهای سلامت مرتع گشته است. اگر چه برخی شاخصهای مورد مطالعه از لحاظ آماری افزایش معنیداری نداشته است ولی از لحاظ عددی مقادیر بالایی را به خود اختصاص داده است. از بین شاخصهای تنوع، شاخصهای شانون-وینر و سیپمسون به عنوان حساسترین پارامترها مشخص شدند و در سایر مطالعات پایش پیشنهاد میگردد استفاده گردند. به عنوان نتیجهگیری کلی پیشنهاد میشود طرحریزی و اجرا و نظارت طرحهای مرتعداری با دقت بالایی صورت گیرد تا شاهد افزایش کارایی اینگونه طرحها بود. | ||
کلیدواژهها | ||
طرح مرتعداری؛ تنوع گیاهی؛ وضعیت مرتع؛ گرایش مرتع؛ تولید علوفه؛ تربت حیدریه | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,485 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 768 |