پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,994,658 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,664,754 |
درآمدی بر تاریخ تعلیم و تربیت مغرب عربی با تأکید بر آرای عابد الجابری | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| مقاله 1، دوره 52، شماره 1، شهریور 1398، صفحه 7-26 اصل مقاله (845.81 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2019.275585.653975 | ||
| نویسندگان | ||
| ولی اله برزگر کلیشمی* 1؛ نعیم شرافت2 | ||
| 1استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) | ||
| 2دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشکده علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) | ||
| چکیده | ||
| با گذشت بیش از دو قرن از ورود مدرنیته و آثار آن به جوامع اسلامی و استقرار تعلیم و تربیت نوین غربی، همچنان نظام آموزش و پرورش جامع، کامل، روشمند و مبتنی بر مبانی و فلسفه تعلیم و تربیت و دارای چشم‌اندازی روشن در این کشورها دیده نمی‌شود. محمد عابد الجابری متفکر مراکشی، با تقسیم دوره‌های آموزشی کشور مغرب به سه دورۀ پیش از استعمار، استعمار و پس از استعمار، نقدهایی بر سیاست‌های آموزشی هر سه دوره وارد کرده است. نقد او متوجه سیاست‌های آموزشی پسا استعماری مغرب بر اساس چهار رکن اساسی است: تعمیم (آموزش همگانی)، توحید (یکسان‌سازی)، تعریب (عربی‌سازی) و المغربه (مغربی‌سازی). رویکرد جابری در تعلیم و تربیت، برگرفته از نظریه پداگوژی اجتماعی امیل دورکیم است که نوعی رابطه دیالکتیک میان جامعه و آموزش برقرار می‌کند. به نظر جابری، به جای مدرن‌سازی توده‌های اجتماعی می‌بایست، آموزش‌ها و مهارت‌ها را متناسب با اقتضائات و شرایط بومی تعریف کرد. هدف اصلی این پژوهش، بیان دیدگاه‌های جابری و تبیین آن در حوزه تعلیم و تربیت مدرن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محمد عابد الجابری؛ تعلیم و تربیت اسلامی؛ تعلیم و تربیت مدرن؛ مغرب عربی؛ پداگوژی اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Introduction to the Recent History of Arabic Maghrib Education Based on Abid al-Jabiri | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Valiollah Barzegar Klishomi1؛ Naeem Sherafat2 | ||
| 1Assistant Professor, Imam Khomeini International University | ||
| 2PhD Student, imam khomeini international university | ||
| چکیده [English] | ||
| One of the first fields affected by modernism in Islamic societies over the past two centuries was education. Expansion of the modern system of education, its relative successes, and supports by governments led to a long period of passivity, imitation, and submission in Islamic societies. The late decades of the 20th century revealed drawbacks of this modern system and Islamic scholars tried to review their religion heritage, criticize the Western schools, and introduce comprehensive replacements. They were looking for something rooted in their religion and compatible with today needs. Mohammad Abid Aljabiri critically reviewed the tradition and modernism in Islamic world. He classified education in Morocco into pre-colonization, colonization, and post-colonization and further examined the latter in four fields of Taʾmim (public education), Tuhid (equalization), Taʾrib(Arabization), and Almaqribia (Moroccozation). He supported replacing modernization of social masses by the education compatible with indigenous condition. The present paper elaborates on Jabiri’s ideas about modern education. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mohammad Abid Aljabiri, modern education, Islamic education, Morocco, Social pedagogy | ||
