
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,548 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,912,320 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,962,009 |
مصدریابی روایات تفسیر التبیان با تطبیق بر منابع شیعه و سنی | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
مقاله 1، دوره 52، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 9-28 اصل مقاله (324.68 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2019.285081.669345 | ||
نویسندگان | ||
روناک امامی1؛ اعظم فرجامی* 2؛ زهره نریمانی3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه رازی | ||
2استادیار گروه الهیات دانشگاه رازی | ||
3استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکدۀ علوم قرآنی، واحدکرمانشاه | ||
چکیده | ||
مصدریابی روایات تفسیر التبیان، به وضوح نشان میدهد که منابع حدیثی طوسی، فقط کتابهای شیعی نبوده، بلکه از کتب سنی بهوفور بهره گرفته است. یافتهها نشان داد تفسیر طبری، بیشترین تأثیر را بر تفسیر التبیان داشته است. در این میان، روایات مشترکی بین مصادر شیعه و سنی یافت شدهاند که در منابع تفسیری و روایی فریقین به دو صورت، قابل ردیابی بودند؛ روایاتی که الفاظ یکسان یا همسان دارند و روایاتی که مضمون و محتوای مشترک، با الفاظ تا حدودی متفاوت دارند. بررسی تاریخی این روایات، به شناخت تعامل و رفتوآمد روایات تفسیری در منابع ﺷﻴﻌﻪ ﻭ سنی کمک زیادی میکند. از سوی دیگر، روش طوسی در اخذ و شیوۀ گزارش و انعکاس احادیث در این مقایسۀ منابع بهخوبی روشن میشود. تقطیع، نقل به معنا، ادراج و تصحیف در متن و سند، از عوارض روش طوسی در نقل روایات التبیان هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
التبیان فیتفسیرالقرآن؛ روایات مشترک؛ شیخ طوسی؛ مصدریابی روایات؛ مطالعۀ تطبیقی منابع شیعه و سنی | ||
مراجع | ||
[1]. قرآنکریم. [2]. ابنابیشیبه، عبداللهبنمحمد (1409). المصنف ابن ابی شیه فی الاحادیث و الآثار. تحقیق و تعلیق: سعیداللحام، لبنان، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. [3]. ابنماجه، محمدبنیزید (؟). سننابنماجه. تحقیق و ترقیم و تعلیق: محمدفواد عبدالباقی، (؟)، دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع. [4]. احمدبنحنبل، احمد (1420). مسند الامام الحنبل. محقق: شعیب الأرنؤوط وآخرون، چاپ دوم، (؟)، مؤسسهالرساله. [5]. بخاری، محمدبناسماعیل (1407). صحیح البخاری. تحقیق: مصطفی دیبالبغا، چاپ سوم، لبنان، دارابنکثیر. [6]. ثعلبی، احمدبنمحمد (1422). الکشف و البیانالمعروف تفسیرالثعلبی. محقق: ابومحمدابنعاشور، لبنان، دار إحیاءالتراثالعربی. [7]. جصّاص، احمدبنعلی (1415). احکامالقرآن. تحقیق: عبدالسلام محمدعلی شاهین، بیروت، دارالکتبالعلمیه. [8]. خطیب بغدادی، احمدبنعلی (1409). الکفایه فی علمالروایه. لبنان، دارالکتبالعلمیه. [9]. ذهبی، محمدبناحمد (1413). سیر أعلامالنبلاء. محقق: اکرمالبوشی، چاپ التاسعه، لبنان، مؤسسهالرساله. [10]. رهبری، حسن (1387). «روایت در تفسیر تبیان». مجلۀ پژوهشهای قرآنی، قم، سال 14، شمارۀ 56، زمستان، صص 190ـ219. [11]. زهرانی، عبدالکریمبنصالح (1421). «المصابیح فی تفسیر القرآن العظیم للحسینبنعلی المعروف بالوزیر المغربی (ت:418) من اول سوره الفاتحه الی آخر سوره الاسراء». رسالۀ دکتری، فی تخصص لغویات. استاد راهنما: علیانبنمحمدالحازمی، کلیهاللغه، جامعهامالقری، المملکه العربیهالسعودیه. [12]. سمرقندی، نصربنمحمد (1416). تفسیرالسمرقندیالمسمی بحرالعلوم. محقق: عمر عمروی، لبنان، دارالفکر. [13]. شریف رضی، محمد حسن (1406). حقائق التأویل فی متشابه التنزیل. شارح: محمد رضا آل کاشفالغطاء، بیروت، دارالأضواء. [14]. ـــــــــــــــ (؟). المجازات النبویه. تحقیق و شرح: طه محمدالزیتی، قم، منشورات مکتبه بصیرتی. [15]. ـــــــــــــــ (1387). نهج البلاغه. تحقیق: ما أختاره و جمعه الشریف الرضی؛ ضبط نصه و ابتکر فهارسه العلمیه: صبحی صالح، (؟)، (؟). [16]. شریف مرتضی، علیبنحسین (1325). الأمالی. تصحیح و تعلیق: محمد بدرالدین نعسانی حلبی، (؟)