| مراجع | ||
|
ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، المقدمة، تونس: الدار التونسیة للنشر، 1984م. الأحمر، عبدالسلام، «حوار مع الدکتور الیزید الراضی الفقیه الشاعر حول واقع التعلیم العتیق»، مجله تربیتنا، مغرب، شماره 5، ربیع الثانی، ص 43ـ39، 1426ق/ 2005م. اسکان، حسین، تاریخ التعلیم بالمغرب خلال العصر الوسیط، چاپ اول، رباط: انتشارات المعهد الملکی للثقافة الأمازیغیة، 2004م. براده، رشید، «التعلیم العتیق والبنیة التقلیدیة فی المغرب»، مجله علوم التربیة، رباط: شماره 33، ماه مارس، ص 135، 2007م. بلکا، الیاس و حراز، محمد، إشکالیة الهویة والتعدد اللغوی فی المغرب العربی، ابوظبی: مرکز الامارات للدراسات والبحوث الاستراتیجیة، 2014م. الحسناوی، المصطفی، «الاصلاح التربوی بالمغرب: من المقرر إلى المنهاج ماذا تغیر فی تدریس الاجتماعیات بالتعلیم الثانوی الإعدادی؟»، مجله علوم التربیة، مغرب، شماره 44، ص 82ـ78، جولای 2010م. عابد الجابری، محمد، نحن و التراث، چاپ ششم، بیروت: المرکز الثقافی العربی، 1993م. همو، «التعریب، وحدة الوزارة، بطالة الخریجین»، مجله فکر و نقد، شماره 24، ص 1، 1999م. همو، «السیاسة التعلیمیة: التعلیم والهویة والمجتمع... و نظام الأکادیمیات»، مجله فکر ونقد، سال سوم، شماره23، ص12، 1999م. همو، «حالة الطبیعة والعدوان أساس حقوق الإنسان»، مجله فکر و نقد، شماره 26، ص 14، 2000م. همو، «حقوق الإنسان وحقوق الحیوان فی نصوص تراثیة»، مجله فکر و نقد، سال چهارم، شماره 39، ص 6، 2001م. همو، «افکار حول اصلاح التعلیم بالمغرب الراهن»، روزنامه المساء، چاپ مغرب، شماره 1054، چهارشنبه، ص 8، فوریه 2010م. همو، التعلیم فی المغرب العربی، دارالنشر المغربیة، چاپ اول، مغرب: دارالبیضاء، 1989م. عابد الجابری، محمد و حنفی، حسن، حوار المشرق و المغرب، الموسسة العربیة للداراسات و النشر، 1990م. عادل عبدالعزیز، محمد، التربیة الاسلامیة فی المغرب، اصولها المشرقیة و تاثیراتها الأندلسیة، قاهره: الهیئة المصریة الهامة للکتاب، 1987م. علاقهبند، علی، جامعهشناسی آموزش و پرورش، چ بیست و نهم، تهران: روان، 1380ش. کنون، عبدالله، النبوغ المغربی فی‌الادب العربی، چاپ سوم، بیروت: دارالکتاب اللبنانی، 1961م. گیدنز، آنتونی، ترجمه یوسف اباذری، تهران:خوارزمی، 1363ش. لاجوردی، هاله، «نظریه‌های زندگی روزمره»، نامه علوم اجتماعی، شماره 26، زمستان، ص 140ـ123، 1384ش. المرونی، المکی، الإصلاح التعلیمی بالمغرب 1956ـ1994، کازابلانکا: انتشارات دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه رباط، مجموعه منشورات فکری، شماره 17، 1966م. میالاره، گاستون، معنی و حدود علوم تربیتی، مترجم: علی محمد کاردان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 1375ش. الیحیاوی، یحیی، «مأساة التعلیم بالمغرب»، مجله فرقان، شماره 61، ص7، 1429ق/ 2008م.
Durkheim, Emile, L'évolution pédagogique en France, Paris: PUF, 1983. Durkheim, Emile, Education and Sociology, the free press, 1956. Hardy, Georges, "Le Problème scolaire au Maroc", Conférence faite au Cours de perfectionnement de Meknès, Casablanca, 1922. Locke, John, An Essay Concerning Human Understanding, Ed. Roger Woolhouse, New York: Penguin Group, 1997. P. Marty, Le Maroc de demain, publication du Comité de l'Afrique Française. Société Générale d'Imprimerie et d'Editions, Paris, petit inـ8, 1925 Penycook, A., "Critical Applied Linguistics". In A. Davies, et al (eds.) The Handbook of Applied Linguistics, Blackwell, PP. 784ـ 808, 2004. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 337 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 379 |
||