، منشورات مکتبه آیهاللهالعظمیالمرعشیالنجفی. [17]. ـــــــــــــــ (1415). الإنتصار. تحقیق: مؤسسهالنشرالاسلامی، قم، مؤسس النشر الإسلامیالتابعه لجماعهالمدرسین. [18]. ـــــــــــــــ (1410). الشافی فی الإمامه. چاپ دوم، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان. [19]. ـــــــــــــــ (1417). الناصریات. تحقیق: مرکز البحوث و الدراسات العلمیه، رابطه الثقافه و العلاقاتالإسلامیه مدیریهالترجمه و النشر، مؤسسهالهدی. [20]. شهیدثانی، زینالدینبنعلیبنأحمد (1433). البدایه فی علمالدرایه. محقق: محمدرضا حسینی جلالی، قم، محلاتی. [21]. ـــــــــــــــ (1413). الرعایه فی علمالدرایه. محقق: عبدالحسین محمدعلی بقّال، قم، مکتبه سماحه آیهاللهالعظمیالمرعشیالنجفیالکبری. [22]. صدوق، محمدبنبابویه (1403). الخصال. چاپ دوم، قم، انتشارات جامعۀ مدرسین. [23]. ـــــــــــــــ (1378). عیون اخبارالرضا (ع) (؟). انتشارات جهان. [24]. ـــــــــــــــ (1361). معانیالأخبار. قم، انتشارات جامعۀ مدرسین. [25]. ـــــــــــــــ (1413). من لا یحضرهالفقیه. چاپ سوم، قم، انتشارات جامعۀ مدرسین. [26]. طبرانی، سلیمانبناحمد (2008). التفسیر الکبیر؛ تفسیرالقرآنالعظیم. اردن، اربد، دارالکتابالثقافی. [27]. ـــــــــــــــ (1415). المعجمالاوسط. تحقیق: قسم التحقیق بدارالحرمین، (؟)، دارالحرمین للطباعه و النشر و التوزیع. [28]. طبری، محمدبنجریر (1412). جامعالبیان فی تفسیرالقرآن. لبنان، دارالمعرفه. [29]. طوسی، محمدبنحسن (1414). الأمالی. قم، انتشارات دارالثقافه. [30]. ـــــــــــــــ (؟). التبیان فی تفسیرالقرآن. مصحح: احمد حبیب عاملی، لبنان، دار إحیاءالتراثالعربی. [31]. عسگری، مرتضی (1374). القرآنالکریم و روایاتالمدرستین. تهران، مجمعالعلمی الاسلامی. [32]. عیاشی، محمدبنمسعود (1380). التفسیر؛ تفسیر العیاشی. محقق: هاشم رسولی، تهران، مکتبه العلمیهالاسلامیه. [33]. قاضینعمان، نعمانبنمحمد (1385). دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام والقضایا و الاحکام عن اهل بیت رسول الله علیه و علیهم افضل السلام. چاپ دوم، مصر، دارالمعارف. [34]. قمی، علیبنابراهیم (1363). تفسیرالقمی. محقق: طیب موسوی جزایری، چاپ سوم، قم، دارالکتاب. [35]. کاظمی، محمد (1389). «سبکشناسی تفسیر تبیان در تعامل با روایات تفسیری». پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ علوم حدیث، استاد راهنما: ناصر رفیعی محمدی، دانشکدۀ علوم حدیث، دانشگاه قم. [36]. کریمینیا، مرتضی (1385). «شیخ طوسی و منابع تفسیری وی در التبیان». مطالعات اسلامی، تهران، شمارۀ 74، تابستان، صص 81ـ111. [37]. ـــــــــــــــ (1394). «وزیر مغربی و روششناسی المصابیح فی تفسیرالقرآن». رسالۀ دکتری علوم قرآن و حدیث، استادان راهنما: منصور پهلوان و مجید معارف، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران. [38]. کلینی، محمدبنیعقوب (1365). الکافی. چاپ چهارم، تهران، دارالکتبالإسلامیه. [39]. کمپانی زارع، مهدی (1390). شیخ طوسی و تفسیر تبیان، تهران، خانۀ کتاب. [40]. مامقانی، عبدالله (1428). مقباسالهدایه فی علمالدرایه. محقق: محمدرضا مامقانی. قم، معلم. [41]. مسلم، ابنالحجاج (؟). صحیح مسلم. لبنان، دارالفکر. [42]. معارف، مجید (1381). تاریخ عمومی حدیث. چاپ دوم، تهران، کویر. [43]. مفید، محمدبنمحمدبننعمان (1413). اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات. قم، انتشارات کنگرۀ جهانی شیخ مفید. [44]. مفید، محمدبنمحمدبننعمان (1413). الفصول المختاره من العیون و المحاسن. قم، انتشارات کنگرۀ جهانی شیخ مفید. [45]. ـــــــــــــــ (1413). المقنعه. قم، انتشارات کنگرۀ جهانی شیخ مفید. [46]. ـــــــــــــــــ (1413). النکت فی مقدماتالاصول. قم، انتشارات کنگرۀ جهانی شیخ مفید. [47]. وحید بهبهانی، محمدباقربنمحمد (1415). الفوائدالحائریه. قم، مجمعالفکرالإسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 633 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 501 |